Page 14 - BİOMEDYA SAYI 15
P. 14

14                    BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ  Eylül - Ekim         2018          www.biomedya.com







          BİYOTEKNOLOJİYE                                                       BİLİM İNSANLARI


          HAZIR MIYIZ?                                                   “ZAMAN KRİSTALLERİ”




                                                                                   OLUŞTURMAYI



                                                                                          BAŞARDI!






                                                                          Nasıl ki normal kristaller kendi yapılarını   ‘T’ periyoduna sahip bir harekete, ‘T’
                                                                          belirli uzaysal aralıklarla düzenli bir   den daha büyük periyoda sahip olan bir
                                                                          şekilde tekrar ediyorsa, aynı şekilde   salınım ile tepki veriyor.”
                                                                          bahsi geçen zaman kristalleri de
                                                                          yapılarını belirli zaman aralıkları içinde   İterbiyum, dizisi oluşturulmuş zaman
                                                                          tekrar ediyor. Physical Review Letters’da   kristallerinden sadece bir tanesi.
                                                                          yayınlanan makale de konuyla ilgili bazı   Geçtiğimiz günlerde Harvard’da
                                                                          bilgiler var. Norman YAO liderliğindeki   başka bir düzenek daha yapıldı ve
                                                                          araştırma ekibi, zaman kristallerinin   Norman YAO; ikisinde de grubun bir
           Genetik bilimi geliştikçe, bilim   unutmamak lazım.            nasıl oluştuğundan ve özelliklerinin nasıl   parçasıydı. Bu yeni materyalin yapısı
           insanlarının canlılar üzerinde                                 ölçüldüğünden bahsediyor.     incelemeye alındı ancak sonuçlar henüz
           yapabileceği değişikliklerin sayısı da   Bitkiler sadece besin değerlerinin                  yayınlanmadı. Konuyla ilişkili YAO; “Bu
           artıyor.                      ya da raf ömrünün artırılması için   Sayfanın tamamını siyah yapıp bu   maddenin yeni bir hali ve gerçekten
                                         düzenlenmiyor. Mesela şehirlerdeki   görselle bütünleştirebiliriz.  dengesiz bir madde olduğu için çok
           Bu değişiklikler insan yaşamını daha   hava kalitesini artırmak için hoş kokulu   İlk olarak zaman kristalleri birkaç   ilginç. Son yarım yüzyılda metaller
           kolay hale getirme, diğer canlıları   yosunlar üretiliyor.     ay önce keşfedildi. Maryland   ve yalıtkanlar gibi sadece dengedeki
           koruma ve genel olarak çevresel
           sorunları önleme gibi amaçlara hizmet                          Üniversitesi’ndeki araştırmacılar;   maddeleri keşfediyorduk. Şimdi ise,
           ediyor. Ancak bu kadar büyük bir gücün                         10 iterbiyum atomundan oluşan bir   dengesiz maddelerle dolu yepyeni bir
           denetim altına alınması şart. Yoksa                            diziyi birkaç kez iki farklı lazerin etkisi   yer keşfetmeye başlıyoruz” açıklamasını
           istenmeyen sonuçlar doğurabilir.                               altında bırakıp, denge dışında tuttular.   yaptı.
                                                                          Materyalin kendisi denge dışında olsa
           Biyoteknoloji kelimesini duyduğunuzda                          dahi, dizinin belirli aralıklarla kararlı   Daha önce 2012 yılında Nobel Ödüllü
           en başta “genetiği değiştirilmiş                               olduğunu gözlemlediler. Bu çalışma;   Frank WİLCTEK tarafından öne sürülen
           bakteriler” aklınıza gelmiştir                                 elmas gibi hareketsiz, dengede ve   “Zaman kristalleri” fikri, şimdilik
           muhtemelen. Evet, aslında öyle!                                kararlı olamayan yeni çeşit materyallerin   herhangi bir kullanış alanı olmasa
                                         Parlayan bitkiler ya da uzun ömürlü   geliştirilmesi yolunda önemli bir   da ileride kuantum bilgisayarlarda
           Ancak bakteri dediğimizde aklınıza   çiçekler de geliştirilen diğer ürünler   başlangıç olarak görülüyor.  kullanılabileceği düşünülüyor.
           kirlilik ya da hastalık geliyorsa daha   arasında. Bu ürünlerin insanlara karşı bir
           detaylı okumaya başlayabilirsiniz. Bilim   zararı olabileceği düşünülmüyor ancak
           insanları bakterileri bize karşı değil,   doğal ekosistemi bozabilecekleri için   Bilim insanları bu durum hakkında şöyle   Kaynaklar
           bizim yararımıza kullanmanın yollarını   denetlenmeleri gerekiyor.  bir açıklama yaptı; “Eğer bir jöle tatlısını   iflscience.com
           araştırıyor.                                                   titrettiğinizde farklı bir periyotta bir   fizikist.com
                                         Gen yönetimine de kısaca değinecek   tepki verseydi, çok garip olmaz mıydı?
           Bazı şirketler için bakteriler, ilaç   olursak; yapılan en kapsamlı   İşte bu özellik zaman kristalinin özüdür.
           geliştirmede yeni bir yöntem   çalışmalardan birisi sadece bireysel
           niteliği taşıyor. Yani belirli bir amaç   olarak hayvanların değil, bir türün
           doğrultusunda üretilmiş olanlar,   genlerini tamamen değiştirmek üzere
           vücutta tümörlerle ve iltihaplarla   yeni nesillere aktarılacak genetik farklılık
           savaşarak; kanser, şeker ve obezite gibi   üretmek…
           hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.
                                         Bu çalışma özellikle sıtma gibi
           Bir diğeri genetiği değiştilmiş   hastalıkları yayan hayvanların genlerini
           organizmalar ise hayvanlar ve   değiştirerek hastalığın önüne geçmeye
           yiyecekler.                   dayanıyor.
           Kesinlikle kullanım alanları ve yiyecek   “Gelecekte, biyoteknolojik gelişmeler
           olarak satılması üzerinde çalışılması   hayatımızda neleri değiştirecek?”
           ve düzenleme yapılması gereken bir   sorusunun yanıtını hep birlikte
           alan. Özellikle laboratuvarda üretilen   göreceğiz ama bu alandaki sonuçlar
           etler merak konusu. Ne yani, bu etleri   iki önemli faktöre bağlı olacak gibi
           kasaptan satın almamız mümkün   görünüyor. Birincisi geliştirilecek
           olacak mı?                    olgunun ihtiyaç duyulması, ikincisi ise
                                         bilim insanlarının hayal dünyası…
           Karanlıkta parlayan bitkileri, parfümlü
           yosunları, her zaman açan çiçekleri de   Kaynak: ZDNet
   9   10   11   12   13   14   15   16