Page 8 - BİOMEDYA SAYI 07
P. 8

08



                                        TÜRÜMÜZ


                                        SÜREKLI BIR DÜŞÜŞ



                                        HALINDE MI?




                                        İzlanda’da 100.000’den fazla insanı   dizilen 129.808 bireyin doğum oranını   ortalamada hâlâ daha az çocuk
                   İnsanları, daha      kapsayan bir çalışmada, daha uzun   çözümlediler ve bunu, onların eğitim   sahibiydi.
                    yüksek eğitim       eğitim süresi genlerini taşıyanların,   seviyeleriyle karşılaştırdılar.
           seviyelerine ulaşmaya        büyük bir aile sahibi olmalarının daha   Bir insanın okula daha uzun süre   Sample şöyle açıklıyor: “Daha
                                                                                                       fazla ‘eğitim geni’ taşıyanlar, diğer
                                                                        devam etme ihtimaliyle ilişkili bir
                                        az muhtemel olduğu bulundu, yani en
                hazırlayan genler,      zeki insanlar, İzlanda gen havuzuna   genetik etmen bulunduğunu gördüler   insanlardan daha az çocuk sahibi
               son 80 yıl boyunca       aslında daha az katkı yapıyor.  ve bir bireyin eğitim konusundaki   olmaya yatkınlar.”
                 azalış gösteriyor      Çalışmayı yürüten İzlandalı genetik   genetik eğilimine karar vermek   “Bu durum, bilim insanlarının, bu
                                                                        amacıyla, insan genomundaki 620.000
                                        şirketi CODE’un CEO’su Kari
                 ve araştırmacılar,     Stefansson şöyle söylüyor: “Tür olarak,   dizi çeşitliliğine (veya işaretçiye) dayalı   genlerin nüfus içinde daha nadir
           bunların artık olumsuz       beyinlerimizin gücü ile tanımlanırız.   bir ‘çok genli puan‘ ileri sürdüler.  hale geldiği, çünkü bütün niteliklerine
                    seçilim altında     Eğitim, zihinsel kapasitelerimizin   Takımın belirttiği üzere, birisinin   karşın, daha iyi eğitim görmüş
                                                                                                       insanların İzlanda’nın gen havuzuna
                                        antrenmanı ve gelişmesidir.”
           olduğunu öne sürüyor.        “Bu yüzden, eğitimde daha fazla   eğitim seviyesine etki eden genetik   diğerlerinden daha az katkıda
               Bu durum, gelecek        zaman harcanması ile ilişkilendirilen   ve çevresel etmenler arasındaki kesin   bulunduğunu ileri sürmelerine yol açtı.”
              yüzyıllarda türümüz       genetik etmenlerin, gen havuzunda   karışımı kimse bilmiyor, fakat önceki   Tekrardan, bunların hepsi, sadece
                                                                        çalışmalarda, eğitim kazanımındaki
                                                                                                       bir ülkeye dayalı olan tahminler ve
                                        daha nadir hale geliyor olduğunu
               üzerinde büyük bir       bulmak etkileyici.”             genetik bileşimin, iki birey arasındaki   uzak gelecekte insanlara ne olacağını
              etkiye sahip olabilir.                                    farkın yüzde 40 kadar fazlasından   tahmin etmek inanılmaz ölçüde zor.
                                        Açık konuşmak gerekirse, bu durum,   sorumlu olabildiği tahmin edilmişti.  Fakat araştırmacıların söylediğine
                                        insanların sersemleşiyor olduğu   Araştırmacılar çok genli puanı, eğitim   göre, kesinlikle dikkat edilmesi
                                        anlamına gelmek zorunda değil; bunun   kazanımı, doğurganlık ve doğum   gereken bir şey varsa, o da her insanın
                                        gibi bir kararın yanına yaklaşmak   yılları gibi etmenler ile ilişkilendirdiği   eğitime eriştiğinden emin olmak için
