Page 15 - BİOMEDYA SAYI 54

15
www.biomedya.com KASIM - ARALIM 2024 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

rını idame etmesini sağlamak için ciddi Birleşik Devletleri’ne SMA’nın çözümüy- Tüm başvuruları, yani patent başvurula-
bir fon gerekiyordu. Ankara’da fon bulmak le ilgili geliştirdiğimiz yöntem için bir rını Malta şirketi olarak yapıyoruz.
mümkün olmadı, İstanbul’a geldim. 14 patent başvurusunda bulunduk. SMA’yı
ay İstanbul’da kaldım. Çalışmalarda belli laboratuvar ortamında tamamen çözdük. PANKREAS KANSERINE DE
bir noktaya geldik. 5 kişilik bir ekibimiz Dünyada hayvanlar üzerinde çalışmaları ÇALIŞTINIZ MI?
vardı. Fakat İstanbul’da da istediğimiz gerçekleştiren kuruluşlar var. Bunlardan
gibi ilerleyemedik. Ankara’ya döndüm. O bir tanesi Charles River Laboratuvarları, Pankreas kanserinde geliştirdiğimiz teda-
dönemde bu uğraşlarımı yakından takip onlara başvurduk. (Charles River Labora- vi bir dönemin başlamasını sağlayacak.
eden bir arkadaşım aradı ve 2014 yılında tuvarları 21 ülkede 150’den fazla laboratu- Bunu çok rahatlıkla ve netlikle söyleye-
Malta’nın bizim gibi şirketleri destekle- vara sahip. FDA onaylı şirket klinik öncesi biliyorum. Çünkü kendi laboratuvarla-
me kararı aldığını ve başvurmamı önerdi. çalışmalar yapıyor). Charles River’la bir rımızın haricinde Avrupa’da bir başka
Araştırdım. sözleşme imzaladık. Şirket ABD’li ancak laboratuvarda geliştirdiğimiz yöntemi
biz çalışmaları Finlandiya’daki merkez- test etme şansımız da oldu. Estonya’da
MALTA’DA ÇOK FARKLI ŞIRKETLER lerinde yapacağız. SMA ile ilgili hayvan çok gelişmiş bir laboratuvarda pankreas
KURULDUĞUNU BILIYORUZ. VERGI çalışmaları önümüzdeki ay başlıyor. kanseri hücrelerinde kendi geliştirdiğimiz
AVANTAJLARI VAR. NASIL BIR DESTEK
ALDINIZ?
Bir öngörüşme yaptık. Yaptığımız çalış-
maları anlattık, bunların belgelerini ha-
zırladık. Bunlar zaman aldı, çok ayrıntılı
belgeler istendi. Ekip ile ilgili ayrı, o güne
kadar yaptığımız çalışmalar için ayrı bel-
geler hazırladık. Bizi davet ettiler, gittik
gördük. Çok etkilendim. Çünkü yeni geliş-
meleri, yeni teknolojileri, bilim insanları-
nı, uzmanları destekleyen bir anlayışları
ve ortamları vardı. Ekip arkadaşlarıma
anlattım. 2023 yılında tüm ekip her şeyi
geride bırakarak, Türkiye’deki şirketi ka- SMA’NIN BIR ILACI VAR VE ÇOK PAHALI. yöntemin çalıştığını gösterdik. Oradan o En ölümcül kanser
patarak, Malta’ya taşındık. SMA AILELERININ DE TÜRKIYE’DE ILACA raporu aldık. Protokol imzaladık. Süreç
ULAŞMASI ÇOK ZOR. SÜREKLI DESTEK ilerliyor. için farklı bir bakış
NEYDI MALTA’YI SIZIN IÇIN BU KADAR KAMPANYALARI YAPILIYOR BU YÜZDEN. Pankreas kanseri
CAZIP YAPAN? NASIL DESTEKLER COMED’IN BU ILACI BAŞARILI OLURSA BU KADAR KISA SÜREDE ÖNEMLI
en agresif kanser
ALDINIZ? NE OLUR? ADIMLAR ATMAYI NASIL BAŞARDININIZ?
türlerinden.
Şunu öncelikle söylemek isterim. Tür- Biz ulaşılabilir bir ilaç yapmak için yola Hocamız Prof. Nezih Hekim bence bir
Ekibinizin yaptığı
kiye’de çok birikimli, iyi eğitimli temel çıktık. Bu arada SMA ilacını bulan bizim deha. Biyokimya alanında hem Türkiye’de
bilimciler var ve maalesef biz farkında gibi bir şirketti ve daha sonra büyük bir hem de dünyada tanınan bir bilim insanı.
