Page 21 - BİOMEDYA SAYI 31

21
www.biomedya.com Mart - Nisan 2021 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

hücrelerinde önemli bir dezavantaj Kemoterapi aldıktan iki gün sonra dizayn fakat bu kendinden olan hücrelere ve olduğu görüldü. 8-9
bulunur. Hastadan alınan T hücresi baika edilmiş CAR-NK hücreleri damar yoluyla dokulara zarar vermesine neden olabilir. İmmün kontrol noktalarının
bir hastada kullanılamaz. hastaya verilir. Burada devreye negatif düzenlenmeler bloklanmasına dayalı birçok yeni
Çünkü doku uyuşmazlığı riski vardır. CAR-NK, hematolojik kanserleri hedef girer. Negatif düzenlenmeler hücrede tedavi geliştiriliyor ve ilerleyen yıllarda
Her hasta için özel olarak T hücreleri alan bir tedavi yöntemidir. CAR-T fren sistemi görevi görür. T hücresinde geliştirilen kontrol noktalarının
modifiye edilir. Bu hastalığı ilerlemiş hücreleri gibi CAR-NK’da Multipl bu fren görevi gören protein CTLA- bloklanmasına dayalı olan tedavi
durumda olan hastalar için zaman Miyelom, akut miyelojenöz lösemi 4’dür. Nobel Ödülü verilen alan şeklinin tüm kanser tiplerinde
kaybıdır ve maliyetli bir süreçtir. Ayrıca ve miyelodiplastik gibi hematolojik araştırmada kanser hücrelerine yönelik uygulanabileceği ve öyle ki immün
hastada yeterli T hücresi olmama kanserleri hedef alır. CAR-T hücrelerinde değil bağışıklık hücrelerine yöneliktir. yetersizlikler için bile bir umut ışığı
durumunda tedavi için olumsuz olduğu gibi CAR-NK’da en büyük Bağışıklık sistemi hücrelerinde fren olabileceği düşünüyorum. Destekleyici
durumlar ortaya çıkmış olur. Hastaya sorun solid tümörleri hedef almaktır.
tedavi uygulanamaz ve istenmeyen Önümüzdeki yıllarda bu terapi
sonuçlar ile karşılaşılarak hastanın yöntemlerinin solid tümörler üzerinde
hayatı son bulabilir. Bu sebeple bağışıklık de işe yaraması ve antijen tanıma
sisteminde farklı bu durumların ortadan repertuvarlarının genişletilmesi temel
kaldırılacağı hücrelere yoğunlaşılmıştır. amaçlar arasında olmalıdır. 7
Bağışıklık sistemi doğal elemanı olan
NK (doğal katil hücreler)’lar yeni bir 2018 NOBEL TIP ÖDÜLÜ- “Bağışıklığın
tedavi imkânı ortaya çıkarmıştır. NK’lar, negatif düzenlenmesinin
enfekte olmuş kötü huylu hücreleri baskılanmasıyla kanser tedavisi
tanıyarak ortamdan elimine etme konusundaki keşifler” (James P. Allison
yeteneğine sahip bağışıklık sistemi ve Tasuku Honjo)
lenfositleridir. NK hücreleri belirli bir Kanser, normal hücrelerimizin
antijenin ekspresyonundan bağımsız, fonksiyonlarının bozulması ve hücrelerin
birçok hücreye karşı aktive edilebilme kontrolsüz çoğalmaları sonucu ortaya
yeteneğine sahiptir. NK hücreleri, T çıkan dünyada ölümlerin birçoğunun
hücrelerinin aksine allojenik olarak sebebi olan bir hastalıktır.
hasta bireye verilebilir. Verilen hastada
doku uyuşmazlığı gibi problemler ile Bağışıklık sistemimiz iç homeostazımızın
karşılaşılmaz. 5-6-7 korunmasını sağlayan, kendinden
olmayan hücreleri bularak fagosite
Göbek kordon kanından, kemik iliğinden ederek ortamdan eleyen birçok hücre
NK hücreleri ayrıştırılır ve tüm hastalar elemanına sahip karmaşık bir ağdır.
için kullanılmak üzere saklanır. Bu da Fakat bağışıklık sistemimiz için kanserin
hastaların tedaviyi alma süreçlerinde tanınması oldukça karmaşık ve zorlu
beklemelerini ortadan kaldırmış olur. 6-7 bir süreçtir. Kanser hücreleri bağışıklık
sistemi hücrelerimizden kaçmak ve
Kordon kanından toplanan NK saklanmak gibi yeteneklere sahiptir.
hücrelerine belirli fonksiyonlara Bu da bağışıklık sistemimiz için zorlu
sahip birkaç gen sokulma sürecinde bir süreçtir. Temel olarak bağışıklık Şekil-4
transdüksiyon yöntemi ile NK sistemi, tümör dokusu üzerinde bulunan (Şekil-4’te Nobel Ödüllü çalışmanın genel mekanizması gösterilmiştir.)
hücrelerinin DNA’sına retroviral vektörler antijenler tanımalı ve bağışıklık yanıtını
kullanılarak hücrelere yeni özelliklerini oluşturmalıdır. Burada en önemli
kazandırırlar. Bu özellikler, maligniteler bağışıklık hücre elemanı T hücreleridir. görevi gören sistemi geçici süreyle tedaviler ile hastalara büyük umutlar
için ayırt edici özelliğe sahip CD19 yüzey Tümör hücrelerinin tanınması ve durdurulması amaçlanmıştır. Böylece vaad eden daha birçok çalışma ile
proteini. CD19, CAR-NK hücrelerinin doğrudan öldürülmesi için en etkin aktivasyonun devamlılığı hedeflenir. Bu karşılaşmamız çok uzak değil.