                                        için, bir sürü daha kanıta ihtiyacımız   zaman, eğitime karşı daha yüksek   gösterilen devamlı bir çabanın önemini
                                        olacak. Ayrıca, daha fazla miktardaki   genetik eğilim sahibi olanların, daha az   vurgulamak, çünkü bu, iş başında gibi
                                        insanın önceden olmadığı kadar   çocuk sahibi olmaya yatkın olduklarını   görünen olumsuz seçilimi geçersiz
                                        eğitime erişiyor olduğu gerçeği de   buldular. Ayrıca ortalama çok genli   kılabilir.
                                        var, bu yüzden, daha az eğitimli olan   puanın, evrimsel zaman ölçeğinde
                                        insanlar daha fazla çocuk sahibi   küçük fakat önemli bir oranda düşüş   Stefansson, bir basın bülteninde şöyle
                                        olsa bile, daha fazla okul gibi genetik   gösterdiğini buldular.  söylüyor: “Bu dizilim çeşitliliklerine
                                        olmayan etmenler, bu etkiyi etkisiz                            karşı olumsuz seçilime rağmen, eğitim
                                        hale getirebilir ve hatta söndürebilir.  Ian Sample’ın The Guardian için   seviyeleri on yıllardır artış gösteriyor.
                                        Fakat araştırmacılar, geleceğe   bildirdiği üzere, takım, IQ puanında on   Aslında, bu genetik etmenlerin
                                        doğru birkaç yüzyıllık bir süreç   yılda bir 0.04 düşüş gerçekleştiğini,   tükendiği çevreyi, eğitim sistemini
                                        boyunca gidişata bakarsak (okulların   fakat eğitim ile ilişkilendirilebilen tüm   kontrol ediyoruz.”
                                        çoğalmasının ve eğitim erişiminin çok   genetik etmenler hesaba katılırsa,
                                        ötesinde), bunun türümüz üzerinde   bu rakamın on yılda bir 0.3 puana   “Eğer eğitim fırsatlarının
                                        uzun vadede önemli bir etkiye sahip   yükseleceğini buldu.     ulaşılabilirliğini ve kalitesini artırmaya
                                        olabileceğini söylüyorlar.                                     devam edersek, büyük ihtimalle
                                                                        İlginç şekilde, daha fazla eğitime daha   toplumun eğitim seviyesini bütünüyle
                                        Çalışma şu kanıya varıyor: “Bu   yüksek eğilim ile daha az çocuk sahibi   geliştirmeye devam edeceğiz. Genetik
                                        çalışmanın kapsadığı on yıl boyunca   olmak arasındaki bağlantı, üniversiteye   eğitim yatkınlığının azalışının, insan
                                        ölçülebilir olan değişimleri bildirmek   gitmenin zor olması ve aile yetiştirme   toplumu üzerinde dikkate değer bir
                                        dikkate değer durumdadır.       sürenizden çalması yüzünden değildi.   etkisinin olup olmayacağını zaman
                                        “Evrimsel zamanda bu, bir göz kırpışı   Takım, eğitim ile alakalı genlerin, insan   gösterecek.”
                                        kadardır. Ancak, eğer bu gidişat pek   doğurganlığını da biyolojik bir seviyede
                                        çok yüzyıl boyunca devam ederse, etki   etkileyebileceğini öne sürüyor. Çünkü,   KAYNAK: POPSCİ
                                        derin olabilir.”                daha yüksek eğitim süresi genleri   OZAN ZALOĞLU
                                                                        taşıyan fakat aslında daha fazla   Çalışma, Proceedings of the National Academy of
                                        Araştırmacılar, İzlanda’da 1910 ile   eğitim almayan insanlar bile, genetik   Sciences bülteninde yayınlandı.
                                        1990 arasında doğan ve genomları   etmene sahip olmayan insanlardan   ScienceAlert
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13