çalışmada ne farklı
değiliz. Kurduğum ekip pandemi döne- şirket tarafından satın alındı. 8.7 milyar Kendisiyle 6 yıldır çalışıyorum. Yıllardır
minde RNA aşısı yapabilecek donanıma dolar ödediler şirkete. üniversitelerde Boğaziçi dahil olmak yapılıyor?
sahipti. Bill & Melinda Gates Foundati- üzere hocalık yaptı. Öğrenciler yetiştir-
on’a o dönemde yazdık, mailimize geri BU BILGILERI VERIRKEN HASTA di. Şimdi ona bu ortamın sağlanması ile
döndüler. 2020 yılında onların ekibiyle AILELERINI DÜŞÜNMEK LAZIM. ŞU birlikte iyi yol alıyoruz. Ekibimiz çok kuv- Temel olarak şu, bugün dünyada kul-
online görüşme yaptık. Pandemi sırasın- ANDA FAZLA UMUT VERMEK DE DOĞRU vetli. Bu işe odaklanmış bilim insanları. lanılan akıllı ilaçlar dahil yöntemlerin
da geliştirdiğimiz teknolojiler, yeni tek- OLMAZ. hemen hemen hepsi hücrenin yüzeyi-
nolojiler sayesinde onların da dikkatini MALTA’DA LABORATUVAR ORTAMI ne etki ediyor, hücreyi öldürüyor. Biz
çektik. Ancak ABD’ye gidemedik. Ama bu Doğru. Hayvanlar üzerindeki denemeler DIŞINDA YAŞAMAK SIZE VE EKIBINIZE hücrenin yüzeyiyle hiç uğraşmıyoruz.
bize doğru yolda ilerlediğimizi gösterdi. başarılı olursa ilerleyecek süreç. Hayvan- NE KATTI? Tamamen hücrenin içerisinde kanseri
Sonra o çalışma doktora tezi haline geldi. lar üzerinde başarılı olunduğunda nadir çözmeye çalıştık. Çünkü COMED hüc-
Malta’ya gittiğimizde aldığımız destekle hastalıklarda süreç farklı işliyor. Nadir Malta küçük bir yer. İklim güzel. Huzurlu. renin içerisine rahatlıkla girebilen bir
laboratuvarı kurduk. Laboratuvar için hastalıklar üzerine çalışan biyoteknoloji Stres yok. Tamamen araştırmaya odak- tedavi modeli üretti. Bu çok büyük bir
gerekli olan tüm teknolojik altyapıyı ha- şirketi sayısı da az. Ancak burada önemli landığımız, zamanı çok verimli kullandı- şey. Herhangi bir maddeyi hücrenin
zırladılar. Hemen çalışmalara başladık. olan bizim bilim insanlarımızın bunları ğımız bir ortamdayız. içerisine sokabilmek çok büyük bir de-
yapacak birikime ve bilgiye sahip olması. ğer. Şöyle söyleyeyim size. Pfizer 2023
NEYE ODAKLANDINIZ? SIZIN HEDEFINIZ NEDIR? yılında sadece akciğer zarı kanserinin
KAÇ BILIM INSANI VAR ŞIRKETINIZDE? tedavisinde kullanılabilecek bir ilacı
SMA ve pankreas kanseri üzerine çalış- Türkiye’nin bilim insanlarının olanak geliştiren bir şirkete 44 milyar dolar
maya başladık. 10 temel bilimci var. Ekibimizde bir de tanındığında neler başarabileceğini ödedi. Ve bu sadece hücrenin yüze-
ODTÜ’den bilgisayar mühendisi var. Eki- göstermek istiyorum. Çok değerli temel yinde antijene geliştirdiler ve hücrenin
SMA DAHA ÇOK AKRABA bin tümü moleküler biyolog. bilimciler var ülkemizde. Son dönemde içerisine o antijen sayesinde girdiler.
EVLILIKLERINDEN DOĞAN BEBEKLERDE çoğu beyin göçü ile başka ülkelere gi-
MI GÖRÜLÜYOR? TAMAMEN MALTA DEVLETI DESTEĞIYLE diyor. Oysa temel bilimciler bir ülkenin Bizim ise hücrenin yüzeyindekilerle bir
MI YOL ALIYORSUNUZ? geleceği ve gelişmesi için çok değerli. Da- işimiz yok. Mesele hücrenin içerisinde
SMA’nın nedeni bir genin eksik olması. nimarka bir şişmanlık ilacı çıkardı, ülke- nereye, nasıl etki edeceğinizi belirle-
Vücut motor fonksiyon dediğimiz kasların Malta’nın Science Malta diye bir kurumu nin ekonomisine yaptığı katkıyı hepimiz mek. O yüzden pankreas kanseri çok
hareketini sağlayan sistem bozuluyor. Si- var. Onlar bizim gibi şirketlere fon bulu- biliyoruz. Biz de pankreas kanserinde önemli. Çünkü pankreas kanserinde bir
nir sistemi ve kasları etkileyen genetik bir yor. Ellerindeki fonları bize yönlendirdi- hayvan testlerini geçersek bu çok büyük mutasyon var. O mutasyon pankreas
kas hastalığı. Ve dolayısıyla maalesef SMA ler. İlk adımda 2.5 milyon euro’luk bir fon bir iş olacak. Buna inanıyoruz. kanserinde hastaların yüzde 90’ında
ile doğan çocuklar tedavi edilmezlerse aldık. Ekipmanları seçtik, onları aldılar. hemen hemen aynı. Çok teknik konular
hayatlarını kaybediyorlar. Nedeni yalnızca Kaynak: https://gazeteoksijen.com/dun- bunlar. Bizim laboratuvarımızın geliş-
akraba evliliği değil. Anne veya baba ge- NEDEN MALTA’YI SEÇTILER? ya/italyada-ilk-toskana-bolgesel-yone- tirdiği bu teknik çok özel.
nin taşıyıcısı olabiliyor. Genetik geçiş söz KARŞILIĞINDA NE BEKLENIYOR SIZDEN? timi-tibbi-yardimla-olum-yasasini-ka-
konusu. 2024 yılının nisan ayında Amerika bul-etti-234988