Page 22 - BİOMEDYA SAYI 43
P. 22
22 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ MART - NİSAN 2023 www.biomedya.com
YENİ NANOPARÇACIKLAR
BEYİN ÇAPINDA TERAPİ SAĞLIYOR
Gen tedavileri, Alzheimer ve Parkinson ği aşıp şantiyeye gelebilirse işlevseldir. yeni bir nano ölçekli kapsül ailesini ta- hastalık türleri için yeni gen tedavile-
gibi nörolojik hastalıkları iyileştirme Kan-beyin bariyeri, dolaşımdaki zehirleri nımlıyor. rine yol açıyor.
potansiyeline sahiptir, ancak hepsi aynı ve enfeksiyonları tarayarak beyne erişimi
zorlukla karşı karşıyadır: kan-beyin ba- sınırlayan bir zardır. Bununla birlikte ba- Araştırmacılar, silika nanokapsüllerin Kaynaklar:
riyeri. Wisconsin-Madison Üniversite- riyer, belirli aşılar ve gen terapi paketleri yüzeylerini glikoz ve kuduz virüsünden
si'ndeki araştırmacılar, çeşitli biyolojik gibi bazı yararlı terapilerin hedeflenen elde edilen bir amino asit parçasıyla a) P. Yuan, H. Zhang, L. Qian, X. Mao, S.
ilaçlar ve tedavileri beynin koruyucu alıcılara ulaşmasını engeller çünkü on- değiştirerek, nanokapsüllerin kan-beyin Du, C. Yu, B. Peng, S. Q. Yao, Angew. Chem.
bariyeri boyunca hareket ettirerek beyin ları düşman davetsiz misafirler olarak bariyerini kolayca geçebildiğini ve fare- 2017, 129, 12655; b) P. Yuan, X. Mao, K. C.
çapında terapi vermek için bir yöntem sınıflandırır. lerde beyin çapında gen düzenlemesini Chong, J. Fu, S. Pan, S. Wu, C. Yu, S. Q. Yao,
geliştirdiler. gerçekleştirebildiğini keşfettiler. Araş- small 2017, 13, 1700569.
İlaçları doğrudan beyne enjekte etmek, tırmacılar, silika nanokapsülün CRISPR
UW-Madison oftalmoloji ve görsel bilim- kan-beyin bariyerini aşmanın bir yön- yükünün, Alzheimer hastalığına bağlı Y. Anraku, H. Kuwahara, Y. Fukusato, A.
ler profesörü ve Wisconsin Institute for temidir, ancak bu, yalnızca yerel beyin amiloid öncü protein geni gibi farelerin Mizoguchi, T. Ishii, K. Nitta, Y. Matsumo-
Discovery'de araştırmacı olan Shaoqin dokusuna erişime izin veren müdahaleci beyinlerindeki genleri etkili bir şekilde to, K. Toh, K. Miyata, S. Uchida, Nature
"Sarah" Gong, "Birçok ciddi beyin rahat- bir süreçtir. Gong, "Beyin gen terapisinin değiştirme potansiyelini kanıtladı. communications 2017, 8, 1.
sızlığının hala bir çözümü yok. Yenilikçi ve genom düzenleme tedavisinin potan-
beyin hedefli dağıtım teknikleri, CRISPR siyeli, nükleik asitlerin ve genom düzen- Nanokapsüller sık sık ve intravenöz a) Y. Wang, P. K. Shahi, X. Wang, R. Xie, Y.
genom düzenleyicilerinin invaziv olma- leyicilerin tüm beyin boyunca güvenli ve olarak enjekte edilebildiğinden, daha Zhao, M. Wu, S. Roge, B. R. Pattnaik, S.
yan, güvenli ve etkili bir şekilde uygulan- etkili bir şekilde iletilmesine bağlıdır" hedefli ve müdahaleci yaklaşımlarla Gong, Journal of Controlled Release 2021;
masını sağlayarak bunu değiştirebilir ve diye açıklıyor. ilişkili risklerden kaçınırken daha fazla b) E. A. Prasetyanto, A. Bertucci, D. Septia-
potansiyel olarak çeşitli hastalıklar için terapötik etkinlik sağlayabilirler. Araş- di, R. Corradini, P. Castro‐Hartmann, L. De
genom düzenleme terapötiklerine yol Doktora sonrası araştırmacı ve ilk yazar tırmacılar, silika nanokapsüllerin beyin Cola, Angewandte Chemie International
açabilir" dedi. Yuyuan Wang da dahil olmak üzere Gong hedefleme yeteneklerini geliştirmeyi ve Edition 2016, 55, 3323.
ve laboratuvar üyeleri, yakın zamanda çeşitli beyin hastalıklarının tedavisinde
CRISPR, genleri düzenlemek için (örne- yayınlanan bir çalışmada genom düzen- kullanımlarını değerlendirmeyi amaçlı- Derleyen: Dalya Simay ERBAY
ğin, hastalığa neden olan mutasyonları leme araçlarını vücuttaki birçok organa yor. Bu yeni yaklaşım, biyolojiklerin göz-
düzeltmek için) moleküler bir araç kutu- taşıyabilen ve daha sonra zararsız bir lere, karaciğere ve akciğerlere verilmesi
sudur, ancak araç seti yalnızca güvenli- şekilde çözülebilen silikadan yapılmış için de araştırılıyor ve belki de çeşitli