Page 24 - BİOMEDYA SAYI 38
P. 24

24                    BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ  MAYIS - HAZİRAN          2022      www.biomedya.com







































        “YOYO” MEKANIZMASININ KEŞFEDILIŞI





                  X kromozomunu “Kapatıp Tekrar Açmak” oosit gelişimi için kritik

                  öneme sahip. 'Yoyo' mekanizmasının keşfi, laboratuvarda
   9200           yapay oositlerin üretilmesinin önünü açabilir.



   AĞAÇ TÜRÜ    Barselona'daki Genomik Düzenleme   yardımcı olabilir.    XRep) geliştirdiler. Bu, kromozomun   kromozomunu inaktive etmeyen veya

        Merkezi'nden (CRG) bilim insanları,
                                                                                                         eden germ hücreleri, anormal gen
                                         Erkekler ve kadınlar arasında 22
        memeli yumurta hücrelerinin      İnsanlarda 23 çift kromozom vardır.   in vitro olarak germ hücre gelişimi   çok hızlı bir şekilde yeniden aktive
                                                                         sırasında zamanla nasıl değiştiğini
        başarılı ve verimli gelişimini öngören   çift paylaşılır, 23. Çift ise cinsiyet   incelemelerine izin veren bir araçtır.  ifadesi ve hücre farklılaşma örüntüleri
        potansiyel bir yeni teşhis belirteci   kromozomlarıdır. Erkeklerde bir X                         gösterdi.
        tanımladılar. Keşif, laboratuvarda   ve bir Y kromozomu bulunurken;   Yöntemde dişi fare hücreleri kullanıldı.   Ayrıca çalışmada iki aktif X
        yapay oosit üretmenin yolunu     dişilerde iki X kromozomu bulunur. İki   Bu yöntemde dikkatle düzenlenmiş   kromozomuna sahip hücrelerin
        açabilir, araştırmacıların kısırlık   aktif X kromozomu, embriyo gelişimi   bir X kromozomu 'yoyo' davranışı   daha hızlı bölündüğü ve kolayca bir
        bozukluklarının nedenlerini ve   için ölümcül olan veya yetişkin   sergiledi. Yöntemde bir X kromozomu   pluripotent durumuna geri döndüğü
        tedavilerini araştırmasına, ilaçların   yaşamında kansere yol açan aşırı   kısa süreliğine etkisiz hale getirildi ve   de buldu. Yazarlara göre, bu özellikler,
        ve kimyasalların kadınların üremesi   dozda gen ürünleri ürettiğinden,   ardından yeniden etkinleştirildiğinde   gonadlara hareketleri sırasında
        üzerindeki etkisini test etmesine   bu durum dişi hücresel makine için   üreme hücrelerinin mayoz bölünmeye   kaybolan veya bir kez testis veya
                                         potansiyel bir soruna neden olur.   girmek ve yumurta hücrelerine   yumurtalıkların içine girdiklerinde
                                         Bu senaryodan kaçınmak için dişi   dönüşmek için X kromozomlarını   düzgün bir şekilde farklılaşamayan
                                         hücreler genlerini kapatarak ve   bir daha "kapatıp açmayan" üreme   germ hücrelerinden gelen insan germ
                                         sıkıştırarak bir X kromozomunu etkisiz   hücrelerine kıyasla dört kat daha   hücreli tümörlere benzemektedir.
                                         hale getirir.                   verimli olmasıyla sonuçlandı.
                                                                         Karşılaştırıldığında, ilk etapta X   Araştırmacılar, doğru bir X-kromozomu
                                         X kromozomu inaktivasyonunun
                                         üreme hücrelerinin gelişimini nasıl
                                         etkilediği hakkında çok az şey
                                         bilinmektedir. Memelilerde oositler,
                                         erken embriyonik dokudan gelişen
                                         gonadlara hareket eden öncü hücreler
                                         olan germ hücrelerinden gelişir. Germ
                                         hücreleri daha sonra her bir germ
        İn vitro olarak oluşturulmuş dişi   hücresinin genetik benzersizliğinden
        germ hücrelerinin (magenta) destek   sorumlu olan önemli bir kromozomal
        hücrelerin (camgöbeği) yardımıyla   yeniden düzenleme süreci olan mayoz
        oosit haline gelmek üzere mayoza   bölünmeye uğrar. Germ hücreleri
        (sarı hücreler) girdiği yapay    olgunlaşır ve sonunda fonksiyonel
        yumurtalığı gösteren resim. Bu süreç   sperm veya oositlere dönüşür.
        germ hücre gelişimi sırasında, X                                 Görselde (sağ üstte) farklı olgunlaşma aşamalarındaki oositler de gösterilmiştir:
        kromozomu, doğru bir şekilde KAPALI   Bu soruyu ele almak için, Genomik   Daha olgunlaşmamış olandan (solda); daha gelişmişe doğru (sağda). Son olarak
        ve tekrar AÇIK konuma getirildiğinde   Düzenleme Merkezi'nden (CRG)   mayoz bölünme sürecinde kromozomal organizasyon (sağ altta) germ hücreleri
        4 kat daha verimlidir. Kaynak: Dr.   araştırmacılar, bir X-kromozomu   genetik materyallerini yeniden karıştırarak benzersiz hale geldiğinde gösterilir.
        Jacqueline Severino/CRG          haberci sistemi (reporter system ya da   Kaynak: Dr. Jacqueline Severino/CRG.
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28