Page 10 - BİOMEDYA GAZETESI 9 BASKI_02

10

KANSER

IMMUNOTERAPI’DE

GEÇMIŞ VE GELECEK

Kanser tedavilerinde son yıllara 1957’de Dr. Thomas ve Burnet, tedavisi geliştirilerek CAR gen terapi
gelene kadar özellikle kemoterapi ve vücudumuzda kanseri tanıyıp yöntemleriyle etkisi arttırıldı.
radyoterapi gibi kanserin büyümesini öldürebilecek akyuvarların
önleyici ve belli oranda geriletici bulunduğunu ve tedavilerde Ancak, 2000’lerin başında Steven
terapiler uygulanmaktaydı. Ancak bu kullanılabileceğini öne sürdü. Ancak Rosenberg’in öncülüğünde kansere
yöntemler, kanser hücrelerini etkilediği teknoloji imkanlarının kısıtlı olması karşı hücresel tedavi yöntemi
gibi; hastanın sağlıklı hücrelerine de bu yöntemin 2000’li yıllara kadar geliştirildi. Hastanın kendi bağışıklık
Cihan Taştan zararlı etkiler yaptığından, özellikle beklemesine neden oldu. hücreleriyle kanseri tamamen
PhD, Mikrobiyoloji, kanserli hücreleri hedefleyecek ve yok edebildiğinin gösterilmesi,
New York Üniversitesi vücuda zararı az olacak, kişiye özel 1970’li yıllarda bakterileri kullanarak immunoterapi tedavilerinin altın
modern kanser tedavileri geliştirilmeye kanseri tedavi etme çalışmaları tekrar çağının başlamasına sebep oldu.
çalışılıyor. hızlandı. Tüberkiloz aşısının mesane Hastaların kanında bulunan ve
kanseri tedavisinde çok etkili olduğu kanserli hücreleri tanıyıp öldürebilme
Immunoterapi’nin kronolojisi görüldü ki günümüzde dahi bu yöntem kapasitesine sahip hücreler,
hala kullanılmaya devam ediliyor. laboratuvar ortamında hastadan
Hastanın sahip olduğu bağışıklık alınıp, milyonlarca hatta milyarlarca
sistemini kullanarak kanseri geriletme 1976’da bağışıklık sistemi hücreleri sayıya ulaşana dek çoğaltıldı. Daha
hatta tamamen öldürebilme olan T hücrelerinin gelişip çoğalmasını sonra tekrar hastaya nakledilerek
çalışmaları olarak adlandırabileceğimiz sağlayan interleukin-2 (IL-2) proteini kanserli hücrelerin büyük oranda
CAR-T hücre immunoterapi metodunun tarihi keşfedildi. Bu tespit, T hücrelerinin öldürülmesi başarıldı. Yine de yüzden
tedavisini 19. yüzyıla dayanıyor. 1890’da Dr. laboratuvar ortamında çalışılmasına fazla kanser türü olduğu göz önünde
Türkiye’de üretmek William Coley, ölü streptococcus ve kanser türlerine karşı özelliklerinin bulundurulursa bu yöntemin etkisi de
sınırlı.
pyogenes bakterilerinin çeşitli kanser
anlaşılabilmesine kapı araladı.
ve başarmak türlerine sahip hastalara verilmek Aynı zamanda IL-2 proteinlerinden
genetik bilimimizin suretiyle hastanın bağışıklık sistemi oluşturulan ilaç, 1990’lı yıllarda Bununla birlikte, kanserli hücreler
uygulanmaya tarafından tümör nekroz (TNF) faktörü Amerikan FDA kurumundan onay bağışıklık sistemi hücrelerimizden
üretmesini sağladı ve kanserin geçici
alarak böbrek ve deri kanserlerinde
saklanabilmek için savunma
dönüştürülmesi de olsa yok edilebildiğini gösterdi. kullanılmaya başlandı. mekanizmaları geliştirebiliyorlar.
ve biyoteknolojik Ancak hem hastalık yapıcı bir bakteri Bu mekanizmaları bloke edebilecek
tıp konusunda türünün hastaya verilmesi hem de 2000’li yıllara geldiğimizde immunoterapi ilaçları geliştirildi. Bu
immunoterapi çalışmalarında
kansere karşı etkisinin geçici olması
ilaçların üretilmesi zor ve fiyatları
yerlileşme ve dışa doktorlar arasında bu yöntemin kanserli hücrelerin saklanmasını çok pahalı olmasından ötürü sınırlı
bağımlılığımızı cazibesini kaybetti. Ancak şu anda bloke edebilen PD-1, PD-L1 ve CTLA sayıda hastalar ulaşabiliyor. Hem
azaltma noktasında bile TNF proteini ilaç olarak kanser proteinlerine karşı antikor ilaçlar bloke edici immunoterapi ilaçlarının
immunoterapisinde kullanılmaya
etkisine sahip olabilecek hem de
üretildi. Aynı zamanda kanserli
çok mühim. devam ediliyor. hücreleri tanıyıp öldürebilen T hücre belirttiğim gibi sadece kanserli