Page 15 - BİOMEDYA SAYI 47

15 15
www.biomedya.com MAYIS - HAZİRAN 2023 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ
www.biomedya.com
MAYIS - HAZİRAN 2023
BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

TEK HÜCRELİ DEV ALGLERİN

TÜRKİYE'NİN ZAMANI ALGILAMADA

EN DEĞERLİ MİNERALİNİN AKILLI YÖNTEMİ

SENTETİĞİ ÜRETİLDİ Pek çok bitki, hayvan ve mantar, ikili bö- bir tepki olup olmadığını belirlemeye

lünme adı verilen bir aseksüel üreme koyuldu.
şekliyle büyür. Bu süreçte hücre, belirli
aktiviteler için uzmanlaşmış yeni hüc- C. brachypus örneklerini 12 saat parlak
reler üretmek üzere bölünür ve çoğalır. ışığa maruz bıraktıktan sonra 12 saat ka-
Ancak tüm büyük organizmalar bu kurala ranlıkta bırakan araştırmacılar, alglerin
uymaz. Yeşil yapraklı alg Caulerpa gibi yapraklarının 24 saat boyunca parlak
bazı büyük deniz yosunları, mikroskobik ışığa maruz kalan örneklerden daha
bölünme yapılarına sahip değildir, bu uzun büyüdüğünü buldu. Bu, bir 'uyku'
da onları bilinen en büyük tek hücreli gecesinin kendi kendine organizasyon-
sistemler arasına sokar. larını korumak için gerekli olduğunu
gösteriyor.
Bu bitki akrabaları hala metrelerce bü-
yüme yeteneğine sahiptir ve yeni böl- Işığa maruz kaldığında, Caulerpa'nın vü-
gelerde başarılı istilacılar haline gelme- cudunun bazı kısımları, fotosentez yap-
lerini sağlayan güneş ışığını o kadar iyi masını ve büyümesini sağlayan yemyeşil
kullanırlar. bir klorofil dalgasıyla doldu. Geceleri, bu
yeşillik dalgası çöküyor gibi görünüyordu
Peki, vücut aslında tek, dev bir hücre ve bu sırada alg dinleniyordu.
olduğunda büyüme süreci nasıl düzen-
lenir? Ancak, gerçekten ilginç olan, alglerin ka-
ranlık ve şafağın ne zaman geleceğini
Bunu bulmak için, California Teknoloji tahmin etmiş gibi görünmesi. Alg, yeni
Enstitüsü'nden biyolojik mühendis Eldad ışık koşulları bile gelmeden önce kloro-
Afik ve meslektaşları, Caulerpa brach- fil aktivitesini değiştirdi, bu da alglerin
ypus türünden parçalar keserek nasıl büyümek ve gelişmek için kullandığı bir
yeniden büyüdüğünü gözlemledi. tür iç sirkadiyen saate sahip olduğunu
gösteriyor.
Afik, "Hücre biyolojisindeki ana para-
digma, hücrenin iç ortamının çevresi ve Araştırmacılar makalelerinde, "Işık za-
çekirdekte neler olduğuna bağlı oldu- mansal modellerine bağlı olarak farklı
ğudur" diyor. morfolojiler buluyoruz, bu da klorofil
dalgalarının biyolojik osilatörleri me-
"Ancak Caulerpa'da çekirdekleri birbi- tabolizma ve morfogeneze bağlayabi-
rinden ayıran hiçbir şey yoktur." leceğini" açıklıyor.
Bilim insanları tarafından
200 yıldır kopyalanmaya Bitkinin çok sayıda çekirdeğini bölmek Yeşil kloroplastlar gece-gündüz ışık
için zarlar ve duvarlar olmadan bile, bu döngüsüne göre yayıldıkça, dev kitleye
çalışılan Dolomit mineralinin ilginç organizma yine de kendini yaprak, sadece zaman duygusu değil, konum
sentetik hali üretildi. sap ve köke benzeyen organ benzeri ya- bilgisi de sağlar.
pılara organize etmeyi başarır.
Bu, alglerin başını kıçından ayırt etme
Alglerin parçalarını kesen araştırmacılar, yeteneğini verir, böylece ne zaman ve
Bilim insanları, doğal olarak oluşan etkili bir araç olduğu keşfedildi. Ato- yenilenme yerlerinde yeşil pigmentasyo- nerede büyüyeceğini belirleyebilir. Hüc-
ve jeolojik ortamlarda uzun süreler mik simülasyonlar kullanarak, bilim nun yoğunluğunda farklılıklar gördüler. re gerekli değildir.
boyunca gelişen Dolomit mineralini insanları Dolomit'in yüzeyine suyun Geceleri bu noktalar nispeten şeffaftı,
laboratuvarda başarıyla üretmeyi ne kadar güç veya gevşek yapıştığı oysa gündüzleri katı, opak bir yeşile dö- Kaynak: : https://www.sciencealert.com/
başardılar. Dolomit Türkiye'nin en ortaya çıktı. nüştü. Önceki araştırmalar, renklenme- giant-algae-made-of-just-one-cell-ha-
değerli minerali olarak adlandırı- de bu değişikliğin, güneş ışığını işleyen ve-a-clever-way-of-knowing-the-time
lıyor. Michigan Üniversitesi'nde Malzeme klorofilin bölgeye girip çıkmasının bir
Bilimi ve Mühendisliği Dow Erken sonucu olabileceğini öne sürüyor. Afik ve
Ayrıca Dolomit, İtalya'nın Niagara Kariyer Profesörü Wenhao Sun, ekibi, klorofil hareketinin aslında ışığa
Şelalesi'nde, Dover'ın Beyaz Kaya- "Dolomitin doğada nasıl büyüdü-
lıkları'nda ve Utah'ın Hoodoos'unda ğünü anlarsak, modern teknolojik
bulunabiliyor. Bir kalsiyum magnez- malzemelerin kristal büyümesini
yum karbonat tortul kayası olan teşvik etmek için yeni stratejiler
Dolomit'in sentetik olarak üretil- öğrenebiliriz" dedi.
mesi için bilim insanları 200 yıldır
çalışıyor. Sun, "Teorimiz, büyüme sırasında
kusurları periyodik olarak çözerse-
Dolomit'in laboratuvarda üretilme- niz, hatasız malzemeleri hızlı bir şe-
sindeki başarı, mineral yapısındaki kilde büyütebileceğinizi gösteriyor"
hataları gidermek üzerine odaklan- dedi. Bu çalışma, Science dergisinde
dı. Bilim insanları, doğada olduğu yayımlandı.
gibi suyun, bu hataları çözmek için