Page 19 - BİOMEDYA SAYI 08

www.biomedya.com

organizmanın çok küçük bir örneği bile Biyolojik silahların askeri güçler ve bulaşan akciğer şarbonuna etkili ve üretimini sınırlamak amacıyla
çok daha ölümcül olabilir. sivil halk üzerindeki caydırıcı etkileri, olduğuna dair bilimsel çalışmalar 1925 yılında Cenova Protokolü, 1972
son 40 yılda biyoteknolojideki hızlı olmamakla beraber laboratuvarlarda yılında Biyolojik Silahlar Konvansiyonu
Bacillus antraksis basilinin yol değişimlerin kaynağı olmuştur. mikroorganizmalarla çalışanlar, (BWC-Biological Weapons Convention)
açtığı şarbon hastalığında solunum stratejik yerlerde görev yapan askeri imzalanmış, farklı tarihlerde bu
yoluyla havadan alınan dayanıklı Bu yeni teknoloji potansiyel birlikler, enfekte hayvanlarla temas konvansiyonun gözden geçirildiği
sporlar akciğerler içerisinde açılarak kullanılabilirlik açısından şu eden kişiler gibi risk grupları mutlaka toplantılar yapılmıştır.
çoğalmakta, başlangıçta soğuk gelişmelere yol açmıştır; aşılanmalıdır.
algınlığı belirtiler ile kuluçka devresini İnsanların bu tür silahların yapımını
geçirerek kısa sürede öldürücü tablolar 1. Hastalık yapıcı etki ve kullanım Biyolojik ajanları saptamaya yönelik düşünmeleri bile ürkütücüdür. Ancak
ile karşımıza çıkmaktadır. İnhalasyon sonrası etkinlik süresini artıran tarama testleri de uygulanmaktadır, bunun artık bir düşünce olmanın
sonucu gelişen sistemik şarbonda gelişmeler, mesela; şarbon için PCR ile bakteri ötesine geçtiği, bazı ülkelerde
mortalite %100' e ulaşmaktadır. DNA' sının tespiti, şarbon basillerine bu silahların yüksek miktarlarda
2.Organizmanın topluluklar üzerine maruz kalındığını ortaya koyarken depolandığı da bir gerçektir.
Diğer taraftan Botulinum toksinin bir yönlendirilmesi (hedefleme), DNA' nın tespit edilememesi
kimyasal ajan olan sarin'den üç milyon enfeksiyonu ekarte ettirmemekte, Dünya klonlanma etiğini tartışırken
kez daha etkili olduğu belirtilmektedir. 3. Biyolojik silahlara karşı korunma, profilaktik antibiyotik tedavisi hayat asıl sorun olan genetik mühendislik
Botulinum toksinine maruz kalan kurtarıcı olmaktadır. yöntemi ile geliştirilmiş biyolojik
kişilerde farklı derecelerde kas felci 4. Non-patojen mikroorganizmalardan silahlar gözden uzak kalmıştır. Olası bir
gelişmekle birlikte, olguların %60'ı patojen mikroorganizmaların Açılmamış şüpheli mektup ya da biyolojik silah saldırısına karşı, yüksek
ölümle sonuçlanır. genetik modifikasyonla üretilerek "şarbon" gibi tehdit mesajı taşıyan teknik eğitim almış ekiplerin kurularak
belirlenmesinin zorlaştırılması, paketlere nasıl yaklaşılması gerektiği uluslararası işbirliği ile potansiyel
Tarih boyunca doğal olarak ortaya Amerikan Hastalık Kontrol ve Koruma biyolojik silah üretici ve kullanıcılarının
çıkan bulaşıcı hastalıklar, hastalık 5. İmmun yanıtın modifikasyonuyla Merkezleri (CDC) tarafından şu şekilde yakından izlenilmesi, hastanelerde
etkenlerinin askeri operasyonlarda patojene karşı duyarlılığın açıklanmıştır; bu tip saldırılar için özel donanımlı
kullanılabilecekleri düşüncesini değiştirilmesi, servisler oluşturulması, yapılacak olan
doğurmuştur. a.Zarfı sallamayın ve açmayın, ulusal felaket planlarının bir parçası
6. Biyolojik ajanların temel özelliklerini olmalıdır.
Biyolojik ajanlar yakın dönemde algılayan dedektörlerin üretilmesi. b.Zarfı plastik bir torbanın ya da akma
ikinci dünya savaşında sınırlı şekilde Bunları gerçekleştirmede; ya da sızıntıyı engelleyecek bir kabın Dünya Tabipler Birliği 1990 yılında, 42.
