Page 15 - BİOMEDYA SAYI 20
P. 15
15
www.biomedya.com Mayıs - Haziran 2019 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ
SİGARANIN KISIRLIK
ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Merve YILMAZ
Ülkemizde 15 yaş üstü nüfusun %43,6’sı zamanda yumurtalıkların fonksiyonlarında dumanının içeriğinde bulunan bileşenlerin riski (bebeğin doğum ağırlığı ortalama
sigara içmektedir. Sigara bağımlılığı; azalmaya neden olmakla birlikte; DNA’ya direk bağlanması ile hücre DNA’sı 150-300 gr daha az),
sadece psikolojik olarak değil, çevresel erkeklerde semen parametrelerinde zarar görmektedir. • Yumurtalıklardaki foliküllerde tükenme
ve fizyolojik nedenlere de bağlıdır. Günlük bozulma görülür. Gamette DNA hasarına, doğurganlığın (gebe kalmada sorun yaşama/erken
içilen sigara miktarının ve sigara içme azalmasına, erken menopoza ve menapoza girme),
süresinin üreme çağındaki kadınlarda Kadın ya da erkeğin intrauterin dönemde düşüklerin artmasına neden olmaktadır. • Adet bozuklukları ve iki adet arası
doğurganlığı ve üreme yeteneğini sigaraya maruz kaldığında fertilite Sigara içen anne ve babanın çocuklarında, sürenin kısalması,
doğrudan etkilediği ortaya çıkmış veriler (üreme yeteneği) azalmaktadır. Kadınların doğum anomalilerinin daha fazla • Mesane ve rahim ağzı kanseri gibi risk
arasında yer almaktadır. %13’ünde infertiliteye sigara kullanımının görüldüğü belirtilmektedir. Yapılan faktörlerine neden olabilmektedir.
neden olduğu, nikotinin overlerden atılan bir çalışmada; aktif olarak sigara içen
Infertilite, çiftlerin bir yıl boyunca çocuk yumurtanın uterusa ilerlemesini ve kadınların bir günde içtikleri sigara
sahibi olmak istemeleri ve korunma ulaşmasını önlediği, yumurtada genetik sayısına bağlı olarak gebe kalmada sorun Kaynaklar:
yöntemlerini kullanmadan düzenli bir anomalilere eğilimin artırdığı ve bunun yaşama sıklığı, sigara içmeyen kadınlarla - Dohle GR, Weidner W, Jungwirth A, Colpi G, Papp
şekilde cinsel ilişkiye girmelerine rağmen sonucunda kadının gebe kalmasının karşılaştırıldığında en az 3 ve 12 ay daha G, Pomerol J, Hargreave TB.
gebeliğin gerçekleşmemesi olarak zorlaştığı veya gebe kaldığında düşük ile geç bir sürede gebe kaldıkları belirlenmiştir. EAU İnfertilite Kılavuzu, İstanbul, (1992).
tanımlanır. Halk arasında “kısırlık” olarak sonuçlanma riskinin arttığı belirtilmiştir. - Oğuz HD. İnfertilite tedavisi gören kadınlarda
da bilinmektedir. Sigara içen kadınlarda Kadının sigara içmesi ya da sigara infertilitenin ruh sağlığına, evlilik
infertilite görülme oranı, içmeyen Sigara dumanına maruz kalmak, dumanına maruz kalmasının üreme ilişkileri ve cinsel yaşama etkileri (Uzmanlık tezi).
kadınlara oranla 10 kat daha fazla olduğu üreme hücrelerine zarar vermekte ve fonksiyonlarına etkisi şunlardır; İstanbul, Bakırköy Prof. Dr.
kanıtlanmıştır. kromozomal ya da DNA hasarına neden • Gebe kalma süresinin uzaması Mazhar Osman RuhSağlığı ve Sinir Hastalıkları
olmaktadır. Yumurtalıklardaki diploid (ortalama 3 -12 ay), Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
Sigaranın üreme üzerindeki etkisine oositlerin oranı günlük içilen sigara • Primer ya da sekonder infertilite, (2004).
bakacak olursak; sayısı ile birlikte artmaktadır. Sigara • Menapoza daha erken yaşta girilmesi - Marakoğlu K. Sezer R.(2003) Sivas’ta gebelikte
Sigara içen kadınlarda; yumurtalıklarda içme, insanlarda mayotik iğ iplikçiklerinin (ortalama iki yıl önce), sigara kullanımı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp
folikül hücrelerinin gelişmesini sağlayan fonksiyonunu bozabilmektedir. Gebe • Kendiliğinden düşük yapma riskinin Fakültesi Dergisi; 25(4):157- 164.
hormon (FSH) düzeyi yükselmekte ve kadınların sigara içmesi ise, “trizomy artması (spontan abortus),
yumurtalıklarından salgılanan östrojen 21” adı verilen Down sendromu riskini • Erken doğum riski,
hormon düzeyi azalmaktadır. Aynı artırmaktadır. Spermdeki gen hasarı, sigara • Düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma
DÜNYADA TEK OLAN
BİR ALG TÜRÜ ORTAYA ÇIKTI
Yapılan çalışmalar ile lekeli semender ile 2011'de keşfetmiş ve bir omurgalının araştırmacılar “Mutualizm” denilen bir ve yumurtalardaki semenderlerin
bir alg türünün garip bir simbiyoz ilişki tamamen farklı bir türle kurduğu bu garip simbiyoz türü gibi göründüğünü ancak hücrelerindeki alg genleriyle karşılaştırıldı.
bulundu. ilişki literatüre dünyadaki tek örnek olarak şaşırtıcı kısmının derinlerde gizli olduğunu Sonuçta algin fotosentez yapmanın
kaydedilmişti. Kısaca özetlersek; semender ifade ediyor. Amerikan Doğal Tarih Müzesi yanı sıra fermentasyon sürecini de
Farklı türlerin birbirlerinden faydalanarak yumurtladığı zaman algler bu yumurtaları ve Gettysburg Koleji ortaklığında yürütülen kopyalayabildiği görüldü. Dahası,
kurdukları ortak beslenmeye simbiyoz koruyacak şekilde üstlerini kapatıyor, araştırmada da bu yeşil alglerin kendilerini semenderin biyolojik mekanizması bunu
denir. Simbiyotik ilişkinin çeşitli türleri de onlara sıcak ve güvenli bir yuva sağlıyorlar. semender yumurtalarının hücrelerine de bir saldırı olarak görmüyor. Hatta bağışıklık
vardır ama lekeli semender (Ambystoma Böylece semenderin yumurtaları korunup aktardıkları anlaşılmıştı. Ancak bir omurgalı sistemini bu istilacı genleri kabul edecek
maculatum) ve bir alg türü olan Oophila yumurta içindeki yavrular bu alglerden tür için çok şaşırtıcı olan bu durumun nasıl şekilde yeniden düzenliyor.
amblystomatis arasındaki gibi tuhaf ilişkiye yayılan oksijenle beslenirken, algler de mümkün olabildiği çözülememişti.
ilk kez rastlanıyor. yumurtalardan dışarı atık olarak sızan Kaynak: Oksijendergi.com - Yusuf Temurhan
karbon ve azottan beslenmiş oluyor. Yeni araştırmada, algin genlerindeki
Bilim insanları bu ikilinin simbiyotik ilişkisini Sadece bu kadarına bakıldığında mesajcı RNA'ların kodları haritalandı