Page 10 - BİOMEDYA SAYI 19

10 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Mart - Nisan 2019 www.biomedya.com

İNSAN GENOMUNA MÜDAHALE

EDİLİYOR! NASIL BAŞA ÇIKACAĞIZ?

Kurulun bu standartların uygulanmasını olmak üzere, insan embriyosu üzerindeki adına; bu kontrol ve denetim altyapılarının
mecbur tutma gibi bir gücü bulunmuyor araştırmalar; tüp bebek kliniklerindeki bilimsel, teknolojik ve toplumsal alanlarda
ve her ülke kendi yönetmeliklerini kendi başarı oranlarını artırmanın ve daha genel meydana gelen hızlı değişimlerle başa
belirliyor ancak yine de yapılacak tavsiyeler anlamda rejeneratif tıp alanında ilerleme çıkmak için yeterince çabuk hareket
Dünya Sağlık etki sahibi olacak ve kurul üyelerinin sağlamanın da merkezinde yer alıyor. edebilecek şekilde yapılandırılması şart.
Örgütü (WHO) toplantı sırasında dikkate alması umulan Sosyal, Yasal Ve Etik Tartışmalar Göz İnsanlarla Bağlantı Halinde Olmak Önem
birkaç nokta var. Bunlardan ilki güvenlik
insan genomu konusu. Önüne Alınmalı Taşıyor
düzenlemesi Bu konunun vurgulanması önemli, çünkü Şu anda gerçekleşmekte olan bilimsel ve
uygulamalarının Toplantıda insan embriyolarında yapılan “germline” adı da verilen üreme hücreleri toplumsal değişimlerin hızı, dikkat edilmesi
gereken bir diğer noktanın da önemini
üzerinde yapılan müdahaleler bazı yerlerde
ve etkileri kalıtım yoluyla gelecek nesillere
denetlenmesinde aktarılan, germline genom düzenleme çoktan yasal hale gelmiş durumda. artırıyor: İnsanlarla bağlantı halinde
kullanılacak (GGE) adı verilen üreme hücreleri Örneğin, İngiltere’de preimplantasyon olmak. Toplumsal muhalefete rağmen
üzerindeki gen düzenleme uygulamasına
genetik tanı (PGD) yöntemi, İnsan Üreme
genomik teknolojileri kullanıma koymaktan
bazı küresel odaklanılmasına neredeyse kesin gözüyle ve Embriyoloji Kurumu tarafından kaçınılması gerekiyor.
standartlar bakılıyor. düzenleniyor. PGD embriyoları genetik Peki, toplum bu tür yenilikler için nasıl onay
bozukluklar için incelemeyi de kapsıyor
geliştirmek için İnsanlarda Kullanımı Henüz Güvenli Değil ve dolayısıyla insanlarda yardımcı üreme verebilir veya vermeyebilir? Bu sorunun
bu ay içinde GGE konusundaki eleştiriler, kısmen fareler tedavilerinin uygulandığı durumlarda cevabı GGE ve diğer genomik teknolojiler
hakkında kapsamlı bir konuşma
sadece “sağlıklı” embriyolar kullanılıyor.
üzerinde yapılan ve her embriyo DNA’sında
bir toplantı kesin ve öngörülebilir değişiklikler yapmak Bu yöntem CRISPR-Cas9’da olduğu gibi yapmaktan, GGE’nin hayata geçmesi
düzenleyecek. için CRISPR-Cas9 gibi genom düzenleme DNA üzerinde bilfiil değişimler yapılmasıyla konusunda en hassas olan insanların nasıl
yöntemlerine güvenilemeyeceğini ilgili olmasa da, yine de bir germline korunabileceğini tartışmaktan ve insanların
ortaya koyan birçok çalışma sonucunda müdahalesi. Bu nedenle, onun nasıl regüle endişelerini dinlemekten geçiyor.
ortaya çıktı. Varılan yargı, genom edildiği ve neden olduğu sosyal, yasal ve
düzenlemenin insanlarda üremeye etik tartışmaların GGE’yi değerlendirirken Bu ayrıca, düzenlenmiş bir genomun
yardımcı uygulamalarda döllenmiş göz önüne alınması gerekiyor. neden insanlık onurunu kırıcı bir durum gibi
yumurtalar üzerinde kullanılmasının henüz görülebildiğini sorgulamayı da gerektiriyor.
güvenli olmadığı yönünde oldu. Ancak Bu da bizi toplantıda ele alınması gereken Kullanılan bilimsel ve ahlaki dilin net
bu yöntem belli bir noktada güvenli hale bir diğer noktaya getiriyor. GGE İngiltere olması, şeffaflık ve toplumdaki farklılıklara
gelebilir ve WHO GGE üzerinde yapılacak ya da başka bir yerde yasal hale gelecek hassasiyetle yaklaşmak fikir birliği
preklinik araştırmaların güvenliğini ve olursa, konu üzerinde zekice bir denetim ve sağlamak açısından büyük önem taşıyor.
etkinliğini değerlendirmek için standartlar kontrol mekanizmasının bulunması büyük Çünkü bunu yapmanın kestirme bir yolu
belirleyebilir. önem taşıyor. Kontrol mekanizmasının bulunmuyor.
sağduyulu yenilikler getirilmesini
Bu standartlar üzerinde uzlaşma sağlamak yasaklamanın değil, bunlara olanak Kaynak: New Scientist / Bilimoloji
bir başka açıdan da önem taşıyor. tanınmasının bir yolu olarak görülmesi
Genom düzenleme konusu da dâhil gerekiyor. Ancak bunun gerçekçi olması