Page 18 - BİOMEDYA SAYI 56

18 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ KASIM - ARALIK 2024 www.biomedya.com

MÜZİK ZEVKLERİMİZ

NE İFADE EDİYOR?

Hepimizin müziğe karşı ilgisi farklıdır. plana çıkaran şiirsel müzikleri tercih
Farklı tarz müziklerden zevk alabiliriz ediyormuş. Sistematize etme yeteneği
veya hiç müzik sevmeyebiliriz. Müzik ağır basan kişilerinse daha sert ve eğ-
zevklerimizdeki farklılıklar bilincimiz lenceli müzikleri tercih ettiği görülmüş.
hakkında bilgi sağlayabilir.
Tercih edilen müzik türünün beyinde
Müzik yeteneğimizin ve kulağımızın değişiklikler oluşturması da mümkün.
farklılık gösterebilmesi kısmen genetik Ağır metal müzik dinleyenler üzerinde
yapıyla ilişkilidir. İnsanlar sesi iç kulak- yapılan bir çalışmada metal fanlarında
taki titreşimlerin işitme kılları tarafın- uzun vadede davranışsal ve duygusal
dan algılanıp elektrik sinyalleri olarak bilinçte bozukluklar olduğu görülmüş. OKYANUS TEMİZLİĞİ
beyne iletilmesiyle algılar. Bu işitme ya- Jazz müzikle ilgilenen müzisyenlerinse
pılarının işlevinde rol oynayan GATA2 ve daha yaratıcı bir yapıya sahip oldukları
PCDH15 gibi genlerin müzik yeteneğinin gözlemlenmiş.
gelişiminde rol oynadığı düşünülüyor. Bulunduğumuz çağ bizi her ne kadar
Elbette tercih ettiğimiz müzik türünü
Ancak bazı insanların hiç müzik dinle- dinlemek beynimizde diğer müziklerden hızlı yaşamaya teşvik etse de, hedeflenene
mediğine ve hiçbir müzik türünü sevme- daha farklı bir etki yapacaktır. Kişiler ulaşabilmenin yolu emek ve zaman
diklerine şahit olabiliyoruz. Bu durum sevdikleri müzikleri dinlediğinde içsel
harcamaktan geçiyor.
doğuştan veya sonradan beyin hasarı odaklanma, empati ve öz farkındalık-
gibi bir etken sonucu oluşan “amuzi” la ilgili olan “varsayılan hal ağı” bağ-
durumundan kaynaklanabilir. Bu has- lantıları güçlenir. Sevilmeyen müzikler
talarda müziği algılama bozukluğu gö- dinlendiğindeyse varsayılan hal ağı Hollandalı bir genç tarafından başlatı- sistem ayrıca 1 mm’e kadar olan büyük-
rülür. Ancak sağlıklı popülasyonun da bağlantıları azalır. Bu ağın en güçlü lan okyanusları plastik çöpten arıtma lükteki mikroplastikleri de yakalayabile-
%3-5‘i herhangi bir müzik türünden zevk bağlantıları en sevilen müzik parçaları projesi olan The Ocean Cleanup (Ok- cek kapasiteye sahip. Boyan Slat yaptığı
alamaz. Müzik birçoğumuzun beyninde dinlendiğinde kurulur. En sevilen mü- yanus Temizliği) yıllar süren gelişimden konuşmasında; “Yıllar önce başlamış
ödül mekanizmasını aktive ederken bu zik parçalarını dinlemek ayrıca beyin- sonra, Pasifik Okyanusunda bulunan olduğum bu yolculuk sonunda, açık de-
kişilerde benzer bir etki yapmaz. An- deki işitsel bölgelerle hafıza ve sosyal dev çöp adasına ulaştı. Ancak ne yazık nizlerin affedilmez ortamında yapılan
cak müzikten zevk almayan bu kişile- duyguların pekiştirilmesinden sorumlu ki, işler tam olarak plana uygun gitmedi bu ilk test yılını da aşmamız ile birlikte
rin beyninin ödül merkezi haz verecek beyin bölgeleri arasındaki bağlantıları ve büyük U şeklindeki bariyerin tadilat vizyonumuzun ulaşılabilir olduğunun
diğer faktörlerden normal bir şekilde değiştirir. için kaldırılması gerekti. Bariyer, tamir ve on yıllarca birikmiş olan plastik
etkilenir. Sebebi tam olarak bilinme- edilerek yeniden yerleştirildi ve bariyere çöp adasını yok etme misyonumuzun
mekle beraber müzikten zevk alma Kaynaklar: bir paraşüt bağlantısı yapıldı. başlangıcını görmenin mutluluğunu
