Page 25 - BİOMEDYA SAYI 31

25
www.biomedya.com Mart - Nisan 2021 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

Bilinen evrende gözlemlenebilen Ayrıca bitkiler ve mikroorganizmalar türünün biyolojik, ekolojik ve iklimsel yaşayabiliyorken ya da bazı ağaçlar
gezegenler içerisinde şimdiye kadar tarafından üretilen oksijenin bir kısmı sayısız zararları göz önüne alındığında; -20 derecede donmayıp uzun yıllar
yaşamın var olduğu düşünülen tek güneş ışınları tarafından atmosferin insan türünün olmaması diğer hayatta kalabiliyorken, insan türü
gezegen olan dünyamız milyonlarca üst kısımlarında ozona dönüştürülür. türlerin faydasına bile olması tahmin bu koşullarda kısa bir süre dahi
canlıya ev sahipliği yapmaktadır. Tek Oluşan bu ozon tabakası, yeryüzünde edilmektedir. yaşayamamaktadır. Bu, ilgili bakteriyi
yaşayan tüm canlıları güneşten gelen
hücreli canlılardan yapısal anlamda en ya da ağacı söz konusu özellik
zararlı ultraviyole ışınlarına (UV) İNSANSIZ HAYAT NEDEN MÜMKÜNDÜR?
kompleks canlılara kadar ciddi oranda bakımından insan türünden daha
karşı korur. Dolayısıyla bitkiler ve
çeşitlilik barındırması, dünyamızı gelişmiş bir konuma koyar. Dolayısıyla
bazı mikroorganizmalar olmaksızın
diğer gezegenlerden ayıran en önemli 4,5 milyar yıllık dünya tarihinde 4 gelişmişlik kıyası tartışmalıdır; bu
yeryüzünde yaşam mümkün değildir.
özellikler arasındadır. milyar yıldan fazla insansız bir hayat sebeple gelişmişliğe göre yaşamın
Bitkisiz hayat en çok hayvanları, olmazsa olmazını tespit etmek yanlış
hayvanlardan da belki de en fazla var olmuştur. Bu kadar uzun süre
Bu sınırsız gibi görünen fakat aslında insansız ekosistem ayakta kalmış hatta bir yöntem olacaktır.
insanları direkt etkiler. İnsanoğlu
sınırlı sayıdaki canlı çeşitliliği içinde daha iyi durumda var olmuştur. Öyle
tarıma geçtiğinden beri binlerce
bitkiler, dünya atmosferindeki ki insanlığın var oluşu ve özellikle de Az sayıda yapılan bilimsel araştırma
yıldır bitkisiz ve özellikle de tarım
oksijenin yarıya yakın miktarını üretir. son yüzyılları (bunlardan özellikle son (bazı terk edilmiş yerleşim yerlerinde)
bitkileri olmaksızın hayatın devam
Algler ve bazı bakteriler (mavi yeşil edemeyeceğinin farkına varmıştır. iki yüz yılı) tam bir ekolojik felaket ve bazı belgeseller insansız bir hayatın
algler) de atmosferdeki oksijenin İnsan nüfusunun çoğu buğday, pirinç olmuştur. ve böylesi bir hayat senaryolarını
geriye kalanını üretirler. Bu oksijen gibi sayılı tarım bitkilerine bağımlı gözler önüne sermiştir. Bu çalışmalar
olmadan hayvanlar ve tabii ki insanlar durumdadır. Tüm bitkilerin değil Örneğin; yapılan lokal çalışmalar göstermiştir ki; insanlık herhangi
yaşayamamaktadır. bazı tarım bitkilerinin olmaması bile ormanların giderek azalıp yok bir sebeple yok olduğunda ya da bir
insanoğlunu zora sokacaktır; hatta olduğunu göstermektedir. Singapur’da şekilde popülasyon sıfırlandığında
BİTKİSİZ HAYAT NEDEN MÜMKÜN böyle bir sorun ırkın sonunu getirmeye yapılan bir araştırma; 1819 yılından dünyada kısa bir süre sonra her şey
DEĞİLDİR? dahi sebebiyet verebilir. bu yana Singapur ormanlarının yüzde yoluna girecektir. Hatta belli bir süre
95’inin kaybolduğunu göstermektedir. (yapılan tahminlere göre birkaç bin
İnsan türü birçok hayvan türünden Dünya genelinde yapılan bilimsel yıl) sonra da biyosfer insansız 4 milyar
Yalnız oksijen değil; aynı zamanda daha fazla bitkilerle iç içe hayat araştırmalar açıkça göstermektedir ki; yıllık normal zamanlarına; yani daha
atmosferdeki karbondioksit de canlılar sürdürmektedir. Gıda endüstrisinden küresel ormanların yarısı son üç yüz iyi duruma dönecektir.
