Page 3 - BİOMEDYA GAZETESI 25. SAYI

03
www.biomedya.com Mart - Nisan 2020 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

NEDEN SAĞLAK

YA DA SOLAĞIZ?

Çocuğunuza bir boya kalemi yerde kaybolurken bilim insanları
aldığınızda sağ ve sol el kullanımı halen sağ - sol ayrımı karşısında
arasındaki geçişi, bir yetişkine göre şaşkın. Bilim insanları; 2005’te
çok daha rahat yaptığını görürsünüz. Neuropsychologia dergisinde Burada
Ancak büyüdükçe işler değişiyor. İki yayımlanan bir çalışmada fetusların, solakların,
elini de kullanabilen (ambidextrous) ana rahminde belirli bir elin iş kazalarını
az sayıdaki insanın haricindeki bütün başparmağını emerek bir el tercihi daha sık
Bilim insanları, insanlar, günlük işlerinde tek ellerini göstermesinin, doğduktan sonra da deneyimlemesi gibi
sağ eli (ve vücutlarının tek bir tarafını) süren bir eğilim olduğunu belirtiyor. bazı dezavantajlar
baskın bir şekilde kullanarak yapıyor. yaşadığını da sözlerine
kullanmaya 500 bin yıllık ekliyor. Araştırmacılar ayrıca,
yönelik aşırı Zorunda kalmak Max Planck Bilim Enstitüsü’nden sol el becerisini öğrenme
Bakıldığında insanların çoğu (yaklaşık Natalie Uomini, aletin nasıl engelleriyle ilişkilendiriyor.
önyargımızın yüzde 85 - 90’ı) sağ elini kullanıyor tutulduğunu ve nasıl kullanıldığını
gelişmesine ve dünyanın hiçbir ülkesinde solaklar bilerek ve aşınma izlerine bakarak Savaş hipotezi
ve devam çoğunlukta değil. Bu düzensiz o aletin sağlak veya solaklara göre Solakların niçin sürekli bir azınlık
bölünme, solaklar için bazı tarihi yapıldığını anlayabileceklerini ifade halinde olmasına karşın soylarının
etmesine neden olumsuzluklar yaratıyor. Mesela ediyor. Uomini; sağ el hâkimiyetinin tükenmediği halen büyük bir soru.
olan unsurları dünyadaki bütün insanlar sağlakmış yaklaşık 500 bin yıla dayanan Burada öne atılan bir teori var:
gibi düşünülerek tasarlanmış makas, geçmişi olduğunu söylüyor. Nesli Savaş hipotezi! Max Planck Bilim
araştırdı. masa, bıçak ve defter kullanmak artık tükenmiş insan kuzenlerimiz Enstitüsü’nden Natalie Uomini; bu
Genlerden, zorunda kalıyorlar. Neandertaller de kesinlikle sağ fikrin yumruk yumruğa ya da silahla
evrime hatta İngiltere Kralı George VI gibi bazı ellerini baskın kullanıyordu. Bu mücadelede, solak olmanın evrimsel
ünlü isimler de dahil olmak üzere durum, insanları hayvanlar arasında bir avantaja dayandığını belirtiyor.
savaş hipotezine birçok solak, doğal eğilimlerine oldukça garip kılıyor. Çünkü diğer “Sol elini kullanıyorsan, çoğu insan
kadar ilginç karşı sağ elleriyle yazmaya zorlandı; büyük maymunlar da dâhil olmak sağ elleriyle savaşmaya alışkın
zorlanmaya da devam ediyor. üzere farklı türlerde sağlaklık ve olduğundan, sürpriz bir avantaja
bulgular... Solakları tanımlamak için kullanılan solaklık arasındaki bölünme dağılımı sahipsin.”
dilde de ayrımcılık ve şüpheyle tipik olarak 50 - 50’ye yakın.
karşılanma söz konusu; İngilizcede Bilim insanları burada şunu Kaynaklar:
“doğru” anlamına gelen “right” açıkça sorguluyor: Sağ eli kullanmaya www.livescience.com/what-causes-left-
“doğru” anlamına geliyor. yönelik aşırı önyargımızın gelişmesine handedness.html
“Uğursuz” anlamına gelen “sinister” ve devam etmesine neden olan www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/
kelimesinin etimolojisi ise “sol” nedir? Uomini; Live Science’a verdiği yasam/neden-saglak-ya-da-solagiz
kelimesinin Latince karşılığına demeçte, evrimsel bir bakış açısına
kadar uzanıyor. Türkiye’de de sol göre, sağ elini kullanan kişilerin bir
el kullanımı, “kötüye işaret” olarak avantajı olduğu için evrimleşmişse,
nitelendirilerek çocukluktan itibaren solakların tamamen ortadan
çeşitli şekillerde engelleniyor. kalkmasını bekleyebileceğimizi
Solaklara karşı bu damgalama çoğu söylüyor.

Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İdare Merkezi OKURA NOT
Süleyman GÜLER Oğuzlar Mah. 1374 Sok. No:2/4 BioMedya Gazetesi’nde yayınlanan yazılarda ve
Balgat - ANKARA makalelerde öne çıkarılan görüşlerin sorumluluğu
Editör / Ecem KOÇER Tel : 0 312 342 22 45 BioMedya yayın organına ve/veya Prosigma Firması’na
Fax : 0 312 342 22 46 değil, yazarlara aittir. Yazarlar sundukları çalışmaların
Grafik Tasarım / Gülden KARADENİZ içinde yer alan şirketlerle danışmanlık ya da
Yayın Türü / Yerel Süreli başka iş ilişkileri içinde olabilirler. Aynı zamanda
Hukuk Danışmanları / reklamlar; reklam verenlerin sorumluluğundadır.
Av. Ersan BARKIN Av. Murat TEZCAN Ürün tanıtımı sayfalarında yayınlanan ürün bilgileri, ilgili
BİYOTEKNOLOJİ firmaların sunumları olup üretici firma
VE YAŞAM BİLİMLERİ Mali Danışman / İrfan BOZYİĞİT / SMMM www.prosigma.net - info@prosigma.net sorumluluğundadır.
GAZETESİ