Page 8 - BİOMEDYA SAYI 02
P. 8

Kişiye Özel Modern Kanser Tedavisi:


                                                       Genetiği Değiştirilmiş


                                                       CAR-T Hücre Terapisi









                                                                                                                  Cihan Taştan
                                                                                                                  PhD, Mikrobiyoloji, Newyork Üniversitesi




                                                        Genetiği değiştirilerek yüzeyinde Kimerik Antijen   içi sinyal yolağını aktifleştirerek çoğalmaya, sitokinler
                                                        Reseptörü (Chimeric Antigen Receptor-CAR)       üretmeye ve tanıdığı hücreyi öldürebilmek için
                                                        üretmesi sağlanan hastanın kendi T hücreleri    sitotoksik moleküler salgılamaya başlar.
                                                        ile sadece kanserli hücreleri tanıyıp öldürebilen
                                                        eğitimli hücreler geliştiriliyor. CAR-T hücreleri ile
                                                        kanserli hastalar üzerinde gerçekleştirilen ilk klinik
                                                        çalışmalarda, kanserin geriletilmesinde umut verici
                                                        gelişmeler edinildi. Bilhassa CD19 molekülü üreten B
                                                        hücrelerindeki kanser türlerinde CD19’u  tanıyabilen
                                                        CAR-T hücre  tedavisiyle sağlanan ilk klinik
                                                        başarılar, diğer kanser türlerinde de aynı yaklaşımın
                                                        kullanılması adına güven verdi. CAR-T hücreleri ile
                                                        yapılan klinik tedavilerden çıkarılan derslerle, diğer
                                                        hematolojik kanser veya solid tümör türlerinde   30 yıla yakın sürdürülmekte olan çalışmalarda
                                                        de CAR-T hücrelerinin kullanılabilmesi için spesifik   çeşitli versiyonlarda CAR-T hücreleri geliştirildi.
                                                        antijen bulma çalışmaları sürüyor.              Kanserli hücreleri daha etkili tanıyıp öldürebilmesi
                                                        CAR-T hücre tedavisinde kullanılan T hücreleri,   için CD3zeta aktifleşme sinyal parçası ile birlikte
                                                        kanserli hastadan izole edildiği için doku uyuşmazlığı   CD28 veya CD137 proteinlerinin sinyal parçaları
                                                        gibi bir problem de ortadan kaldırılıyor. Genetiği   ile birleştirilerek ikinci ve üçüncü versiyon CAR-T
                                                        modifiye edilmiş ve bir bakıma kansere karşı özel   hücreleri üretildi. İlk yapılan CAR-T hücreleri 16 yıldan
                                                        eğitilmiş CAR-T hücreleri, tekrar T hücresi alınan   fazla bir süre vücut içinde etkisini sürdürebildiği ve
                                                        hastaya transfer edilerek, vücuttaki kanserli hücreleri   kanserli hücrelerin tekrar çoğalmasını önleyebildiği
                                                        spesifik olarak öldürmek için programlı halde   gösterildi. Bu kadar uzun süre vücut içerisinde
                                                        kanda uzun yıllar dolaşıyor. Belirli bir antijene karşı   dolaşabilen CAR-T hücreleri, geriletilmiş kanserlerin
                                                        geliştirilmiş CAR-T hücresi (örneğin CD19 antijenine   tekrar nüksetmesini ve vücuda yayılmasını
                                                        karşı), o antijeni üreten tüm kanserli hücreleri   önleyebilmesi açısından kemoterapi ilaçlarına kıyasla
                                                        tanıyabiliyor. İlk olarak CD19’a spesifik CAR-T   çok yararlı bir özellik olarak görülüyor.
                                                        hücreleri ile yapılan klinik çalışmalarda %90’a varan
                                                        kanseri geriletme başarısı, genetiği değiştirilmiş T   Genetiği Modifiye Edilmiş CAR-T hücreleri ile
                                                        hücreleri ile kanser tedavisinin şu an çeşitli ülkelerde   yapılan klinik çalışmalar umut ışığı oldu!
                                                        tedavi olarak kullanılmaya başlanmasına sebep   Hematolojik (kan hücresi kökenli) B hücresi kanser
        Moleküler biyoloji ve genetik                   oldu. Bu başarıyı takip eden diğer araştırmalar,   hastalığına (B-ALL) sahip 32 yetişkin ve iki çocuk
                                                        farklı kanser türleri için de CAR-T hücresi geliştirme
        modifikasyon teknoloji ve                       çalışmalarına hız verdi.                        hasta üzerinde CAR-T hücre tedavisi ile yapılan klinik
                                                                                                        çalışmalarda %90’a varan tamamen iyileşme başarısı
        olanaklarının gelişmesi ve                                                                      yakalandı (NCT01044069, NCT01626495).
        ucuzlaması yıllardır kemoterapiye                                                               İkinci ve üçüncü versiyon (CD3zeta-CD28 ve/veya
        sınırlı olan kanser tedavilerinde                                                               CD137) genetik modifikasyonlar ile dayanılıklığı
                                                                                                        ve yaşama süresi uzatılan CAR-T hücreleri ile solid
        bir çağın kapanıp yeni bir çağın                                                                tümörlerin ve hematolojik diğer kanser türlerinin
        açılmasına sebep oldu. Kemoterapide                                                             geriletilebilmesi için klinik çalışmalar da son hızla
        kullanılan ilaçlar ile sadece kanserli                                                          devam ediyor. Şu an Amerika’da ondan fazla enstitü
                                                                                                        ve klinik hastanelerde, Multiple Myeloma, Acute
        hücrelerin değil; vücuttaki sağlıklı                                                            Myeloid Leukemia ve birçok solid tümörlere (Prostat
        hücrelerinde ölmesinden dolayı                                                                  kanseri, Glioma, Sarkoma, Pankreas kanseri) karşı
                                                                                                        sürdürülen tedavi çalışmaları, milyonlarca kanser
        bilim insanları kanserli hastaya özel           Kimerik Antijen Reseptörleri (CARs), hücre yüzeyinde   hastasının tedavi olabilme umudunu canlı tutmaya
        kişisel terapi teknikleri geliştirmek           antijen tanıyan bir antikor parçasına sahiptir. Tek   devam ediyor…
        üzere yoğun çaba gösteriyorlar.                 zincirli değişken antikor parçası (scFv), kansere
                                                        spesifik antijeni tanıdığında aktifleşerek hücre
        Bu girişimlerden en umut verici                 içerisine sinyali gönderebilmesi için doğal T hücre   Kaynak:
                                                                                                        Jackson H, Rafiq S, Brentijens R. Driving CAR-T cells forward.
        alınan sonuçlardan biri de ‘Genetiği            reseptörünün sinyal yolunda bulunan CD3zeta parçası   Nature Review. 2016
        Değiştirilmiş CAR-T Hücre Terapisi’...          ile birleştirilmiştir. Böylelikle CAR-T hücresi, antijene
                                                        duyarlı antikor başlığı (scFv) ile antijeni tanıyıp hücre

                                                                              8
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13