Page 3 - BİOMEDYA SAYI 01

www.biomedya.com

En Güçlü Patlayıcı

Kimya, en yararlı ve
aynı zamanda da en
tehlikeli buluşların
yapılabildiği bilim
dalı.

Kimya, en yararlı ve aynı zamanda 1863’te keşfedilen TNT (trinitrotoluene) ise
da en tehlikeli buluşların konsantrenitro grupları içermesi sayesinde
yapılabildiği bilim dalı. nitrogliserine oranla daha güçlü bir patlayıcı. Askeri
Patlayıcılar, bunların en tehlikelileri amaçlarla kullanılan en güçlü patlayıcılardan biriyse,
arasında. En etkili patlayıcılardan HMX (High Meltinge Xplosive).
biriyse, 1847’de İtalyan kimyacı
Ascanio Sobrero’nun bulduğu Bu patlayıcı molekül, karbon ve azotatomlarından
nitrogliserindir. oluşan sekiz atomlu zincire dört nitro grubunun
bağlanmasıyla oluşturuluyor. Temelde, bu türden bir

Nitrogliserin, taş ocaklarında, yol açma gibi inşaat patlayıcının yüksek gücü, bir moleküle çok sayıda
işlerinde çok yararlı oldu. Ancak, bu patlayıcının bileşeni sıkıştırabilmeye dayanıyor.
taşınması ve saklanması çok tehlikeliydi; küçük bir
sarsıntıda patlayabiliyordu. California Üniversitesi’ndeki kimyacıların yeni
yaptıkları patlayıcıysa, nükleer patlayıcılardan
İsveçli bilim adamı Alfred Nobel, çok tehlikeli bir sonra en güçlü patlayıcı olma ünvanını kazandı.
madde olan nitrogliserini bir takım silikatlarla “Octanitrocubane” olarak adlandırılan bu patlayıcı,
karıştırarak güvenli, katı bir patlayıcı yaptı: dinamit. nitrogliserin gibi karbonca zengin. Ayrıca, yanmayı
Nobel, bu buluşu inşaat işlerinde kullanılması için sağlayan oksitleyicileri çeriyor. Nitrogliserinden
yapmıştı. Ancak, Nobel’e barış ödülü kazandıran bu farkıysa, nitro gruplarının halka biçiminde değil,
buluşun askeri ya da terörist amaçlarla kullanılmasıda karbon atomlarından oluşmuş bir küpün köşelerine
kaçınılmazdı. Nitekim, 1886’da bir ralli sırasında bağlanması.
kalabalığa fırlatılan dinamit altı kişinin ölmesine,
onlarca kişinin yaralanmasına yol açtı.
”Cubane” olarak adlandırılan karbon küpün bulunuşu
1964’e kadar gidiyor. Bunun güçlü bir patlayıcı
Nobel’den bu yana, benzer çalışmalarla çok daha
güçlü patlayıcılar yapıldı. İlk patlayıcı olan barut, 9. yapımında kullanılabileceği de 1980’lerden bu yana
Yüzyılda Çin’de kullanılıyordu. Barut, bir tür karbon, düşünülüyordu. Ancak, bu karbon kübün kenarlarına
kükürt ve yanmayı sağlamak için oksijence zengin bir nitro gruplarını bağlamaktaki güçlük, bu güne kadar
maddeden oluşuyor. böyle bir patlayıcının yapılabilmesine engel oluyordu.
Bu yeni patlayıcının gücü, HMX’ten yaklaşık%25 daha
Nitrogliserin de yine oksijen ve karbonca zengin fazla.
bir madde. Burada yanmayı sağlayan bileşen “nitro
grubu” olarak adlandırılıyor. Kaynak: Nature, Science