Page 6 - BİOMEDYA 34

06 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ EYLÜL - EKİM 2021 www.biomedya.com

SOLUCANLAR

TEHLİKE ANINDA

RNA DEĞİŞTİRİYOR

Bilgi paylaşımı, türlerin hayatta kalması için çok önemlidir, ancak solucanlar gibi
basit yaşam formları sözleri nasıl yayar? Princeton’dan yapılan yeni bir araştırma,
minik yuvarlak solucanların “anıları” komşularına aktarabildiğini ve onları nesiller
boyu yavrularına aktarabildiğini buldu.
Şaşırtıcı bir şekilde, bakterilerden
kaçınmaları öğretilen solucanlar da
dersleri dört nesil boyunca yavrularına
aktardı ve aynı mekanizmanın iş
başında olduğunu düşündürdü.

Araştırmacılar, sinyalin tam olarak
neyden oluştuğunu araştırdılar ve
bir aşamada çevrelerinden absorbe
ettikleri retrotranspozon adı verilen
virüs benzeri bir genetik element gibi
göründüğünü buldular.

Murphy, “Keşfettiğimiz şey, Cer1 adlı
viral benzeri parçacıklar oluşturan
bir retrotranspozonun yalnızca
dokular arasında (solucanın tohum
hattından nöronlarına kadar) değil,
aynı zamanda bireyler arasında da
bir bellek taşıdığıdır” diyor. “Cer1’in
patojenik olmayan koşullar altında
solucan için zararlı olabilse de, Cer1’in
patojenlerle savaşlarında solucanlara
bir avantaj sağlayabileceğini
düşünüyoruz.” dedi.

Şüpheyi doğrulamak için
araştırmacılar, genomda Cer1’i devre
dışı bırakarak deney yaptılar. Tabii
ki, bu solucanlar P11 aracılığıyla
P. aeruginosa’dan kaçınmayı
öğrenmediler ve kaçınma davranışını
C. elegans, hem laboratuvar bir RNA’yı emdiğini buldular. Bu yavrularına aktarmadılar veya
deneylerinde hem de toprak yetişkinden doğan gelecekteki bebek yakındaki solucanlarla paylaşmadılar.
ortamlarında ortak olan bir yuvarlak solucanlar, davranışlarını yönlendiren Görünüşe göre alıcı solucanların da
solucan türüdür. Bakteri yerler ama belirli bir nörona iletilen aynı sinyale davranışı öğrenmek için genomlarında
karşılaştığı her böcek onlar için yemek sahip olacaktır. Cer1 olması gerekiyor.
değildir. P. aeruginosa adlı bir bakteri
onları çok hasta edebilir ve eğer onları Çocuklarınıza öğretmek bir şeydir, Bu çalışma, hayvanların bu
öldürmezse solucanlar saniyeler ancak solucanların diğer yetişkinleri genetik anıları birbirlerinden nasıl
içinde geri dönmemeyi öğrenirler. tehlikelere karşı uyarmanın bir yolu öğrenebileceklerini gösteren, giderek
Ancak her solucan bu dersi zor yoldan var mı? Yeni çalışmada araştırmacılar, büyüyen bir çalışma bütünü üzerine
öğrenmek zorundaysa, bu çok verimli C. elegans’ın aynı genetik “anıları” inşa edilmiştir. Birkaç yıl önce, bilim
bir sistem değildir. çevrelerindeki diğer kişilere insanları iki salyangoz arasına yine
aktarabildiğini ve kaçınma davranışını RNA şeklinde bir anı enjekte ettiler.
Birkaç yıl önce Princeton ekibi, C. topluluk içinde yayabildiğini keşfetti. Verici, bir uyarana belirli bir şekilde
elegans’ın bir kısayolu olduğunu yanıt vermek üzere eğitilmişti ve alıcı,
keşfetti. Daha önce P. aeruginosa Çalışmanın baş yazarı Coleen hiçbir zaman doğrudan uyarana maruz
yemiş olan solucanlar, genetik olarak Murphy,”Bir solucanın bu patojenik kalmamasına rağmen benzer şekilde
dört nesil boyunca yavrularına bir bakteriden kaçınmayı öğrenebileceğini tepki verdi.
kaçınma davranışını aktaracaktır. bulduk ve o solucanı öğütürsek, hatta
sadece solucanların içinde yüzdüğü Yeni araştırma Cell dergisinde
Daha yakından incelendiğinde, ortamı kullanırsak ve o ortamı veya yayınlandı.
bakterileri yemiş olan solucanların, ezilmiş solucan lizatını saf solucanlara
germline üreme hücrelerinde bir verirsek, o solucanlar da şimdi Kaynak:
sinyali tetikleyen P11 adlı küçük patojenden kaçınmayı ‘öğrenir’ diyor. www.bizsiziz.com - Derleyen: Feyza ÇETİNKOL