Page 11 - BİOMEDYA SAYI 15

11
www.biomedya.com Eylül - Ekim 2018 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

KAYBOLAN GİZEMLİ

BEYİN HÜCRELERİ

Aslı Nur AKAYDIN
Gelişim Sırasında Ortadan Kaybolan Gizemli Beyin
Hücreleri Aslında Yok Olmuyorlar!

Bebekler rahimde gelişirken, beyinlerinde sonra, laboratuvarda üretilen “alt tabaka
“alt tabaka nöronlar” adı verilen beyin nöronlar”ın, orijinal pozisyonlarından
hücreleri açığa çıkar. Gizemli bir şekilde, göçüyor gibi oldukları görülürken; kök
bu nöronlar doğum sonrası gelişim hücrelerden oluşan alt tabaka benzeri
döneminde ortadan kaybolurlar. En nöronların da PRDM8 içerdiğini buldular.
azından, bilim insanları böyle düşünüyordu. Bu sebeple araştırmacılar, “alt tabaka
Şimdi ise araştırmacılar, bu sinsi hücreleri nöronlar”ın ölmek yerine sadece hareket
ilk kez yetişkin beyinlerinde tespit ettiler. ediyor olmaları gerektiğini fark ettiler.
Gelişim sırasındaki belli zamanlarda, alt
tabaka bölge fetüs beynindeki en büyük “ALT TABAKA NÖRONLAR” ORİJİNAL
alanlardan biridir ancak doğumdan sonra POZİSYONLARINDAN GİZLİCE
bir noktada “alt tabaka nöronlar”ın yok UZAKLAŞIYOR!
oldukları genel olarak kabul görmekteydi.
Buna karşın, yakın zamanda araştırmacılar Rockfeller Üniversitesi araştırmacıları;
bu ortadan kaybolan hücrelerin otizmle sadece hücrelerin hayatta kalıp hareket
bağlantılı bağlı nöronlarla genetik açıdan ettiklerini bulmakla kalmayıp, aynı
benzer olduklarını keşfettiler. Bu da zamanda onların olgunlaşıp serebral
araştırmacıların “alt tabaka nöronlar”ın korteksin derinlerinde bulunan bazı farklı
gerçekten de yok olup olmadıklarını merak tiplerdeki “derin izdüşüm nöronlar”a
etmeye itti.
(deep projection neurons) dönüştüğünü
keşfettiler.
Bu nedenle Rockefeller Üniversitesi’nden
bilim insanlarının yönetiminde ki
araştırmacılar, bunu kendilerine bir vazife Ekip ayrıca, hangi türdeki izdüşüm
olarak gördü. Bulgularını Cell Stem Cell’de nöronlarının üretilebileceğini ve
yayınlayan ekip “alt tabaka nöronlar”ın değiştirilebileceğini fark ettiler. Hücre göçü
öylece ortadan kaybolmadıklarını; bunun gibi olayların düzenlenmesinde görev alan
yerine hafıza, düşünme, dil ve bilinç WNT sinyalizasyonunda değişiklik yaparak,
durumuyla birlikte başka şeylerle de kortekse uygun olan izdüşüm nöronlardan
ilişkili olduğunu, beynin önemli bir bölgesi ya da başka bir yerde bulunan izdüşüm
olan serebral korteksin bir parçası haline nöronlardan üretebildiler.
geldiğini keşfettiler.
İzdüşüm nöronlarını daha iyi anlamak ve
Ali H. Brivanlou bir açıklamasında; “Alt onları manipüle etmenin yollarını bulmak
tabaka ile alakalı anlayış, onların yayıldıkları önemli çünkü bu hücrelerde olan sorunlar
ve daha sonra da alt tabaka hücrelerinin otizm gibi hastalıklarla bağlantılı.
öylece öldükleri yönündeydi” dedi. Ve şöyle Başyazar Zeeshan Ozair; “Otizmle alakalı
devam etti; “Ama bir hipotez attık ortaya; birçok gen ilk olarak alt tabakada ifade
ya bu alt tabaka hücreleri ölmüyorlarsa? ediliyor ve eğer alt tabaka nöronlar
Ya sadece korteksin başka bir seviyesine ölmeyip korteksin bir parçası oluyorlarsa
hareket ediyorlar ya da korteksin bir bu mutasyonları beraberlerinde getiriyor."
parçası oluyorlarsa?” açıklamasını yaptı.

Ekip, gelişimin çeşitli noktalarındaki beyin Bu sonuçlarla; beyinde derin izdüşüm
hücrelerini inceledi ve PRDM8 isimli bir nöronlarını öldüren Alzheimer, Hungtinton
proteini fark etti. Bu proteini gözlemlemek ve amiyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi
önemliydi çünkü normalde bu protein yeni hastalıkların tedavisinde yeni yollar
bir konuma göç eden nöronlarda ifade edilir bulunabilecek.
ve hücrelerin beynin kortikal düzlemine
hareket etmesine yardım ederdi. Daha Çeviri: iflscience.com