Page 14 - BİOMEDYA SAYI 06

14

BIYOTEKNOLOJI

ALANINDAKI

SON YENILIKLER

NELERDIR?

Biyoteknoloji ve gelişmeler bulunan tüm bilgileri ve şifreleri arasında, bitki, hayvan ve insan tüm
Biyoteknoloji kavramı, ilk kez 1919 yılında değiştirmeyi; aynı ya da farklı cinse ait biyolojik sınırları aşarak; sayısız yeni
Ereky tarafından kullanılmıştır. Biyoloji organizmalara DNA sekansları veya genleri yaşam biçimleri, yeni yaratıklar yaratmak
Biyolojide ve teknoloji alanındaki gelişmeler, hiç aktarmayı, istenilen DNA baz sıralarını veya için nakledilmesi, klonlanarak, seri
DNA’nın yapısının kuşkusuz kavramın kapsamını genişletmiş; genlerini çıkarmayı, başka organizmalara ve kütlesel üretimle yeni yaratıkların
aktarmayı ya da birleştirmeyi; DNA ve RNA
çoğaltılması; doğal dünyanın insan eliyle
anlamını zenginleştirmiştir. Söz konusu
çözümlenmesi gelişmeler, tarihsel süreç içinde, üç başat baz sıralarını belirlemeyi, gen haritaları laboratuvarlarda yeniden düzenlenmesi
20. yüzyıldaki en döneme ayrılmaktadır. çıkarmayı; transgenetik hayvanlar, bitkiler, anlamına gelmektedir. Yaşamın
mikroorganizmalar üretmeyi, genetik
kendisinin hazırlanması, düzenlenmesi,
önemli bilimsel Geleneksel biyoteknoloji dönemi düzeyde embriyolarda düzenlemeler ayarlanması söz konusudur. Doğal
gelişmelerden biridir. 1919 ve 1939’lu yılları kapsamaktadır. yapmayı, yeni fenotip ve genotipte yapıların değiştirilmesi, dünyanın
canlılar oluşturmayı, proteinler, enzimler,
yeniden yapılanması, insanın yapısının
Bu gelişme alanda Bu dönemde, biyoteknoloji Ereky‘nin antibiyotikler hormonlar gibi tanılama, değişmesi aslında “ikinci yaratılış” süreci
kavramı ilk kullandığı anlamda “biyolojik
yeni çalışmalara sistemlerin yardımıyla hammaddelerin yeni tedavi, koruma ve araştırmalarda kullanılan gerçekleşmektedir.
maddeler, kimyasallar üretmeyi olanaklı
ivme kazandırmıştır. ürünlere dönüştürüldüğü işlemleri” ifade kılmaktadır. İnsanoğlunun böylesine doğaya
etmektedir. Bu dönemdeki bilgi birikimi ve
Yeni teknolojilerin teknolojiyle biyolojik sistemler, herhangi bir Biyoteknolojide ulaşılan aşama ve müdahale edebilme; doğal dünyayı
sürdürülen çalışmalar 21. Yüzyılı
yeniden düzenleyebilme gücü sağlaması
kullanıldığı ve değişime tabi tutulmaksızın ekmek, peynir, şekillendirecek devrimsel gelişmeleri yararların yanı sıra; belirsizlikleri, riskleri
yoğurt, alkol vb. maddelerin üretilmesinde
uygulandığı bu kullanılmıştır. içermektedir. de beraberinde getirmektedir. Genetik
kirlenme, ekolojik dengelerin bozulması ve
çalışmaların Ikinci Yaratılış ve Yeni Bir bunların sonuçları belirsizliklerin, risklerin
doğurguları fiziksel Ara dönem Evrenbilim Anlayışı kaynağını oluşturmaktadır. Örneğin mikro
1940 ve 1973’lü yılları kapsamaktadır. Bu
enjeksiyonla fare embriyolarına AIDS
ve doğal dünyayı dönemde genomlarında köklü bir değişiklik 1973’te Cohen ve Boyer, iki ilişkisiz virüslü insan genomu verilmiş ve 1990’da
organizmadan bir parça DNA izole
