Page 3 - BİOMEDYA SAYI 13
P. 3

03
              www.biomedya.com                       Mart - Nisan           2018     BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ





        2018’IN EN IYI DNA TESTLERI



        Betül BİTİR


        DNA’NI ANALİZ ET                PAMUKLU ÇUBUKLA SÜRÜNTÜ AL,     bekleme vaktidir. Değerlendirdiğimiz bütün   almadan önce, 23andMe hastalıkların
                                        TÜKÜR, YOLLA                    DNA test hizmetleri, sonuçların çıkması için   genetik işaretleri ve sağlık durumunu test
                                                                        tahmini sürecin 3-8 hafta süreceğine dair   etmeye başlamıştı. FDA’in onayı ile daha
         Kişisel DNA testi, bugünlerde öncesinde
        olduğundan daha popüler. Bu testler   HomeDNA içlerinde en basit sürece sahip   doğrulama e-postaları yolladılar.   fazla sağlıkla ilişkili özellik ekliyordu. Nisan
                                                                                                       ayında 23andMe genetik bağlantılı 10
        karşılanabilir ücretler ile evde yapılabilecek   olan. Sadece yanağından pamuklu çubukla
        kadar kolay hale geldiler. TLC’de “Kim   sürüntü alıp zarfın içinde geri yolluyorsun.   DNA sonuçları ve soy agacı özellikleri   hastalık için risk analizi teklifi onayını aldı.
                                                                        ardından test sonuçlarınızın hazır olduğuna
                                                                                                       Şirket, Sağlık + Köken testi için $199 ve
        olduğunu düşünüyorsun? “, PBS’de   The National Geographic Genographic
        ünlülerin soy ağaçlarını keşfetmelerini   Project ise ağız içinden örnek alabileceğin   dair uyarı alıyorsunuz ve eğlence başlıyor.   sadece Köken tayini testi için ise $99 ücret
                                                                        Sonuçlarınız TV reklamlarındaki kadar
                                                                                                       talep ediyor. Sağlık + Köken testi, genetik
        sağlayan “Köklerini Bul” gibi ünlü   bir raspa yolluyor, yanak iç yüzeylerinden
        programlarla TV programlarının bile konusu   45 saniyede örnek toplayarak bir tüpün   dramatik olmayabilir ama süprizlerle   sağlık riskleri, taşıyıcılık durumu, genetik
                                                                        karşılaşabilirsiniz. Bir önemli not; sonuçlar
                                                                                                       ağırlık, saç kaybı ve diğer özelliklerin analiz
        haline geldiler. Ağustos 2017’de, köken   içinde geri yolluyorsun. MyHeritageDNA
        araştıran bir şirket olan AncestryDNA   benzer sürece sahip. 23andMe ve   kadın ve erkekler için farklı olabilir. Kadınlar   edilmesini içeriyor.
                                                                        XX kromozomlarına sahip oldukları için
        veribankası son 3 ayında 4 miyondan   AncestryDNA bir tüpün içini doldurasıya
        5 milyona yükselerek bugün 5 milyon   kadar sürüntü alman gerekli ki bu kulağa   sadece anneye ait kalıtım takip edilebilir.   Eğer ailenizin soy ağacını oluşturan
                                                                        Erkekler XY kromozomlarına sahip oldukları
                                                                                                       kişiyseniz ve diğer aile üyelerinin
        kullanıcıyı aştı. Aynı yıl 23andMe 2 milyon   geldiğinden daha zor ve örneği sıvı tüp
        arttı. Bu devasa veri bankaları şu anlama   içinde geri göndermen gerekli. Çoğu   için hem anneye ait hem babaya ait kalıtım   sonuçlarını takip etmek istiyorsanız
                                                                        takip edilebilir ve tüm resmi görmenizi
                                                                                                       yapabilirsiniz. Bazı durumlarda ayrı
        geliyor: Uzak ve bilinmeyen kuzenlerinizi   servis 30 dakika-1saat öncesinde yemek
        bulma fırsatınız yükseldi.      yemenin, içmenin ve sigara içmenin   sağlar. Eğer erkek kardeşiniz varsa test   hesaplar oluşturmak zorundasınız. Aynı
                                                                                                       zamanda sonuçları ailenin diğer üyeleri ile
                                                                        yaptırması için ona sormaya değer. Bazı
                                        bırakılmasını iyi örnek alabilmek için gerekli
        Basitliği , göreceli eşleşme özelliği ve diğer   olduğunu söylüyor.   testlerin cinsiyetinizi sormak istemesinin   paylaşabilirsiniz. Tekrardan hatırlatmak
                                                                        nedeni basitçe kromozlarınızı bilmek
                                                                                                       gerekir ki emin olmak için hizmet koşullarını
        özellikleri değerlendirerek 5 hizmeti
        inceledik. Bu servisler: AncestryDNA,   En önemli bölüm ise geri göndermeden   istemesi.       okumanız gerekli. Sizi rahatsız hissettirecek
                                                                                                       hiçbir şeyi kabul etmeyin.
        23andME, HomeDNA, MyHeritage DNA ile   önce kayıt olma kısmı. 5 servis içinde bu
        National Geographic Genographic Project.   gerekli ve eğer bunu yapmazsanız   AncestrayDNA, 23andMe, HomeDNA ve   DNA TEST HİZMETLERİNİ NASIL
                                                                        MyHeritage DNA’nın hepsi,  etnisitenizi
                                        sonuçlara ulaşamayacağınız söyleniyor. Bu