spesifitesini arttırır. Ayrıca hücre hücredir. 8 tedavi tek bir kanser tipine yönelik değil
çoğalması ve hayatta kalma şansının her tip kanser için tedaviyi destekler. 8-9 Kaynaklar:
arttırılması için IL15 eklenir.IL15, CAR-NK Bağışıklık sistemimizin kanser hücreleri 1- http://static.dergipark.org.tr/article-dow
hücreleri vücut içerisindeki varlığını ile savaşma sürecinde en etkin oldukları Bağışıklık sisteminde yer alan fren nload/3a08/04b8/13b2/5dc289449d0cf.
uzatır. Bu gen olmadan CAR-NK’lar evre, hücrelerde kanserleşmenin yeni moleküllerini ortadan kaldırmak temel pdf?
vücuda verilirse hücreler dolaşımda iki başladığı ilk evredir. Çünkü kanserleşme amaçtır. İlk olarak James P. Allison 2- https://www.cancerresearchuk.org/
hafta içerisinde yok olurlar. 7 devam ettikçe ve bağışıklık hücreleri fren görevi gören CTLA-4 proteinini about-cancer/cancer-in-general/
tarafından bastırılamazsa hücrelerde bloklayan bir antikor geliştirdi ve fareleri treatment/immunotherapy/types/CAR-T-
Son olarak, CAR-NK hücreleri eğer genetik değişimler sonucu bağışıklık CTLA-4 blokajı yapan antikor ile tedavi cell-therapy
vücutta bir toksisiteye yol açacak olursa sistemi hücrelerini baskılayabilirler ve etti. Farelerde kanserin yok olduğunu 3- https://www.biomedya.com/kisiye-
hücrenin kendisini ortadan kaldırması onlardan kaçabilirler. 8 gösterdi. İnsanlar üzerinde çalışmaya ozel-modern-kanser-tedavisi-genetigi-
için CAR-NK hücrelerine apoptozu malign melanom ile başlandı ve olumlu degistirilmis-car-t-hucre-terapisi#poll_
indükleyen CASP9-temelli “intihar geni” İmmün sistemin kendini kontrol etmekte sonuçlar elde edildi. Tedavide hastaya vote
eklenir. 7 kullandığı bir fren sistemi vardır. ilaç verildiği sürece kanserle savaşan 4- Sahin Gören, D., Akay, O.M. (2019). Kimerik
Bağışıklık sistemi hücrelerimiz kendinden bağışıklık sistemi önündeki engeller Antijen Reseptör-T-Hücre Tedavisi.
CD19, IL15 ve CASP9 eklenmiş CAR-NK olmayanı ayırt ederek yabancı hücreyi kaldırıldı. 8 Türkiye Klinikleri J Intern Med. DOI:
hücrelerinin bir lenfoma modelinde yok etme mekanizmasına sahiptir. 10.5336/intermed.2019-65589
denendikten sonra önemli sonuçlar Bağışıklık sisteminin en etkin savunma Tasuku Honjo ise bulduğu PD-1
kaydedilmiştir. Önemli ölçüde iyi hücresi olan T hücresi bir yabancı ile molekülünün fonksiyonlarını tanımladı 5- https://www.mdanderson.org/
proliferasyonu sergilemiş ve bunun karşılaşınca lenf düğümlerinde MHC ve bu proteinin de CTLA-4 gibi fren işlevi publications/cancerwise/car-nk-therapy-
yanında tümör dokusunun inhibisyonu molekülü tarafından sunulan antijeni gördüğünü fakat mekanizmalarının offers-new-treatment-option-for-blood-
ve hayatta kalma süresi oldukça yüksek T hücre reseptörü adı verilen protein birbirinden farklı olarak çalıştığını cancers.h00-159379578.html
olduğu gösterilmiştir. 7 yapıda olan bir molekül ile tanır. Bu gösterdi. PD-1’i bloklayan ilaçlar 6- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/
şekilde T hücresine ilk sinyal gönderilmiş kanser tedavisinde olumlu sonuçlar articles/PMC5941700/
NK hücreleri kordon bankasından olur. İkinci sinyal ise T hücresinin gösterdi. Önce farelerde ve sonra 7- https://www.mdanderson.org/
toplandıktan sonra genetik mühendisliği yüzeyinde bulunan CD28 molekülünün klinik çalışmalarda olumlu sonuçlara publications/oncolog/chimeric-antigen-
ile modifiye edilir. Hastaya verilmek antijen sunan hücre üzerindeki B7 ulaşıldı. İyileşmesi mümkün görülmeyen receptordirected-natural-killer-cells-for-
üzere saklanmaya alınır. Hastaya molekülüne bağlanmasıyla gerçekleşir. metastatik tümörler dahil uzun süreli b-cel.h1415-1591413.html
uygulanmadan önce hastanın vücudu Aktive olan T hücresi hızlıca savaşacağı tedavilere cevap alındı. 8 8- https://www.nobelprize.org/prizes/
tedavi için hazırlanır. Hazırlama dokuya gider ve saldırmaya başlar. Bu medicine/2018/press-release/
sürecimde hastaya kemoterapi uygulanır. süreçte pozitif ve negatif düzenlenmeler Bu tedaviler sonucunda iyileşmesi 9- https://sarkac.org/2018/10/kanser-
Kemoterapi ilacı olarak hastaya vardır. Pozitif düzenlenmeler T hücresinin mümkün olmayan kanser hastaları tedavisinde-bagisiklik-sistemi/
siklofosfamid ve fludarabin verilir. daha agresif ve saldırgan hale getirir yaşam sürelerinin uzatılmasının mümkün