değiştirebilecek yapılmaksızın biyolojik sistemlerin, edip bu iki genetik materyali yeniden çalışmanın sonuçları rapor edilmiştir.
endüstride kullanım alanları genişletilmiş
Farenin taşıdığı AIDS virüsü diğer fare
niteliktedir. Bu sınırlı tekniklerle antibiyotik, enzim, protein birleştirmişlerdir. Bunun ardından çok hızlı virüsleriyle birleşerek, eskisinden daha
ve yoğun gelişmelerle “tıpkı materyallerin
nedenle bilimsel vb. maddelerin üretimi geliştirilmiştir. ve plastik maddelerin ustaca işlenmesi öldürücü, daha hızla üreyen ve yeni
platformlarda yeni Modern biyoteknoloji dönemi gibi canlı materyallerin imal edilmesi” hücreleri etkileme yeteneğini de kapsayan
biyolojik karakteristikler kazandığı
aşamasına gelinmiştir. Nitekim, 1986’da
yüzyıl biyoteknoloji Gelişmiş ve modern tekniklerin biyolojik ateş böceğinden alınan ışık yayan genlerin anlaşılmıştır. Üstelik yeni virüs yeni
yollarla yayılabilmektedir. Bu yeni virüsü
yüzyılı olarak sistemlere uygulanmasına ilişkin bir tütün bitkisinin genetik koduna taşıyan farenin kasıtlı ya da kasıtsız olarak
yerleştirilmesi ve tütün yapraklarının
çalışmaları kapsamaktadır. Mutasyonlar ya
tanımlanmaktadır. da rekombinant DNA teknolojisi yardımıyla ışıldaması, 1997’de klonlanmış bir çevreye yayıldığını düşünmek bile genetik
oluşturulan yeni fenotipik karakter taşıyan memeli hayvan olarak Dolly’nin, ardından kirlenme ve ekolojik dengelerin bozulması
mutantlar veya transgenetik organizmalar insan geni taşıyan klonlanmış ikinci konusunda belirsizliklerin ve risklerin
endüstride ve tüm alanlarda yoğun biçimde bir koyun olarak Polly’nin doğumu, ilk niteliğini, kapsamını ortaya koymaktadır.
kullanılmaya başlanmış ve kullanılmaktadır. yapay insan kromozomunun yapılması, Çalışmalarda gelinen nokta, genotip
Biyoteknoloji giderek genetik mühendisliği 2020 yılına kadar insan bedeninin % yapıları belli hastalık kalıplarına, önceden
uygulamalarının tıbbi, zirai ve endüstriyel 95’inin laboratuvarlarda yetiştirilme hazırlanmış belirli ırksal ya da etnik
biyolojik maddelerin üretilmesi amacıyla organlarla değiştirilebilme olasılığı, insan grupları yok etmek için seçimli toksinlerin
kullanılmasını kapsamaktadır. Bu nedenle genomu projesiyle 2002 yılına kadar klonlanlanabilmesini olanaklı kılmaktadır.
20. yüzyılın son yıllarında biyoteknoloji, bütün insan genomonunun yaklaşık Bu nedenle, genlerin biyolojik bir savaş
uygulamalı ve disiplinlerarası bir alan, 100.000 genin, ayrıntıları ve dizilişi ile aracı, bir silah olarak, kullanılma olasılıkları,
Kaynak: Doç. Dr. Ş. Şule Erçetin Hacettepe moleküler genetik’’ ve “rekombinant DNA saptanması çalışmaları gelinen aşamanın tüm denemelerde kullanılan organizmaların
Üniversitesi Eğitim Fakültesi teknolojisi’’ olarak tanımlanmaktadır. Artık göstergeleridir. haklarının korunamaması konuları
kuey.net/index.php/kuey/article/view/597/410 bu teknoloji bir organizmanın genomlarında Bütün bunlar genlerin, ilişkisiz türler sorgulanmakta ve biyoteknolojideki