kullanılmışlardır ancak kullanımları hücre kültürü ve fermentasyon, içine koyun, Oturumu’nda Kimyasal ve Biyolojik
antik çağlara dayanmaktadır; M.Ö. organizmanın seçimi, düz ya Silahlar Konulu Bildirgeyi kabul etmiş,
6. yy'da Asyalılar düşmanlarının su da çapraz bağlı biyopolimer ile c.Eğer torba ya da kap bulamazsanız, Tokyo Bildirgesi ile de sağlık hizmeti
kaynaklarına hastalıklı çavdar tanesi kaplanma, genetik mühendisliği, zarfı her hangi bir şeyle (kağıt, örtü vermesi beklenen hekimlerin, kimyasal
katmışlardır. aktif-pasif bağışıklama ve tedavi, vb) örtün, ve biyolojik silahların araştırılmasına
monoklonal antikor üretimindeki katılmasını, kişisel ve bilimsel bilgilerini
Çeşitli bitkilerden ve hayvanlardan özgün gelişmeler rol oynamıştır. d.Bulunduğunuz odadan çıkın, kapıyı bu silahların keşfi ve üretiminde
elde edilen biyolojik toksinlerin, mızrak sıkıca kapatın ve başkalarının kullanmalarının etik olmadığını
ve okların uçlarına sürülerek insan Biyolojik Silahlardan Korunma: girmesini engelleyin, bildirmiştir.
öldürmek amacıyla kullanıldıkları da Biyolojik silahlardan korunma birbiriyle
bilinmektedir. Aynı şekilde, okların bağlantılı beş aşamadan oluşmaktadır; e.Ellerinizi su ve sabunla iyice yıkayın,
dışkıya ya da çürümüş ete batırılarak Prof.Dr.İ.Hamit HANCI
kullanılması, cesetlerin ve dışkının Önleme: Biyolojik silahların f.Güvenlik birimlerini olaydan haberdar Adli Bilimciler Derneği Başkanı
düşmanın su kaynaklarına atılması kullanılmasını engellemek için çeşitli edin,
çok eski tarihlerden beri kullanılan çalışmalar yapılmaktadır. Uluslararası
biyolojik savaş yöntemleridir. Tarih silahsızlanma ve teftiş rejimleri g.Eğer zarf içindeki toz yere dökülür
kayıtlarında insan vücudunun da bir biyolojik ajanların biyolojik savaş ya da üstünüze bulaşırsa; derhal Literatürde yer alan
biyolojik savaş aracı olarak kullanıldığı durumunda üretimini ve kullanımını dökülen tozun üstünü örtün ve biyolojik savaş ajanları
görülmektedir. caydırmaktadır. İstihbarat çalışmaları odadan çıkın, toza bulaşmış
sonucunda potansiyel tehlikeler giysilerinizi çıkartın ve bir torbaya Bacillus Anthraksis (Şarbon
Orta çağ savaşlarında çiçek ve veba belirlenerek gerekli önleyici tedbirler koyup ağzını sıkıca kapatın.. Etkeni) Botulinum Toksinleri
hastalığı nedeniyle ölmüş kişilerin alınabilir. (Konserve Zehiri) Brucella Species
cesetlerinin kuşatılmış düşman Tedavi: Tedavi yöntemleri enfeksiyon (Brucelloz "Malta Humması"
kuvvetlerinin arasına mancınıkla Doğal olarak ortaya çıkan ajanlara gelişen kişilerde maruz kalınan ajanın Etkeni) Vibrio Cholera (Kolera
atılması sık başvurulan bir yöntem karşı aşılama önemli bir önlemdir, belirlenebilmesine bağlıdır. Eğer Etkeni) Clostridium Perfirenges
olmuştur. Avrupalıların Amerikan ancak genetik mühendisliği ile bu belirlenemiyorsa geniş spektrumlu
