Page 2 - BİOMEDYA SAYI 01
P. 2

Biyo              Elizabeth                                     çelişkili yönlerinden dolayı profesyonel sağlık çalışanları

                                                                                                        ve bilim insanları tarafından eleştirilmekteler. Chicago
             teknolojinin                                 Holmes                                        Üniversitesi klinik kimya laboratuvarı yöneticisi Dr.
                                                                                                        Jerry Yeo hakemli incelemelerin, bulguları bilimsel
                                                                                                        tartışmaya açmanın ve ürünün profesyoneller tarafından
                                                                                                        değerlendirilmesinin tamamen bypass edildiğini
                            Jobs’u:                                                                     söylüyor. Ancak 2015 yılında Theranos Inc. FDA onayını
                                                                                                        aldı ve FDA onaylı olarak artık hizmetlerini sürdürmeye
                                                                                                        devam edecek. Theranos Inc. bu tür eleştirilere,
                                                                                                        geliştirdikleri ürünü korumak için bunu yaptıklarını
                                                                                                        ve bilgilerini gizli tuttukları şeklinde cevap veriyor.
        Belki bir kısmınız daha önce sosyal                                                             Ancak hali hazırda ellerindeki geliştirmelerin hepsini
        medyanın paylaştığı haberde                                                                     patentle koruyorlar, patentle korudukları halde neden
                                                                                                        hala verilerini objektif değerlendirmelere açmadıkları
        kendisini gördü, belki bir kısmınız                                                             muamma olarak görünüyor.
        Forbes’teki yazılarda okudu ve
        belki de bazılarınız hiç haberdar                                                               Mikroakışkanlar
        değil. Dünya milyarderler listesine                                                             Son zamanlarda iyice dikkatleri üzerine çeken bir
        giren bu kadında 19 yaşında                                                                     konu olan “lab-on-a-chip” teknolojisinin Holmes’ı
        Stanford’daki kimya eğitimini                                                                   üniversitedeki ilk yılında etkilediği biliniyor ve araştırma
        bırakıp kendi şirketini kurma kararı                                                            laboratuvarında bu tür çalışmalarla ilgilendiği biliniyor.
                                                                                                        Mikroakışkan teknolojisi ile çok küçük miktarlarda
        alanlardan. Ailesinin üniversite                                                                biyolojik örneklerin çok daha verimli analiz edildiği ve
        eğitimi için biriktirdiği parayı bu                                                             sonuç alındığında ortaya konmuş bir gerçek. Holmes ilk
        işe harcayacağını söylemesi ile                                                                 patent başvurusunu 2003 yılında yapıyor ve bu başvuru
        macerası başlıyor.                                                                              2007 yılında kabul ediliyor. Bu patent çalışmasında
                                                                                                        ise tek bir damla kandan analiz teknikleri ile ilgili
                                                                                                        geliştirmeler yer alıyor. Holmes’ın 31 tane ABD patenti
        Elizabeth, 2002 yılında Stanford’a başlıyor. Ailesinin   erken tedavi ve daha yüksek yüzdelerde başarılı   bulunmakta 270 tane ise global patent başvurusu var.
        eğitimi için biriktirdiği paranın öneminin farkında   olacağını belirtiyor.