bozukluğu olan bu kişilerin beyninde yaşıyoruz. Ekibimizin, yaşanan büyük
sesleri işlemeden sorumlu olan kortikal https://www.sciencedaily.com/relea- Bugün gelinen nokta sarf edilen ça- teknik zorlukları çözme konusundaki
bölgelerle ödülle ilişkili olan Nucleus ses/2017/04/170412181341.htm banın ve emeklerin karşılığını veriyor; kararlılığı bizi bu noktaya taşımadaki
Accumbens arasındaki bağlantıda azal- kar amacı gütmeyen kuruluş, en son rolü büyük. Daha yapacak çok işimiz
ma gözlenmiş. Tam tersi olarak müziğe https://www.sciencedaily.com/relea- prototipinin plastik atıkları başarıyla olmasına rağmen, ekibin misyona olan
karşı aşırı hassas olan kişilerde de bu ses/2015/07/150722144648.htm yakaladığını bildiriyor. Operasyonla ilgili bağlılığı ve tutkusu için minnettarım ve
bağlantıların artmış olması müzik du- temel fikir ilk olarak Ocean Cleanup’ın gelişimin bir sonraki aşamasını görmek
yarlılığımızı anlamada beyin bağlantıla- https://www.sciencedaily.com/relea- kurucusu ve CEO’su Boyan Slat tarafın- için büyük bir sabırsızlık ve heyecanla
rının önemini gösteriyor.Kişilerin müzik ses/2017/01/170104103628.htm dan düzenlenen TEDx konferansında bekliyorum” dedi.
kulağı ve yeteneği genetikten kısmen sunuldu. Projede, Büyük Pasifik Çöp Ala-
etkilenebilse de müzik tercihlerimizin http://www.nature.com/news/po- nı’na büyük bir bariyerin yerleştirilmesi Ocean Cleanup şimdi daha fazla plastik
kültürel olarak şekillendiği düşünülüyor. or-musical-taste-blame-your-upbrin- ve kıyıya doğru yüzen plastik atıkların atık toplayabilen ve konsantre toplama
Çocukluktan itibaren aşina olduğumuz ging-1.20256 toplanması öngörülüyordu. alanında daha uzun süre kalabilen tam
müzik türlerini sevmeye daha yatkınız. ölçekli bir temizleme sistemi olan Sis-
Bununla beraber tercih ettiğimiz müzik https://www.newscientist.com/article/ Bir yıl süren test aşamasından sonra, tem 002’yi tasarlamak, inşa etmek ve
türü düşünme yöntemimizin de izlerini dn25206-the-genes-that-mean-you-ha- bağımsız prototip Sistem 001/B pasif test etmek için çalışmalara başlayaca-
taşıyor. En çok sevdiğimiz müzik türü ve-a-good-ear-for-music/ olarak plastik atık toplamaya başladı. ğını duyurdu. Proje tamamen faaliyete
kim olduğumuzu yansıtan bir ayna gibi Bariyeri yavaşlatmak için bir paraşüt geçtiğinde, Büyük Pasifik Çöp Alanı’ndan
de işlev görebiliyor. Bilişsel tarzın müzik http://blogs.discovermagazine.com/ yerleştirilerek sistem ve plastik atık toplanan atıklar geri dönüşüm için kıyı-
zevkiyle bağlantısının incelendiği bir ça- neuroskeptic/2017/09/25/the-heav- arasındaki hız farkları sorunu çözül- ya gönderilecek.
lışmada empati yeteneği fazla olanların y-metal-brain/#.WlUHUSPBLfY dükten sonra, projenin mühendisleri
daha yumuşak, sade ve doğal müzikleri daha sonra üst üste binmeyi en aza Kaynak: http://ekolojist.net/ocean-c-
tercih ettiği ancak ağır metal gibi sert https://www.bilimoloji.com/mu- indirmek için mantar hattını değiştirdi, leanup-buyuk-pasifik-cop-alanin-
müzikleri sevmediği görülmüş. Bu kişi- zik-zevklerimiz-ne-ifade-ediyor/ Selen gelinen noktada sistem şu an beklenen dan-plastik-toplamaya-basladi/ Pınar
ler daha duygusal, olumsuz hisleri ön Fettah verimde çalışıyor. Özurgancı Eşkin

Ticari balıkçılık operasyonlarından çı-
kan büyük ağları da barındıran görünür
plastik atıkların toplanmasının yanı sıra,