Page 18 - BİOMEDYA SAYI 57

18 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ TEMMUZ - AĞUSTOS 2025 www.biomedya.com

bileklerine lastik bant takıyordu ve hem
tuvalete gitmeden önce hem de sonra
ellerini yıkıyordu. Belki de mikroplara
çok duyarlılardı ve temizliğe çok önem
veriyorlardı" diyor.

Birbirlerinden ayrı büyüyen bir İskoç tek
yumurta ikizi de kızarmış ekmeklerini
dörde bölüp, sadece üç parçayı yiyor-
du. Prof. Segal'a göre bu da yediklerine
dikkat ettiklerine ve tabaklarındaki her
şeyi yemediklerine işaret ediyor.
Prof. Segal "Bu olanlar rastlantının ol-
madığını gösteriyor. Hepimizin garip alış-
kanlıkları var ama bunlar durduk yere
ortaya çıkmıyor, bir dereceye kadar bizi
yansıtıyor" diye konuşuyor.

Jim İkizleri
GENETİK Mİ ÇEVRE Mİ? İkizlerin benzer davranışlarına ilişkin ga-
rip bir vaka ABD'nin Minnesota eyaletin-
de yaşandı. Her ikisinin de adı Jim olan
TEK YUMURTA İKİZLERİNİN ikizler doğumda ayrılmış ve 39 yıl sonra
yeniden karşılamışlardı. Karşılaştıkla-
rında garip bir şekilde benzer hayatlar
sürdükleri anlaşıldı.
PAYLAŞTIĞI İLGİNÇ ÖZELLİKLER Her ikisi de Linda adlı kadınlarla evlen-