        ve bunu iyi değerlendirmek istiyor. Holmes okula   Bunlara ek olarak pek çok insanın ihtiyacı olduğu   Mikroakışkan teknolojisinden başka Theranos, parmak
        başladığında Channing Robertson’un Kimya        sağlık yardımına ve laboratuvar testlerine erişimde   ucundan alınan 25ul kanla ilgili de eleştiriliyor. Damar
        Mühendisliğinde yürüttüğü PhD programını hedefine   sıkıntı yaşadığını anlatıyor. Ulaşamayanlar, pek çok   içinden alınan kan ve parmak ucundan alınan kan
        koyuyor. Bir lisans öğrencisi olarak doktora çalışmalarına   insanın bu testleri yaptırmak istememesi ve gönülsüz   arasında farklar bulunmakta ve testlerde yanılmalara
        ve araştırmalarına katılan Elizabeth o dönemde sevdiği   davranmaları, psikolojik olarak uzak durmayı tercih   sebep olabilmekte. Çünkü parmak ucundan alınabilen
        bir yakınının kanser olması ile, kanser ve hastanede   etmeleri, sevmemeleri gibi noktalar Elizabeth’in dikkatini   kan miktarı düşük oluyor ve eğer teknisyen iyi bir
        geçen süreçleri öğrenmeye başlıyor. Bitmiş tükenmiş   çekmiş. Ama o geliştirdikleri ürün ve sundukları hizmet   uygulamada bulunmazsa bir kaç kez parmak ucunu
        hastalardan, tekrar tekrar kan alınması, sürekli testlerin   ile hastaların keyifli vakit geçirebildikleri, hatta bu testler   delmek zorunda kalabiliyor bu durumda ise epitel
        tekrarlanması, psikolojik zorluklar… Bunları görünce   gerçekleşirken eğlenebildikleri bir laboratuvar testi   hücreleri hasar görebiliyor. Zarar gören epitel hücreleri
        kanser hastalarının hayatında bir şeyleri iyileştirmek   deneyimi sunduklarını anlatıyor.       ise testlerde hatalı bulgulara neden olabiliyor. Bu
        isteği doğuyor içinde. Laboratuvar testlerinin daha                                             eleştiriye ise Holmes, parmak ucundan özel bir araç
        ulaşılabilir, daha hızlı ve etkin olmasını hedefliyor. Şişe   Erken teşhisin önemi ve bu konuda bir çözüm yaratmak   ile kan alarak mikro örnekleme yaptıklarını ve bu tür
                                                        istemesiyle birlikte bu konuda çözüm geliştirmek üzere
        şişe kan alınmadan gerçekleştirilebilmesini hedefliyor.  yola çıkmaya karar veriyor. Çok uzun süre okumalar   problemleri engellediklerini belirterek cevap veriyor.
        Hayalleri ile okula geldiğinde tüm vaktini bu konu   yapıp üzerine çalıştığını anlatıyor.       Bunların yanı sıra mikroakışkan konusu Holmes’ın
        üzerine araştırma yaparak harcamaya başlıyor. Bir                                               tekelinde bulunan bir alan değil ve çok daha öncesinde
        yandan da vicdanı ile mücadele etmeye çalışıyor. Ucuz                                           de bu alanda çalışan ve ürün geliştiren firmalar
        olmayan bir okulda ailesinin tüm ömrü boyunca onu   İş Dünyası                                  bulunmakta bunlardan birisi ise IBM’in İsviçredeki
        okutmak için topladığı parayla bulunuyor, ama okulla   Elizabeth, işlerini yürütürken şunu fark etmişti, amaçları   laboratuvarı. Ancak mikroakışkan teknolojisini pazarda
        ilgilenmiyor ve tüm vaktini bu işlere yönlendiriyor. Bu   güzeldi, insanlara yardım etmek istiyordu ve bunun   en etkin şekilde ilk kullanan firma Theranos.
        durum iyice canını sıkıyor ve ailesini arıyor. Stanford’u   için gerçekten sıkı çalışıyordu. Bilimsel olarak yoğun   Ancak 2015 yazında çıkan haberler, Theranos’un her
        bırakacağını, bir şirket kuracağını, eğitim için ayırdıkları   çalışmalar gerçekleştiriyordu.   zaman kendi sistemini kullanmadığı, bazı analizlerde
        parayı burada değerlendirmek istediğini söylüyor.   Ancak bunların hiçbirisinin amaçlarına ulaşması için   konvansiyonel metotlarla test yaptıklarını işaret ediyor.
        Stanford’dan ayrıldıktan sonra bir evin alt katında   yeterli olmadığını fark etti ve “iş”in (bussines) bu   Bu konuda yatırımcıları Walgreen’de Theranos’a uyarıda
        küçük bir oda tutup, burayı ofis yapıyor ve işine   amaçları hedefine götürecek yol açıcı bir araç olduğunun   bulunmuş. Lakin Theranos hala önde gelen sağlık
        başlıyor Holmes. Hatta etrafın örümcek ağlarıyla   farkına vardı.                               teknolojisi girişimlerden biri olarak duruyor.
