Page 10 - BİOMEDYA SAYI 21

10 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Temmuz - Ağustos 2019 www.biomedya.com

BİTKİLER NE TÜR

MÜZİK DİNLERLER?

Muhyettin ŞENTÜRK / Biyolog

Canlılar âleminin en ilginç gruplarından biri bu yönde ilerlemesine yol açmış ve yıllarca meyvelenme ve tohum verimlerini ‘olumlu’ müzik eserleri dinlettikleri çalışmalarında
olan bitkiler, hemen her özelliği ile bunu bilim insanlarının şu (ve buna benzer) etkilediğini kanıtlamıştır. bitkilerin büyümesini etkilemediği sonucu
kanıtlamaktadır. Bitkilerin duyularının, sorulara cevap aramasına sebep olmuştur: bulunmuşlardır.
hislerinin olduğu fakat diğer canlılardan Bitkiler hissedebiliyor, hareket edebiliyor, Bu çalışmalardan sonra Dorothy Retallack
özellikle de insandan farklı şekilde tepki gösterebiliyor ise bilmediğimiz daha adında bir amatör bilim insanının yaptığı Fakat bitkilerin sesi ve müziği algılayıp
işledikleri bilinmektedir. İnsanlarla ve diğer birçok özelliklere de sahip midir? Bitkiler deneyler tartışmalara yol açmıştır. tepki gösterdiği yahut gelişimlerinin
canlılarla ortak, birçok benzer ‘davranış’lara çevreyi nasıl algılar? Olan bitene sağır Retallack, ‘rock’ müzik ile uyarılan bitkilerin değişip değişmediği konusu bilim
sahip olmasına rağmen bitkiler bu davranış mıdır? Bitkiler duyar mı? klasik müzik dinleyenlerden çok daha insanlarını üçe ayırmıştır. Bazı bilim
ve özellikleri hayvanlar ve diğer canlılarla fazla su tükettiklerini bulmuştur. Retallack insanları bitkilerin sese ve müziğe etkisiz
aynı şekilde değil ‘bitkisel’ bir formatta Bu konuda ilk kapsamlı denemeleri büyük bununla kısıtlı kalmayarak Doğu’nun ve olduğunu düşünürken bazı bilim insanları
sergilerler. bilim insanı Charles Darwin’in yapmış Batı’nın daha gelişmiş müzik türlerinin ise bitkilerin gelişiminde etkili olduğu hatta
olduğu bilinmektedir. Darwin, bitkilerin bitkileri nasıl etkilediğini de araştırmış, gerekli olduğu kanısındadırlar. Bununla
Bitkiler Duyar mı? sesleri algılayıp algılamadıklarını kendi çalışmıştır. Özellikle bazı klasik eserlerde beraber çoğu bilim insanı ise bitkilerin sese
Bitkilerin, kalp ve beyin benzeri enstrümanıyla çaldığı ezgileri dinleterek bitkilerin daha önce görülmedik tepkiler ve müziğe tepki verdiklerini ancak sesi
insanlardaki gibi özelleşmiş organları test etmiş ve dinlettiği bu ezgilerin gösterdiğini bulmuştur. Bu çalışmalarda ve müziği diğer canlılardan farklı şekilde
olmadığı halde hissedebildiklerini bitkilerin büyümesindeki etkilerini Bach’ın org prelüdlerini ve bazı klasik işlediklerini ve özellikle de bitkilerdeki
1858–1937 yılları arasında yaşamış gözlemlemiştir. Hint eserlerinde bitkilerin ‘olumlu’ zaman kavramının hayvanlardan farklı
olan Jagadish Chandra Bose gibi bilim tepkiler verdiği yorumlanmıştır. Öyle ki olmasına bağlı olarak bitkilerle müzik
insanlarının çalışmalarından itibaren Klasik Müzik Mi Rock Müzik Mi? bu eserlerin bazısında müziğin çalındığı ve ses bağlantısı konusunu ihtiyatlı ele
bilinmektir. Keza bitkilerin ayaklar, kollar Bazı müzik türlerinin hayvan hoparlöre en yakın bitkinin hoparlörü almışlardır.
ve eller gibi insan ve hayvanlardaki gibi yetiştirmesinde dahi olumlu getirileri adeta kucaklayacak şekilde sarmaladığı
özelleşmiş organları olmadığı halde ışığa, olduğu görülmüştür. Üstelik Japon Kobe gözlemlenmiştir. Tarımsal Fonobiyoloji
suya, yer çekimine, sıcaklığa ve hatta sığırlarının yetiştirilmesinde klasik müzik Nitekim çoğu bilim insanına göre bitkiler
titreşime duyarlı olup hareket ettikleri de dinletimi zorunluluk haline gelmiştir. Retallack’ın çalışmaları bilim dünyasında birçok özellik bakımından beklenilenden
bilinmektedir. çokça eleştirilmiş ve bazı bilim insanları farklı şekilde özelleşmişlerdir. Örneğin
Hayvanlarda böyle iken, bitkilerde bu tarafından çalışmalarının bilimsel bitkilerde işitme duyusu insanlarda olduğu
Tüm bunlar bitkilerin de diğer canlılardaki durum nasıldır? eksiklikleri tespit edilmiştir. Hatta gibi tek organa yoğunlaşmayıp tüm vücuda
bazı özelliklere sahip olduklarını fakat Darwin’in enstrümanı ile yaptığı bitki Retallack’tan sonra aksini iddia eden özellikle de köklere yoğunlaşmıştır. Üstelik
evrim süreci ile birlikte bu özellikleri deneylerinden sonra onlarca bilim insanı çalışmalar da yer almıştır. New York Rus bilim insanları Alexander Gurwitsch ve
uygulama bakımından spesifik donanımlar bu ve buna benzer deneyleri yapmıştır. Botanik Bahçesi’nde görevli Richard Klein eşine göre kökler belirli bir ‘ritimle’ bölünüp
kazanarak diğer canlılardan farklı şekilde 1960’larda Hindistan’ın Annamalai ve Pamela Edsall’ın çalışmaları buna çoğalırlar.
kullandıklarını göstermektedir. Üniversitesi’nde Dr. T.C. Singh yaptığı örnektir. Klein ve Edsall içlerinde kadife
bir dizi deneyle uyumlu ses dalgalarının çiçeğinin (Tagetes erecta L.) de yer aldığı Yapılan bazı bilimsel araştırmalar ise
Bu da bilimin -özellikle de bitki biliminin- bitkilerin büyüme, çiçeklenme, çeşitli bitkilere Retallack gibi klasik ve rock müziğin bitkilere beklenmedik başka