miş ve her ikisi de ikinci evliliklerini Betty
adlı kadınlarla yapmıştı. Her ikisinin de
İkizler hep insanlarda merak uyandırmış- memizi sağlıyor" diyor. malara dayanıyor. Toy adlı bir köpekleri ve James Alan adlı
tır. İkizler olağan soruları çok iyi bilir... oğulları vardı. Her ikisi de tırnak yiyor ve
"Telepatik güçleriniz var mı?" "Birbiri- Tipik ikiz araştırmalarında genelde tek "Biri kişilik olarak. Çarpıcı bir bulgu sal- aynı sahillerde tatil yapıyordu.
nizin acısını hissediyor musunuz?" "Hiç yumurta ikizleri, çift yumurta ikizleriyle dırganlık ve ne kadar geleneksel dav-
birbirinizin yerine geçtiniz mi?" kıyaslanıyor. Tek yumurta ikizleri belirli ranıldığı alanlarında…Birbirinden uzak İkizler Minnesota Üniversitesi'nden Dr.
bir karakter özelliğinde birbirlerine ben- büyüyen tek yumurta ikizleri, birlikte Thomas Bouchhard'ın araştırmasına
İki farklı birey olsalar da bu kadar bir- ziyorsa, bu durum genetiğin bu özelli- büyümüşler kadar birbirine benziyor. Bu konu olmuşlardı. İkizler hiç temasları
birine benzeyen iki insana yönelik me- ğin oluşmasında bir tür rol oynadığını da kan bağıyla birlikte yaşayan insanlar- olmamasına karşın, kişilik testlerinde
rak antik mitolojiye, müziğe, filmlere ve gösteriyor. Boyumuzun, kilomuzun hatta daki birbirine benzemenin ardındaki itici de çok benzer sonuçlara imza atmıştı.
edebiyata ilham verdi. İkizler genetiğimiz zekamızın şekillenmesinde genetiğin rol gücün paylaşılan ortam değil, genetik
ve çevremizin özelliklerimizi ve davra- oynaması sürpriz olabilir. Fakat ikizler etkiler olduğunu söylüyor. Bu sıra dışı örnekler şu soruyu gündeme
nışlarımızı nasıl etkilediği konusunda üzerine yapılan çalışmalar genlerimizin getiriyor. Seçimlerimizde ve davranışla-
çalışmalar yapmak için müstesna fırsat- aynı zamanda en kişisel özelliklerimiz Prof. Segal'ın yaptığı araştırmalardaki en rımızda sandığımız kadar irade sahibi
lar sunuyor. ve davranışlar üzerinde rol oynadığını ünlü örneklerden biri doğumun ardın- miyiz?
da ortaya koydu. dan birbirinden ayrılmış ikizler Ann Hunt
Bizi biz yapan genetik faktörler mi yoksa ve Elizabeth Hamel'e odaklanıyordu. Prof. Segal "Bir şeylerin genetik etkisin-
çevresel etki ve yetiştirilme tarzımız mı? Prof. Segal "İkizler çok sayıda farklı dav- de olmamız irade sahibi olmadığımız
ranış konusundaki araştırmalarda kulla- 78 yılla en uzun süre ayrı yaşayan ikizler anlamına gelmiyor" diyor. Boşanmayı
İki tip ikiz var. Birbirine benzemeyen, nıldı: dindarlıktan sosyal davranışlara, alanında Guiness Rekorlar Kitabına gir- tamamen genetikle belirlenmeyen ve
aynı anda meydana gelen ve iki farklı idam cezasına destek verip vermediği- mişlerdi. İngiltere'de doğan, büyüyen ve hayatımıza büyük etkisi olan olaylar
sperm tarafından döllenen çift yumurta nizden, uyuşturucu kullanımına ve ne yaşayan Ann'in araştırmaya başlamasın- arasında gösteriyor.
ikizleri bunlardan biri. Tıpkı normal kar- kadar yatırım yaptığınıza kadar" diyor. dan sonra, Elizabeth'in yaşadığı ABD'de
deşler gibi genlerinin ortalama yarısını yeniden biraraya gelmişlerdi. Peki genetik boşanmada nasıl bir rol
paylaşırlar. Örneğin ABD, Hollanda ve Avustralya'da oynuyor?
yapılan araştırmalar tek yumurta ikizleri- Çalışmanın sonuçlarına göre Ann ve Eli-
Tek yumurta ikizleri ise iki embriyoya nin din konusunda çift yumurta ikizlerine zabeth bir dizi kişilik özellikleri paylaşı- "Büyük ihtimalle zor kişilikler, inatçılık ve
bölünen tek bir sperm ve yumurtanın kıyasla daha çok aynı tavrı paylaştığını yordu ve her ikisi de Jim adlı erkeklerle bu tür şeyler. Fakat genleriniz size boşan
döllenmesinden oluşuyor. Yani genle- tespit etti. Özellikle de yetişkinlik dö- evlenmişti. demiyor! Boşanma kararını siz veriyorsu-
rinin neredeyse tamamını paylaşıyorlar nemlerinde. Bu da genlerin inançları- nuz. Dolayısıyla özgür iradenin herhangi
ve sıklıkla birbirlerine benziyorlar. Bu mızda rol oynadığını gösteriyor. Diğer araştırmalardan gelen sonuçlar bir şekilde etkilendiğine inanmıyorum."
tür ikizler çok nadir ve her bin doğumun biraz daha garip
sadece yaklaşık üçünde görülüyorlar. Prof. Segal genlerimizin bizi Tanrıya inan- Prof. Segal'a göre asıl önemli olan kesin
maya sevk etmediğini, daha çok zeka ve "Garip alışkanlıklar ve davranışlar da bir çerçevede düşünmemek. Kişiliğimiz
Kendisi de çift yumurta ikizi olan Prof. duyarlılık gibi bizi buna yöneltebilecek tekrarlanıyordu. Örneğin, bir tek yu- ve özelliklerimiz değerlendirildiğinde,
Nancy Segal tüm kariyerini bunu araş- daha karmaşık özelliklerimizi etkilediğini murta ikizi belli bir İsveç markası diş bizi olduğumuz insana dönüştüren tek
tırmaya adamış bir isim. ABD'deki Cali- kaydediyor. macunu kullanıyordu. Birbirlerinden bir kaynak yok. Prof. Segal "İnsanlar bizi
fornia State Üniversitesi'nde davranışsal ayrı büyüyen bir diğer tek yumurta ikizi tamamen çevremizin şekillendirdiğini
genetikçi ve psikolog. Üniversitedeki İkiz- Ayrı büyüyen ikizler de yedi yüzük, yedi bileklik ve bir saat düşünmeye eğilimlidir. Fakat bence bu
ler Araştırmaları Merkezi'nin yöneticisi. takıyordu. Fakat ortak davranışlar bun- bir yanlış anlama" diyor.
Prof. Segal "İkizler zekadan koşu hızına, Prof. Segal'ın araştırmasındaki en çarpıcı larla da kalmıyor.
kişilikten boy ve kiloya her türlü özelliğe sonuçlar, nadiren birlikte büyümemiş kaynak: BBC Dünya Servisi Radyosu'nda
dek genetik ve çevresel etkileri incele- olan tek yumurta ikizleri üzerine çalış- Prof. Segal "Bir başka tek yumurta ikizi yayınlanan CrowdScience programından.