        kaplı olduğunu, burayı güzelce temizleyip yerleştiğini   Tabi röportajında daha sonra acı bir gülümseme ile iş   Aslında bu noktada tartışılması gereken konu sadece
        anlatıyor. Daha sonraki on yıl boyunca burada gizlilik   nasıl yapılır, iş dünyasının yapısı nasıldır, bunların hepsini   teknoloji bazlı olmuyor. Bilindiği gibi Steve Jobs yazılım
        modunda çalışmalarını sürdürüyor. Tek bir gün bile tatil   öğrendiğini belirtiyor. Ki belki de en zor safhanın fikri   uzmanı olmayan bir girişimciydi ancak şu anda yaptığı
        yapmadığını söylüyor.                           olgunlaştırıp yol haritasını çıkarmak olduğu zaman   çalışmalarla dünyada hemen herkesin hayatını değiştirdi.
                                                        olsa da, en acı tecrübeler sanırım ticaret ve iş dünyası   Bu değişimi ise vizyonuyla ve aslında pazarlama
        Theranos                                        safhasında edinildiğini düşünebiliriz. Elizabeth’in   yetenekleriyle yaptı. İş çevrelerinde çeşitli uzmanlar
        Elizabeth’in kurduğu şirket Theranos, diagnosis ve   çalışmaları ve şu anki büyüklüğüne ulaşması 11 yıl   bu durumun Elizabeth için de geçerli olabileceğini
        therapy kelimelerinin bir araya gelmesiyle olmuş bir   almış.                                   söylüyorlar. Theranos’un Apple ile olan benzerliği ve
        isme sahip.                                                                                     pazarlama yaklaşımları yükselmesine hız kesmeden
        Diagnosis, bir hastalığın semptom ve işaretlerinin   Teknoloji?                                 devam edeceğini gösteriyor.
        gözlenmesi ile teşhis edilmesini ifade etmektedir.   Theranos’un bu önlenemez yükselişi, kullandığı
        Therapy ise tedavi sürecini ifade etmektedir. Elizabeth’in   teknolojilerin açık olmaması ve getirdiği yeniliklerin   Kaynaklar
        yaptığı işin özünde buradaki diyagnoz paradigmasını   aslında tam olarak piyasadakilerden ayırt edilememesi   http://finance.yahoo.com/news/scientists-skeptical-secret-blood-test-100000161.html
                                                                                                        http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25013718
        kaydırmak bulunuyor aslında. Çünkü tıbbi olarakta   ise pek çok tartışma ve soruya sebep olmuş durumda.   http://www.degruyter.com/view/j/cclm.2015.53.issue-7/cclm-2015-0356/cclm-2015-
        bilinen bir gerçek var ki erken teşhis hayat kurtarır.   10 yıl boyunca gizli modda çalışmış bir firma olması,   0356.xml?format=INT
                                                                                                        http://www.makers.com/elizabeth-holmes
        Ancak diyagnoz süreçlerinde artık hastalığın kapıya gelip   bu sırada bazı yatırımlar alması tabi ki dikkatleri   http://www.eurekalert.org/pub_releases/2015-06/dgo-t-a062915.php
        çattığını gösteren semptomların tespit edilmesiyle, yani   üzerine çekiyor. Dikkat çektiği konulardan birisi   http://onedio.com/haber/meet-the-world-s-youngest-female-billionaire-a-college-
                                                                                                        dropout-and-medical-genius-380982
        hastalık belli bir mesafe kat ettikten sonra, tedavinin   hakemli dergilerde (bilimsel yayınlarda) geleneksel   http://www.inc.com/larry-kim/21-surprising-facts-about-the-world-s-youngest-female-
                                                                                                        billionaire.html
        etkinliği çok daha düşük oluyor. Ama Elizabeth, çok   yöntemlerle karşılaştırmalı çalışmaların bulunmaması,   https://www.crunchbase.com/person/elizabeth-holmes
        az miktarda bir kanla, pek çok işaretçi molekülü erken   laboratuvar çalışmalarında elde ettikleri bilgilerin   https://www.crunchbase.com/organization/theranos
                                                                                                        https://www.theranos.com/
        teşhis edebileceğini söylüyor ve böylece erken teşhis-  ulaşılabilir olmaması ve dataların açıklanmaması gibi   http://www.quora.com/Elizabeth-Holmes-3#
                                                                              2
   1   2   3   4   5   6   7