Page 18 - BİOMEDYA GAZETESI 25. SAYI

18 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Mart - Nisan 2020 Ö ZEL DO S Y A www.biomedya.com

SALGINININ DÜNYAYA ÖĞRETTİĞİ

ÇARPICI NOKTALAR

Prof. Dr. Melih Bulut
Editör: Aysuda Ceylan

2019 yılının son günlerinde ortaya sonra %8 yani katlanarak artıyor. birikimimizden yararlanarak yeniyi artan mülteci sorunu eski bildiğimiz
çıkan Çin kaynaklı Koronavirüs Bir süre sonra nüfus artışının da, hayatın bütün alanlarını hızlı ve yöntemlerle çözemeyeceğimiz
salgını 2020’nin ilk ayları itibariyle küresel ısınmanın da bu şekilde sağlıklı bir şekilde kurgulamalıyız. kompleks yani çetrefil sorunlar.
neredeyse tüm dünya ülkelerine arttığı gözleniyor. Hatta start-up Maske bu salgının simgesi oldu. 50 Bunların çözümü için multidisipliner
yayılarak pandemi haline geldi. Yakın kavramı da bir bakıma buradan yıllık sağlıkçıyım, maskenin kara çalışmaya ve ülkeler arasında
geçmişte sorun yaratan SARS, MERS, türüyor, yani teknoloji kullanarak borsasının olacağı aklıma gelmezdi. derin işbirliğine çok ihtiyaç var.
H1N1’e göre çok daha hızlı yayılması, hızlı büyüyen şirketlere start-up Uzmanların, DSÖ, CDC gibi saygın Enseyi karartmayalım; bağlantısal
virüsün günlerce belirti vermeden deniyor, eksponansiyal büyüme kuruluşların uyarıları insanların bütünsellik prensibini uluslararası
bulaşabilmesi, yüzeylerde canlı istidadı göstermeyen şirketlere maske paniğine engel olamadı; bu alanda da tüm kararlarımızın, siyasi
kalabilmesi, sıcağa dayanıklı olması, yatırım yapılmıyor. İşte koronavirüs ayrıca düşünülmesi gereken bir kültürümüzün ana şiarı yapabilirsek
bilhassa yaşlılarda yüksek mortalite de bu kaideyi bozmuyor ve girdiği konu. Esas vurgulamak istediğim; bunların üstesinden kolayca
ile seyretmesi tüm toplumlarda her ülkede böyle hızla yayılıyor. Üssel dünyanın her zaman global bir köy gelebiliriz.
paniğe yol açtı. Çin dünyanın önemli artışta kritik olan birikimin yavaş olduğu ve bağlantısal bütünsellik
bir üretim üssü olduğu için panik geliştiği için önceleri fark edilmemesi, prensibini, yeni yaşama bakışımızın Sağlık, dünyanın hiçbir ülkesinde
hızla dünya ekonomisini tehdit eder sonra birden hızlanarak adeta bir tam merkezine yerleştirmemiz uzun yıllardır belki de tüm tarih
hale geldi. Bu yazıda sizlerle virüsün tsunami gibi önüne kattığı her şeyi gerektiği. Çin sadece panik nedeniyle boyunca stratejik bir sektör olarak
sadece kişisel sağlık veya sağlık yıkması. İş alanında yıkıcı teknolojiler maske, eldiven, enjektör ithal düşünülmedi. Şimdilerde herkes bu
politikaları üzerine etkilerini değil dediğimiz tam da bu. Yani, değişimi eder hale gelmedi. Diğer ülkelerin gerçeği gördü, gerçekten her şeyin
pandeminin başlarından itibaren fark edemeyen eskiyi çok hızla silip üretimini batırdığı ve bizde olduğu başı sağlıkmış. Sağlık olmayınca,
gördüğümüz üzere, eğitimden süpürüyor. Blackberry, Kodak, Yahoo, gibi kamu otoritesi maalesef buna elindeki değerlerin bir anlamı
iş hayatına pek çok alanda hızlı Nokia’nın başına gelenler çok bilinen seyirci kaldığı için fevkalade zor olmuyormuş. Bir küçücük virüs
dönüşümleri nasıl tetikleyeceğini örneklerden. durumda kaldı. Siz başkalarına sizin tüm birikimlerinizi bir tsunami
hakkındaki düşüncelerimi paylaşmak fırsat vermeden acımasızca rekabet gibi önüne katıp götürebiliyormuş.
istiyorum. Değişimin adını doğru koyalım, bir ile onları yok ederseniz işte bu ve Aslında 2019 içerisinde sağlığa tüm
Bilim ve Teknoloji Devrimi içerisinde benzeri bir durumda malzemesiz, dünyada ayrılan para 8 trilyon doları
Önce özetle Moore eğrisinden yaşıyoruz. Bu insan evladının tarım tıbbi cihazsız kalıverirsiniz. Yani aşarak gıda ve tarım sektörünün
bahsedelim. Gordon Moore, Intel devriminden beri gördüğü, yaşadığı hepimiz yanımızdaki kadar güçlüyüz; önüne geçmiş, askeri harcamaları
firmasının kurucu ortaklarından. en büyük değişim. Tarım devrimi acımasızca rekabeti değil, rekaberliği ikiye katlamıştı. Ancak savunma
1960’larda işi gereği bilgisayar nasıl tüm toplumun organizasyon hedeflemeliyiz. 20 derece sıcaklıkla sanayine devlet kurumlarının
dünyasında olan biteni yakından yapısını, ekonomik ilişkilerini, birey eriyen Antarktika’nın yarattığı aslında tüm toplumun verdiği önem,
yaşıyor ve bilgisayar çiplerinin bir davranışlarını, yaşam biçimlerini sorunları çözmek; aslında zavallı, gösterdiği özen sağlık ve sağlıkçılara
yıl civarında üssel (eksponansiyel) kökünden değiştirdiyse bu devrim kendini bir şekilde var etmek gösterilmiyordu.
biçimde geliştiğini ve ucuzladığını de onu yapacak. Artık bildiklerimizi isteyen COVID-19’dan çok çok
fark ediyor. Sonraları bu kuralın yeni unutma zamanı. Her kurumu, her daha zor olacaktır. Örneğin suların İşimizde veya günlük hayatta elle
teknolojiler, internet dünyasında yapılanmayı yeni baştan tasarlayıp yükselmesiyle binlerce yerleşim yerini yaptığımız işleri bilgisayara geçirince
hemen her konuda geçerli olduğu çalışır hale getirmeliyiz. Biz bunu kaybetme tehdidiyle, milyonlarca dijital dönüşümü gerçekleştirdik
gözleniyor ve bu durum Moore Yasası istemesek de, gönüllü olarak yıl yaşayabilmiş; hiçbir canlının zannettik. Halbuki dijitalleşme
adı altında kavramsallaştırılıyor. yapamasak da virüs veya şimdiden tanımadığı bir mikrobun yaratacağı bundan çok daha fazlası. Örneğin
Örneğin internet reklamcılığının öngöremediğimiz başka bir faktör sorunlar ile nasıl baş edebileceğiz? şeffaflık bu çağın vazgeçilmezi.
pasta payı başlangıçta %1 iken bizi ciddi değişime zorlayacak. O İklim krizi, salgınlar, ekonomik Salgın yine burada çok öğretici.
ertesi yıl yaklaşık %2, sonraki yıl %4, nedenle bütün insanlık tarihindeki çöküntü, bütün dünyada giderek Çin yöneticileri başlangıçta bu yeni