Page 22 - BİOMEDYA SAYI 49

22 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ MART - NİSAN 2024 www.biomedya.com

BLOK ZİNCİRİ

TEKNOLOJİSİ İKLİM

KRİZİNİ ÇÖZMEMİZE

YARDIMCI OLABİLİR Mİ?

İklim değişikliği veya gerçekçi ismiyle ik- her veri bloğu "zincirlenir" ve ağ üyele-
lim krizi, insanlığın karşı karşıya olduğu rinin gözetimi altında büyüyen bir kayıt
en büyük sorunlardan biridir. Bu zorlu- listesinin parçası hâline gelir.
ğun üstesinden gelmek için devletler
tarafından, Birleşmiş Milletler İklim De- Ülkeler, bölgeler, şehirler ve işletmeler
ğişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nden Kyoto Paris İklim Değişikliği Anlaşması’nı hızla
Protokolü'ne ve devletlerin yasal olarak uygulamak için çalışırken, mevcut tüm
bağlayıcı olmayan ulusal katkıları taah- yenilikçi ve son teknolojileri kullanma-
hüt ettikleri Paris Anlaşması'na kadar bir ları gerekiyor. Blok zinciri teknolojisi,
dizi yönetişim mekanizması deneniyor. daha fazla paydaş katılımına, şeffaflığa
Dünyanın dört bir yanında uluslararası ve katılıma katkıda bulunabilir ve iklim
örgütleri, sivil toplum gruplarını, firma- değişikliğine karşı mücadelede güven
ları ve şehirleri bir araya getiren ulusla- ve daha yenilikçi çözümler getirmeye
rarası iklim yönetişimi girişimlerine her yardımcı olabilir, bu da küresel çapta
geçen gün daha fazla teşvik sağlanıyor. iklim eylemlerinin yolunu açabilir.