açısından önemlidir. Hayvanlar, boyaya, sağlık alanından parfümeriye yılda kaybolmuştur. Ormanların kaybı
insanlar ve bitkiler tarafından kadar hemen hemen her alanda bitki yalnızca ağaçların/bitkilerin kaybı Görüldüğü üzere biyolojik bakış
salınan karbondioksitin emiliminde ham maddesi insanlar tarafından değil aynı zamanda içerisinde yaşayan açısıyla bakıldığında; bitkisiz hayat
de keza bitkiler ve mantarlar önemli kullanılmaktadır. Birçok canlı ve onlarca canlının da kaybı anlamına mümkün olamazken insansız hayat
rol oynarlar. Hayvanlar yegâne özellikle de hayvanlar ile bitkiler gelmektedir. Bunlar da insanın gayet tabii mümkün olabilmektedir.
oksijen kullanıcısı ve karbondioksit evrimsel anlamda birbirine bağlıdır. olmadığı bir dünyanın ve hayatın Lakin ekosistemin birer ferdi
üreticisidirler. Bu da hayvanları tüketici Ekosistem canlı-cansız her unsuru mümkün olabileceğini gösteren olarak insanlar tüm bu olanlardan
konumuna koymaktadır. Bitkiler ve ile bir bütündür. Bu bütün içerisinde nedenlerden biri olup bunun yanı sıra; haberdar olan tek tür olması
bazı mikroorganizmalar da üretici ekolojik anlamda insanlar belki de insansız dünyanın daha iyi olacağını açısından, ekosistemi ve içerisindeki
en önemsiz halkadır. Fakat bu bütün da göstermektedir.
konumunda yer alırlar. Karbondioksiti tüm unsurları korumakla sorumlu
içerisinde önemli bazı halkalar
hem üretip hem tüketen en tuhaf
mevcuttur. Bunlara ‘kilittaşı türler’ İnsan türü (Homo sapiens) diğer konumdadır.
canlı grubu olan bitkiler, aynı zamanda
denilmektedir. Kilittaşı türlerin canlılardan ve özellikle hayvanlardan
tüm bu canlı çeşitliliğini bir arada Kaynaklar:
ekosistem zincirinde kaybolmaları birkaç (örneğin; bilinç, irade, üst düzey
tutan bir unsurdur. Bununla birlikte Graham, L. E., Graham, J. M., Wilcox, L. W.
halinde tüm ekosistem zarar düşünme gibi) özellik bakımından
bitkiler atmosferdeki karbondioksitin (Çeviri Editörü: Kani Işık). 2008. Bitki Biyolojisi.
görebilmektedir. İnsan türü (Homo kesin bir şekilde ayrılsa da genel Palme Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
kararlı (dengeli) bir seviyede
sapiens) kilittaşı türü olmadığı gibi anlamda ve ekolojik anlamda diğer Navjot S. Sodhi, Paul R. Ehrlich (eds.). 2010.
kalmasına yardımcı olurlar. Burada
bitkiler alemi içerisinde bilinen birçok canlı türleri içerisinde ‘herhangi Conservation Biology for All. Oxford University
karbondioksitin emiliminin yalnız kilittaşı türü mevcuttur. bir tür’dür. Üstelik bu husus sayılı Press Inc., New York.
canlılar tarafından değil aynı zamanda özellik bakımından gelişmişliğe Rull, V. (2009). Beyond Us. Is A World Without
Humans Possible?. EMBO Reports, 10(11), pp.
okyanuslar gibi sucul (cansız) Dolayısıyla bitkilerin olmaması sayısız atfedilemeyecek kadar da dar değildir.
1191–1195.
unsurların da bu emilimde önemli başka tür için büyük önem taşırken Nitekim bazı bakteri türleri ekstrem
https://www.bilimya.com/bitkisiz-hayat-
bir rolü olduğunu belirtmekte fayda insan türünün olmaması diğer türleri (örneğin; aşırı sıcak veya aşırı soğuk) olamazken-insansiz-hayat-nasil-mumkun-
görmekteyiz. olumsuz etkilememektedir. Hatta insan koşullarda rahatlıkla uzun yıllar olur.html