yerlilerine karşı kullandıkları katliam aşıların etkisini sınırlayan ajanlar yüksek doz antibiyotik tedavisi (Gazlı Gangren Etkeni) Salmonella
yöntemlerinden biri de, çiçek ya da üretilmiştir. uygulanmalıdır. Typhi (Tifo Etkeni) Psoudomanas
kızamık nedeniyle ölmüş kişilerin Psoudomallei (Melioidozis
battaniyelerini onlara satmak Belirleme: Körfez savaşı sırasında Ajanın saptanması durumunda ise hastalığı Etkeni) Psoudomanas
olmuştur. Birleşik Devletler ve müttefik güçler duyarlı antibiyotikler seçilerek tedaviye Mallei (Ruam hastalığı Etkeni)
güvenilir bir biyolojik ajan keşif başlanmalıdır. Örneğin şarbon Yersinia Pestis (Veba Etkeni)
1797 yılında, Napolyon İtalya seferinde sisteminin yokluğunun endişesini etkeni saptanmışsa; her iki saatte Francisella tularensis (Tularemi
kuşattığı Mantua şehrinde yaşayanlara yaşamışlardır. Bununla birlikte birkaç bir, iki milyon ünite penisilin tedavisi Etkeni) Coxiella Burnetti (Q
sıtma hastalığı bulaştırmaya keşif sistemi geliştirilmiştir; - SMART uygulanabilir. Ateşi Etkeni) Smallpox Virüs
çalışmıştır. (Sensitive Membrane Antigen Rapid Toksinlere karşı uygun antidotlar varsa (Çiçek Hastalığı Etkeni) Congo-
Test) - JBPDS (Joint Biological Point kullanılmalı, yoksa destek tedavisi Crimean Hemorajik Ateşi Virüsü
Biyoteknolojik gelişmeler ile 1. Dünya System) - BIDS (Biological Integrated uygulanmalıdır. Ebola Virüsü Stafilokoksik
Savaşı’ndan bu yana geliştirilmeye Detection System) - IBAD (Interim Enterotoksin B Rift Valley Ateşi
başlanan biyolojik silahların her Biological Agent Detector) Dekontaminasyon-Temizleme: Virüsü Trichothecene Mycotoxins
iki dünya savaşında da bölgesel Zamanla dağılarak etkilerini yitiren Venezüella At Ensefaliti
kullanıldığı (Japonya, Mançurya Korunma: Biyolojik ajanlara kimyasal silahların tersine biyolojik Kriptokokoz Kokoidomikozlar
vb.) belirlenmiş, ancak kullanıldığı karşı korunma yöntemleri sınırlıdır. silahlar zaman geçtikçe etkilerini Plazmodium vivax (Sıtma Etkeni)
taraflarca kabul edilmemiştir. Koruyucu elbiseler , maskeler kısa artırıp çoğalabilirler. Şarbon toprakta Risin (Keneotundan elde edilir)
süreli koruma sağlayabilirler. Bununla en az kırk yıl aktif olarak kalır ve çevre Saxitoksin (predominant olarak
Üretim: Biyolojik savaş ajanlarının beraber, şarbon gibi etkinliğini uzun koşullarına karşı dirençlidir. Bu nedenle doğada deniz dinoflajellilerince
üretimi, organizmanın seçimi, süre koruyabilen kimi ajanlar için bu biyolojik savaş ajanlarının etkilerinin üretilir.
organizmanın küçük kültür tedbirler sadece ilk aşamada faydalı ortadan kalkması yıllar alabilir.
ortamlarında geniş spektrumlu olabilirler.
çoğaltılması ve ajanların korunması Biyolojik Savaş Ajanlarının gelişmesi ile
evrelerinden oluşur. Şarbon aşısının solunum yolu ile birlikte dünyada bu silahların kullanım