Page 14 - BİOMEDYA SAYI 50

14 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ MAYIS - HAZİRAN 2024 www.biomedya.com www.biomedya.com MAYIS - HAZİRAN 2024 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ 15

YÜZÜNÜZ ANNE KARNINDAKI

BASINÇLA ŞEKILLENMIŞ OLABILIR

Gelişim sırasında yüz hatlarımızın belir- faktörlerin bir karışımından kaynaklan- gösterilmiştir. Mayor, “Çalışmamız embriyoların basınca
lenmesinde kritik bir rol oynayan emb- dığı düşünülmektedir. duyarlı olduğunu gösteriyor, ancak ne
riyonik kök hücreler, daha fazla baskı Çalışma insan rahminde artan basın- kadar duyarlı olduklarını bilmiyoruz” di-
altında bırakıldıklarında büyümeleri University College London’dan (UCL) cın nedenlerini araştırmamış olsa da yor. “Örneğin, rahim içindeki basınçtaki
engellenebilir. nörobiyolog Roberto Mayor, “Bulguları- bulgular, çoğu çalışmanın biyokimyasal bir değişiklik embriyoyu etkileyebilecek
mız, yüzdeki şekil bozukluklarının sadece faktörlerin etkisine odaklanma eğilimin- mi?”
Uluslararası bir araştırma ekibi, bazı hüc- genetikten değil, anne karnındaki basınç de olduğu embriyo üzerindeki mekanik
relerin diğerlerine nasıl büyüyeceklerini gibi fiziksel işaretlerden de etkilenebi- etkiler hakkında fikir veriyor. “Bu, vücut içindeki ve çevresel basınçtaki
ve farklılaşacaklarını nasıl söylediklerini leceğini gösteriyor” diyor. değişikliklerin insan embriyo gelişimi-
daha iyi anlamak için fare ve kurbağa Mayor, “Bir organizma basınçta bir de- ni nasıl etkileyebileceğini anlamak için
embriyolarının yanı sıra insan embri- Embriyonik indüksiyon olarak bilinen ğişiklik yaşadığında, annenin içindeki daha fazla araştırma gerektirecektir.”
yoidlerinin (laboratuvarda geliştirilen olayda, hücreler gelişim sırasında ya- embriyo da dahil olmak üzere tüm hüc-
embriyonik hücre kümeleri) büyümesini kındaki diğer dokulardan gelen kimyasal reler bunu algılayabilir” diyor. Araştırma Nature Cell Biology dergisinde
inceledi. sinyallerle farklı biyolojik yollara gönde- yayımlandı.
rilir. Bilim insanları, kök hücrelerin bu Araştırma, bilim insanlarına, gelişimin en
Araştırmacılar, embriyo veya embriyo- işaretleri nasıl yorumladığını belirleyen erken aşamalarında yer alan tek tek mo- Kaynaklar:
KLİNİK ARAŞTIRMALAR SAYESİNDE id üzerine dışarıdan hidrostatik basınç tetikleyicilerin bazılarını biliyor, ancak leküllere ve sinyallere kadar, insanların ↗ https://www.bizsiziz.com/
hepsini değil.
(ve diğer omurgalıların) nasıl oluştuğuna
artışı uygulandığında, nöral krest hücre-
lerindeki önemli hücre sinyal yollarının dair anlayışlarında önemli bir adım at-
YAŞAM SÜRESI UZUYOR bozulduğunu fark etti. Analiz özellikle, nöral krestin geliştiği malarını sağlıyor. ↗ https://www.sciencealert.com/
your-face-may-have-been-sha-
yere yakın olan ve blastocoel adı verilen
Bulgular, doku gelişiminin bir hayvanın sıvı dolu bir boşluğa baktı. Blastocoel Basıncın nöral krest sinyallerinin daha ped-by-pressure-in-the-womb-
gelişimindeki kritik anlarda etkilenebi- üzerindeki baskının Yap adı verilen bir az etkili olmasına neden olabileceği açık study-finds
leceğini ve onları kraniyofasiyal malfor- proteinin aktivitesini azalttığı, bunun olsa da, uterus ortamındaki belirli de-
Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal masyon riski altına sokabileceğini ima da Wnt olarak bilinen ve nöral krestin ğişikliklerin gelişmekte olan bir insan Derleyen: Feyza Çetinkol
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi ediyor. Bu anormalliklerin, besin kaynağı nasıl gelişeceğini söylemekten sorumlu çocuğunda nasıl belirli sonuçlara yol
olan bir grup sinyal molekülünü bozduğu
da dahil olmak üzere genetik ve çevresel
açabileceği görülmeye devam ediyor.
Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Klinik araştırmaların modern tarihi 20 farmakolojik etkilerini konu alır. Klinik lenmesi gerekir. Klinik araştırmalar yeni ÇALIŞMALARIN ÖNEMI BÜYÜK
Mayıs 1747 tarihinde başladı. Bu özel gün araştırmalar, gönüllü katılımcılar üzerinde tedavilerin geliştirilmesi, yeni ilaçların,
tarihinin skorbüt hastalığı ile ilgili araş- kontrollü bir şekilde yapılan testler, ilaç- tedavi yöntemlerinin ve tıbbi cihazların Klinik araştırmalar sağlık alanında bir-
tırmayla belirlendi. ların veya tedavi yöntemlerinin etkilerini geliştirilmesinde kilit bir rol oynar. çok konuda ve sorunun çözümüne kat-
belirlemek için gözlem ve değerlendirme- kıda bulunabilir. Hastalıkların daha iyi
Bu hikâye bir gemide geçer. Salesbury ge- leri içerir. Bu çalışmalar, yeni tedavilerin HASTALIKLARIN ÖNLENMESINE anlaşılması, önlenmesi ve tedavi edil-
misinde bir hekimin denizcilerde ölüme geliştirilmesi, ruhsat süreçlerinin tamam- YARDIMCI OLABILIR mesi oldukça önemlidir. En çok yeni ilaç
neden olan bir hastalığa skorbüte çare lanması ve genel olarak sağlık alanındaki geliştirme alanında katkı sağlar. Kanser
aramasıyla başlar. Denizcilerin beslenme bilgiyi artırmak için önemli bir adımdır. Bu çalışmalar sayesinde hastalıkların te- alanında yeni tedaviler, yeni geliştirilen
ile eksiklikleri skorbüt adı verilen diş et- davisi için daha etkili ve güvenli yöntemler ilaçlar klinik araştırmalar sayesindedir.
lerinde kanama, halsizlik ve ölüme neden ETKILI VE GÜVENLI TEDAVI YÖNTEMLERI bulunabilecek. Klinik araştırmalar, mev- Hipertansiyon, diyabet gibi toplumda sık
olan hastalığa neden olmaktadır. Hekim- IÇIN ÖNEMLI cut tedavilerin iyileştirilmesine de katkı görülen hastalıkların tedavisinde önemli
lerin hastalıklara çare aramasının tarihi sağlar. Var olan tedavilerin etkinliğini ve ilaçlar yaşam süresini uzatmıştır. COVID-19
daha eskiye dayanmakla birlikte Dr. James Klinik araştırmalar yeni ilaçların, tedavi güvenliğini değerlendirmek için yapılan pandemisinde aşılar klinik araştırmalar
Lind farklı olarak klinik belirtileri birbirine yöntemlerinin ve tıbbi cihazların gelişti- klinik araştırmalar, mevcut tedavilerin iyi- ile geliştirilmiştir.
benzeyen 12 hastayı seçer ve farklı beslen- rilmesinde kilit rol oynuyor. Klinik öncesi leştirilmesine ve daha iyi sonuçlar elde
menin etkisini araştırır. Hastaları ikişerli araştırmalar dediğimiz hücrelerde veya edilmesine yardımcı olur. Hastalıkların
gruplara bölerek 6 gruba aynı beslenmele- hayvanlarda yapılan laboratuvar araştır- daha iyi anlaşılmasını, hastalıkların ne-
rinin dışında farklı ilaveler yapar. Bir grup maları değerli olmakla birlikte elde edilen denlerini, belirtilerini, ilerlemesini ve te-
kontrol grubu olarak deniz suyu ilavesi sonuçların klinik araştırmalarla destek- davi seçeneklerini daha iyi anlamamıza
alır. Birkaç hafta içinde limon ve porta- yine klinik araştırmalar yardımcı olur. Bu
kal ile beslenen grupta belirgin iyileşme sayede hastalıkların önlenmesi, tanı ve
bulguları saptanır. Bugün iyi bildiğimiz C tedavi süreçlerinin geliştirilmesi mümkün
vitamini ve skorbüt hastalığı ilişkisi bu olabilir.
araştırmanın sonuçlarıyla aydınlanmıştır.
BILIM INSANLARINA REHBERLIK EDER,
KLINIK ÇALIŞMALAR, YENI TEDAVILER LITERATÜRE KATKI SAĞLAR
IÇIN ADIMDIR
Klinik araştırmaların, tıbbi bilginin artı-
Klinik araştırmaların, yeni tıbbi tedavi- rılmasına önemli oranda katkıda bulun-
lerin, ilaçların veya prosedürlerin etkin- duğunun altını çizeyim. Bu çalışmaların
liğini ve güvenliğini değerlendirmek için sonuçları, tıbbi literatüre katkı sağlar ve
yapılan bilimsel çalışmalar olduğunu da diğer hekimlere ve araştırmacılara rehber-
ekleyelim. lik eder. Klinik araştırmalar sağlık alanında
önemli bir role sahip.
Klinik ilaç araştırmaları veya diğer bir de-
yişle klinik çalışmalar, ilaçların insandaki YAŞAM SÜRESINI UZATMADA KLINIK