Bu bariz hiper-aktivizme rağmen, insan- ŞEFFAF TEDARIK ZINCIRLERI
lık henüz küresel ısınmayı durdurmayı
başaramadı. Paris Anlaşması'nın imza- Yeşil" ürünlerin arka planındaki tüm
lanmasından dört yıl sonra, uzmanların tedarik zincirini takip etmek çoğu za-
çoğu tarafından, küresel ısınmanın feci man imkânsıza yakındır. Ancak Foodt-
sonuçlarla birlikte küresel olarak kabul rax gibi blok zinciri tabanlı uygulamalar,
edilen eşikleri aşacağı tahmin edildi. tüketicilerin ürünleri kaynaktan mağaza
Günümüzde ise, dünya bir iklim kriziy- rafına kadar takip etmelerini sağlıyor.
le karşı karşıya olduğu kadar, bir iklim Çok uluslu süpermarket zinciri Carre-
yönetişim kriziyle de karşı karşıya: İklim four, müşterilerin bir ürünün kaynağı ve
değişikliğini durdurmak için ne yapılma- üretim süreçleri hakkında ayrıntılı bilgi
sı gerektiğini biliyoruz ama oraya nasıl için ambalajı tarayabileceği anlamına
varacağımızı henüz bilmiyoruz. gelen benzer bir sistem kullanıyor.
Çözümler üretmeye uğraştığımız bu Dünya Doğayı Koruma Vakfı ise, bir
zorlu süreçte, ne yazık ki teknoloji de blok-tedarik zinciri izlenebilirlik projesi
iklimin her zaman en iyi dostu olmadı. ile, Pasifik'te yakalanan deniz ürünlerini,
Gezegenle olan ilişkimizi sonsuza dek gemilerden dünyanın dört bir yanında-
değiştiren sanayi devriminden, tüket- ki süpermarketlere kadar takip ederek lama ve doğrulamanın maliyeti 40.000 üretim, dağıtım ve ocakların perfor-
tiğimiz enerjiden ve her gün yenilerini tüketicilerin yasa dışı balıkçılık ve insan dolara kadar çıkabilir, bu da küçük manslarının iklim üzerindeki etkisini
inşa ettiğimiz elektronik atık dağlarına hakları ihlalleriyle bağlantılı ürünlerden şirketleri ve bireyleri piyasadan uzak- takip etmek aşırı derecede pahalı olur-
bir yenisini ekleyen modern cihazlara kaçınmasına yardımcı oluyor. laştırır. Bu maliyetlerin çoğu, karmaşık du. Yılda belki yaklaşık 50.000 ila 80.000
kadar; geleceğe atılan her adım, Dün- izleme ve belgelendirme süreçleriyle dolara mâl olacak bu yöntem yerine;
ya'mızı daha büyük bir tehlikeye atıyor Günümüzde teknoloji sayesinde karbon ilgilidir. Ancak blok zinciri, bu süreçleri ocaklara dijital bir bulut veritabanına
gibi görünüyor. ticareti olanakları genişletilebilir, iklim basitleştirebilir ve otomatikleştirebilir; bağlanan ve bilgileri doğrudan bir blok
koruma politikasını güçlendirilebilir, bu da karbon piyasasına çok daha kü- zinciri platformuna çok daha düşük bir
Ancak, içinde bulunduğumuz bu tekno- emisyonlar hesaplanabilir ve verilerin çük oyuncuların katılabileceği anlamına maliyetle gönderen sensörler eklendi.”
lojik inovasyon çağının bu krizi yenme- manipülasyonu önlenerek ülkelerin Pa- gelir.
mize yardımcı olabileceği konusunda ris Anlaşması kapsamındaki hedeflerine Bu noktada teknoloji, fon sağlayıcıların
birçok kişi aynı fikirde. Blockchain, yani ulaşmalarına yardımcı olunabilir. IBM de YEŞIL PROJELERIN IZLENEBILIRLIĞI bu tür projelere daha yakından dâhil
blok zinciri teknolojisi de bu hareketin bu kapsamda, Çin karbon ticaretinde olmasına da yardımcı olabilir. Diyelim
ön saflarında yer alıyor. şeffaflığı artırmak için Pekin merkezli Aynı mekanizma, yeşil girişimlerin de- ki düşük emisyonlu ocak projesi gibi
Energy Blockchain Labs kuruluşu ile ğerlendirilmesi noktasında da devrim bir projeyi çevrimiçi bir kitle fonlama
Blok zinciri, esasen kullanıcıları tara- birlikte çalışıyor. yaratacak güçtedir. Emisyon azaltma platformu aracılığıyla desteklediniz; pa-
fından sürekli olarak güncellenen, bil- projelerini onaylayan ve iklim krizi için ranızın olması gereken yere ulaştığından
giyi ağdaki tüm katılımcılara aynı anda Blockchain teknolojisinin sağlayacağı blok zincir çözümleri üzerinde çalışan emin olmak için paranızın izini sürebilir
dağıtan ve bir dizi kriptografik olarak bir diğer kolaylık ise şüphesiz, karbon Climate Ledger Initiative'in bir parçası ve projenin etkisini takip edebilirsiniz,
bağlantılı blok hâlinde depolayan bir ticaretini daha erişilebilir hâle getirmek olan Marion Verles, evlere düşük emis- yani "bağış yap" düğmesine bastığınızda
veri yapısıdır. Bir blok zincirinde de- olacaktır. Singapur merkezli New Era yonlu ocaklar sağlamak için kuruluşu- katılımınız sonlanmaz.
polanan bilgiler “kurcalanmaya” karşı Energy'nin çevre sorumlusu Matthias nun pilot uygulama yaptığı bir proje
dayanıklıdır. Bu, merkezi aracılara ihti- Gelber’e göre; şu anda, tüm karbon en- örneğini veriyor. YEŞIL KRIPTO PARA BIRIMLERI
yaç duymadan tek bir hakikat kaynağı düstrisi sadece büyük “oyuncular” için-
oluşturmak için kullanışlıdır. Eklenen dir. Karbon ticareti sürecinde veri top- “Evlere 100.000 adet soba dağıtılarak, Blockchain için, teknolojiyi ünlü yapan