Page 11 - BİOMEDYA SAYI 53
P. 11
11
www.biomedya.com KASIM - ARALIM 2024 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ
VALENCIA'DAKİ
SELE BAĞLANAN
HAVA OLAYI NEDİR?
İspanya’da en az 158 kişinin ölümüne yol açan
aşırı yağış DANA fenomeni isimli bir hava
olayına da bağlanıyor.
Son olay ülkenin, 1987 yılından bu yana "YAĞIŞ PATLAMALARINA YOL AÇIYOR" güvene almaları için hayat kurtarıcı ola-
yaşadığı en büyük sel felaketi olarak kay- bilir. Ancak İspanya'da da gördüğümüz
da geçti. Valencia’nın bazı bölgelerinde bir BBC Çevre Muhabiri Matt McGrath’e ko- gibi, yoğun gök gürültülü fırtınalar için
senelik yağış miktarına yakın yağmur, bir nuşan Imperial College London'dan iklim önceden uyarıda bulunmak inanılmaz
saatte düştü. bilimci Dr. Friederike Otto, "Hiç şüphe yok; derecede zor, çünkü en şiddetli yağışın
bu yoğun yağışlar iklim değişikliği tarafın- tam yeri genellikle önceden bilinemiyor”
Utiel ve Chiva'da bir metrekareye 300 lit- dan güçlendirildi” diyor ve ekliyor: açıklamasını yaptı ve ekledi:
reden fazla yağış düştüğü hesaplanıyor.
Meteorologlar, DANA fenomeni sonucu "Fosil yakıt kaynaklı ısınmadaki her de-
aşırı dengesiz bir sistem oluştuğunu kay-
dediyor. Buna göre aşırı yağışa, atmosfe-
rin üst tabakalarındaki soğuk havanın, çok
hızlı yükselen Akdeniz kaynaklı sıcak ve
nemli hava ile çarpışması yol açtı. kuruttuğunu, bunun da su emme kapa-
sitesini azalttığını vurguluyor.
Nemli rüzgarların, yüksek irtifadaki ka-
rasal rüzgarlarla desteklenerek, çok Aynı zamanda daha sıcak bir iklimde fır-
hızlı yükseldiği ve daha yüksek irtifala- tınaların hareketinin yavaşlayıp yavaşla-
ra ulaştığı açıklandı. İspanyolca isminin madığı da araştırılıyor; çünkü bu durum
baş harfleri nedeniyle DANA olarak anılan da yağış miktarını artırabilir. Eylül ayında
hava olayı, İtalya’da Ağustos ayında bir Akdeniz’deki yüksek sıcaklıkların etkisiyle
süper yatın batmasına da neden oldu. daha da güçlenen Boris Fırtınası, Orta "Meteorologlar ve bilim insanları, bu zor-
Meteorologlar bu fenomenin ortaya çıkış rece artışı ile atmosfer daha fazla nem Avrupa’daki birçok ülkeye ölüm ve yıkım luğa yenilikçi çözümler bulmak için çok
sıklığında küresel ısınmanın etkisini de tutabiliyor ve bu da daha yoğun yağış getirmişti. çalışıyor, ancak bu kolay çözülecek bir
yadsımıyor. patlamalarına yol açıyor." sorun değil."
ÖNCEDEN TESPIT EDILEBILIR MI?
Araştırmacılar, iklim değişikliğinin bu bu- İspanya'daki sel felaketinin öne çıkardığı
lutların taşıdığı yağmur miktarını doğru- İspanya’da ise uyarıların geç yapıldığına sorunlardan biri de modern altyapının
dan etkilediği kanısında. Buna göre her dair çok sayıda eleştiri yöneltildi. Ancak aşırı sel olaylarıyla başa çıkamaması.
bir derecelik ısınmada bulutların taşıdığı meteorologlar, hızla hareket eden, yoğun Bazı araştırmacıların belirttiği gibi, yol-
yağış miktarı % 7 oranında artıyor. gök gürültülü fırtınaların yolunu tahmin lar, köprüler ve caddeler şu anki iklime
etmenin çok zor olduğunu söylüyor. göre değil, geçen yüzyılın iklimine göre
Yağmur şiddetle yağdığında da, toprak inşa edilmiş durumda.
bu kadar fazla suyu emebilecek durumda Oxford Üniversitesi'nden Dr. Linda Spe-
olmuyor. Leeds Üniversitesi'nden Prof. ight, “Uyarılar, insanlara selden önce Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/
Mark Smith, daha sıcak yazların toprağı yüksek yerlere çıkmaları ve kendilerini articles/cx2np6n62x4o