        DNA KİTLERİ NASIL ÇALIŞIR?      gereklilik özel bilgilerin korunması için   atalarınızın yaşadığı bölge ve ülkelerin   DEĞERLENDİRDİK?
                                                                        haritalarını göstererek raporluyor. The
                                        var. Kitin ve sonuçların üzerinde adınız
                                        olmayacak. Böylece bilgilerinizin kolayca   National Geographic Genographic   Her kitten herhangi bir müşterinin
        Her bir kit benzer şekilde çalışır:                             Project daha ileriye giderek atalarınızın
        Kendiniz hakkında birkaç soruya yanıt   takip edilmesi mümkün olmayacak. Tabi ki   Afrika’da tam yerini belirleyip hangi göç   yapabileceği gibi 1’er adet sipariş verdik.
                                                                                                       Ne kadar sürede geldiğini ve laboratuvara
                                        kayıt olduğunuzda kimliğinizle bir bağlantısı
        verirsiniz, kit sipariş edersiniz, örnek                        yollarını takip ederek bugüne geldiğini
        toplarsınız, kite kayıt olursunuz, geri   bulunacak ama örnek ve raporların   ortaya çıkarıyor. Bu sizin kişisel genetik   ne kadar sürede ulaşıp, sürecin ne kadar
                                        saklanması açısından şirketler size özel bir
                                                                                                       sürdüğünü izledik. Sonra sonuçların
        gönderirsiniz ve sonuçları beklersiniz.                         bilgi ve atalarınızı bilmenizden fazlası,
        Sadece örnek toplama yöntemlerinde   barkod oluşturacak.        medeniyetin başlangıcıyla nasıl ilişkilisiniz   genişliğini ve derinliğini karşılaştırdık. Tüm
                                                                                                       süreç sonuçları beklemenin heyecanıyla
        ve fiyatlarında küçük farklılıklar mevcut.                      onu gösteriyor.
        23andMe’yi denediğimizde kanunlar   Bazı şirketlerin test ücretine kargo ücreti                çok eğlenceliydi. Çoğu kit yaşamınızı
                                        dahil. Örneğin AncestryDNA ücreti $99
                                                                                                       değiştirebilecek süprizlere hazırlıklı olmanız
        gereği  sadece Newyork eyaletinden                              The National Geographic Genographic
        örnek gönderilebiliyordu. 23andMe   ve çift yönlü kargoyu da içeriyor. National   Project hariç tüm platformlarda akraba   konusunda sizi uyarıyor. Örneğin İrlandalı
                                                                                                       olduğunu düşünen bir kadının hikayesi var.
                                        Geographic Genographic Project ise size
        ilk kurulduğunda sağlık konuları ve                             araştırması yapabilirsiniz. Bazı servisler The
        hastalıkların genetik işaretleri üzerine   gönderilen ürünün sevkiyatı ücrete dahil,   National Geographic Genographic Project   DNA test sonucunda Avrupa Yahudisi
                                                                                                       olduğunu öğreniyor. Özenli araştırmalar
                                        geri gönderim için ödeme yapmanız
        testler gerçekleştiriyordu ki bu FDA ve diğer                   sonuçlarını yükleminize ve ileri analizlere
        kurumların endişesini çekmişti. Şirket bu   gerekiyor. 23andMe çift yönlü kargo   gitmenize izin veriyor. Yazılımlar sonuçları   sonucunda yıllar önce kaybettiği babasının
                                        ücretini, ücrete 9.95$ olarak ekliyor.
                                                                                                       doğumda başka bir bebekle onu
        konuda geri adım atıp, bakanlık                                 paylaşan insanların DNA eşleşmelerini
        kurumlarıyla yakın çalışarak sevkiyat   Bu ücret çoklu alımlarda 5$’a düşüyor.   araştırıyorlar. Bu özellik soyağacı   değiştirdiğini öğreniyor. Tabii ki iyi süprizler
                                        HomeDNA ‘a örneği önceden hazırlanmış
                                                                                                       de yaşayabilirsiniz. Fakat atalarınızın
        sorunlarını kısmen aştı.                                        oluşturmanız için ve hiç karşılaşmadığınız
                                        bir zarfla ulaştırıyorsunuz ve 3 farklı kargo                  nereden geldiği ve bugüne nasıl geldiğinizi
                                        yöntemi mevcut: 7$ 2 günlük sevkiyat   akrabalarınızı bulmak için kullanışlı olabilir.   bilmek gerçekten tatmin edici.
        Bu sınırlayıcı kanunlar artık yer almıyor.                      Aksi takdirde sıkıcı olacaktır. Yazılım
        Ama DNA testi şirketlerinin yeni testler   için, 14$ aynı gün gönderim için, 7-12 iş   aracılığıyla akrabalarınıza mesaj
                                        günü süren ise ücretsiz kargo. Son olarak
        geliştirmesi bu kanunların tekrar ortaya                        atabilirsiniz. Siz zaten genealoji yazılımı   Çeviri: https://www.pcmag.com/roundup/356975/
        çıkmasına sebep olabilir. Bölgenizde bir   MyHeritage kargo ücreti 12$. Daha fazla   kullandıysanız, sonuçlarınızı indirebilir tercih   the-best-dna-testing-kits
                                        sipariş ederseniz fiyat düşüyor. Çoklu
        sınırlama olup olmadığını kontrol etmek için                    ettiğiniz programa ekleyebilirsiniz.
        hizmet kullanım şartlarını kontrol edin.   alımlarda ücretsiz kargoda mevcut.   Hükümet, endişeleri sebebiyle geri
                                        Bir kez örneğinizi gönderdiğinizde; vakit,
   1   2   3   4   5   6   7   8