Page 4 - BİOMEDYA SAYI 28

04 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Eylül - Ekim 2020 www.biomedya.com

BİTKİ KÖKLERİNİN

DONMUŞ TOPRAKLARI

ERİTEREK

OLUŞTURDUĞU

KARBON YAYILIMI

BİNLERCE YILDIR

VAR OLAN AĞAÇLAR Bitkiler; donmuş haldeki toprakların iyi anlaşılmış değil. Ayrıca, birbiriyle

erimesiyle yayılmaya başladıkça, çelişen sonuçlar gözlenmiş durumda”.
ÖLÜMSÜZ MÜ? bilim insanları da giderek daha fazla Şimdiyse araştırmacılar ilk defa; Kuzey
endişeleniyor. Çünkü bu bitkilerin
Kutbu’nun donmuş topraklarında
kökleri mikropları harekete geçirerek, büyüyen önemli bitkilerin hem
çok büyük miktarda karbonun serbest yayılışına, hem de derinliğine yönelik
İspanyol bilim insanları binlerce yaşlanmadan kaçınabildiğini” kalmasına yol açacak. yüksek çözünürlüklü veriler toplamış
yıldır yaşayan ağaçların ölümsüz keşfetmişti. Bu keşif de asırlık ve bunların aslında ne kadar çok
olup olmadığı tartışmasına ağaçlarda yaşlanmanın neden Kökler, bilim insanları arasında rizom karbon yaydığını belirlemişler.
son noktayı koydu: “Çok uzun belirgin olmadığı tartışmasını olarak biliniyor. Bu filizler toprağın Yükselen sıcaklıklar, bitkileri daha
yaşıyorlar çünkü yaşlanmanın alevlendirmişti. Ancak geçtiğimiz derinlerine uzandığı zaman, mikrobiyal fazla büyümeye teşvik ederken;
olumsuz ve yıpratıcı etkilerini günlerde Trends in Plant ayrışmayı dört kata kadar hızlandırıyor araştırmacılar rizom hazırlanışının,
hafifletecek mekanizmalara Science isimli hakemli yayında ve donmuş zemini daha fazla toprak mikroplarının genel solunum
sahipler. Ama bunların da yer alan bir makalede bitki çözebilecek bir süreci başlatabiliyorlar. miktarını tek başına yüzde 12 civarında
sınırı var. Ölümsüzlük fırsatını biyologu Sergi Munné-Bosch, artırdığını tahmin ediyorlar. Bu durum,
ellerinden alan fiziksel ve mekanik yaşlanma belirtilerini insanların Rizosfer hazırlama etkisi (RPE) adı 2100 yılı itibarıyla kuzeydeki donmuş
kısıtlamalar var”. algılayamaması, bu ağaçların verilen bu mekanizma, 1950’li yıllardan topraklardan yaklaşık 40 milyar ton
ölümsüz olduğu anlamına beri biliniyor. Üstelik Dünya’nın mutlak karbon kaybı olacağı anlamına
Dünyadaki en yaşlı ağaçlar gelmediğini ifade etti. en sorunlu karbon geribesleme geliyor.
yaklaşık beş bin yıldır hayatta. döngülerinden biri üzerinde dev bir
Ve araştırmacılar, bu canlıların Barcelona Üniversitesi’nde etki oluşturabilir. Fakat günümüzde Bilim insanları; küresel ısınmayı
yaşlılığın fiziksel etkilerine ANTIOX araştırma grubunun lideri hiçbir iklim modeli, donmuş toprakları 1.5 °C’lik eşiğin altında tutmak üzere,
nasıl maruz kaldığını uzun Munné-Bosch, “Bu organizmaları eritme yönünden rizomları bir tehlike karbon yayılımlarını en az 200 milyar
süredir merak ediyor. Daha incelemeye çalıştığımızda, böyle etmeni olarak değerlendirmiyor; bu tonda tutmamız gerektiğini tahmin
önce dünyanın en uzun ömürlü uzun yaşamaları bizi şaşkına durumun en büyük sebeplerinden biri ediyorlar. Şu an, donmuş toprakların
ağaçlarından ginkoları inceleyen çevirir. Ama bu, ölümsüz oldukları de, verinin mevcut olmaması. erimesiyle 50 ila 100 milyar ton
bilim insanları, bunların anlamına gelmez” dedi. karbonun yayılacağı düşünülüyor.
“bitkinin bütününü etkileyen Kaynak: https://phys.org/news/ Araştırmacılar 2017 tarihli bir
makalede şöyle yazmış; “Bu alandaki Kaynak: https://popsci.com.tr/bitki-kokleri-
bilgileri genişletmek önemli çünkü donmus-topraklari-eriterek-buyuk-miktarda-
rizom hazırlanışının ölçek ve yönü çok karbon-yayilimina-yol-aciyor/