Page 21 - BİOMEDYA GAZETESI 25. SAYI

21
www.biomedya.com Mart - Nisan 2020 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

AKSOLOTL GENOMU

REJENERASYONUN

FORMÜLÜNÜ

TAŞIYOR

Şimdi ise Flowers ve ekibindeki araştırmayı son derece zor bir duruma gün insandaki doku iyileşmesi
diğer araştırmacılar yüksek sokuyor. ve yenilenmesi için nasıl aktive
verimliliğe sahip bir yol geliştirerek, edeceğimizi öğrenip bu genleri bu
aksolotlların genomunun tamamına Lucas Sanor ve Flowers çok aşamalı amaçla kullanabileceğimizi belirtti.
bakıp rejenerasyonda görev alan sürecin içinde her aşamada gen
en azından iki farklı geni tespit editleme tekniğine başvurarak, uzuv marker* – biyolojik işaretçiler olarak
etmelerini sağlayacak bir yöntem yenilenmesinde rol alıyor olduğundan başvurulan biyokimyasal ajanlar.
buldu. Geçtiğimiz aylar içinde eLife’ta şüphelenilen 25 farklı genin Markerların yardımı ile bir genin işlevi,
yayımlanan makalede araştırmacılar, takibini yapabilmemizi sağlayacak çalışıyor halde olup olmadığı veyahut
yeni sekanslama teknolojilerinin marker*ları yaratmayı hedefledi. verimliliğinin anlaşılmaktadır.
ortaya çıkardığı kısa zamanda yüksek Bu sayede de, yenilenmekte olan
sayıda anlamlı nükleotit dizisinin uzvun yeniden gelişen bölgesinde Kaynaklar:
Birbirinden uzak konumlanmış • https://bilimfili.com/aksolotl-genomu-
tanılamayı başarması ve gen-editleme bölünen hücre topağının yani
gözleri, fırfırlı solungaçları ile sayesinde uzuv rejenerasyonunda terminolojide ‘blastema’nın içinde rejenerasyonun-formulunu-tasiyor/
aksolotl semender türü bunlar görevli olduğu düşünülen aday bu rejenerasyonda aktif rol olan iki • 1.Lucas D Sanor, Grant Parker Flowers, Craig
M Crews. Multiplex CRISPR/Cas screen in
gibi sıra dışı bir özelliği daha genlerden yüzlercesini taradıklarını farklı geni tanılamayı başardılar. Aynı
regenerating haploid limbs of chimeric
barındırıyor: Rejenerasyon. Bir yayımladı. genlerin aksolotlların kuyruklarındaki
Axolotls. eLife, 2020; 9 https://elifesciences.
uzuvlarını, kalplerinin veya iç kısmı yenilenmede de görev aldığı
org/articles/48511
organlarının bir kısmını ve hatta Ne var ki, aksolotl genomunun tespit edildi. • Bill Hathaway, 28 Ocak 2020, Tiny
beyinlerinin dahi bir kısmını dev olmasının da nedenlerinden salamander’s huge genome may harbor
kaybetseler dahi, yeniden biri olarak çok tekrarlı nükleotit Flowers, aynı veya benzer biçimde the secrets of regeneration, YaleNews
dizilerinden oluşan hatırı sayılır daha nice genin görevli olabileceğini https://news.yale.edu/2020/01/28/tiny-
büyütebiliyorlar.
derecede büyük bir kısmı var. Bu öne sürdü ve insanlarda da salamanders-huge-genome-may-harbor-
nedenle de sayıca indirgenmiş de olsa inaktif veya aktif biçimde bu secrets-regeneration
Araştırmacılardan Parker
elde kalan genlerin fonksiyonlarını genler bulunuyor olduğundan bir
Flowers; aksolotlların kendilerini
öldürmeyen neredeyse tüm
hasarlardan sonra vücutlarını
tamamlayıp hayatta kalabildiklerini
belirtiyor. Aksolotlların bu önemli
ve ileri düzey rejenerasyon
yeteneğinin genetik temelleri
kısacası biyolojik yazılımı
çözülebilirse insanlarda da hasarlı,
eksik veya az gelişmiş dokuların
iyileştirilmesi ve tedavisinde
önemli adımlar atılabilecekti.
Ancak bu yöndeki girişimler,
aksolotl türünün diğer bir sıra
dışı özeliğinin tespit edilmesi ile
engellendi. Aksolotllar, hayvanlar
aleminde bugüne kadar genomu
dizilenmiş olan tüm hayvanların
içinde en büyük genoma sahip
olanlar. Öyle ki; insan genomunun
neredeyse 10 katı uzunluktalar.