Page 11 - BİOMEDYA SAYI 57

11
www.biomedya.com TEMMUZ - AĞUSTOS 2025 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

KEDİLER NEDEN SUDAN

NEFRET EDİYOR?

ŞEFFAFLAŞAN İNSAN Kediler neden ıslanmaktan kaçınıyor? Konuyla
ilgili bilimsel bir çalışma bulunmuyor ancak
HÜCRELERİ ev kedilerinin yetiştirilme tarzında potansiyel

ipuçları var.

Kalamarların yeteneklerinden ilham alan presyonuyla kalmayıp proteini küresel Evcil kedilerin sudan nefret ettiği bilinen veya yüzer.
bilim insanları, komut üzeri şeffaf hale nano yapıların içine sardığını ve onları bir gerçeklik ancak konuyla ilgili bilim-
gelebilen insan hücreleri üretti. Biyolog- hücrenin gövdesine dağıttığını saptayın- sel bir çalışma bulunmuyor. Ev kedileri Live Science'ta yer verildiğine göre göre
lar ileride istek üzeri tamamen şeffaf hale ca şaşırdık. Kantitatif faz mikroskopisi hakkındaki en bilinen klişelerden biri, Vitale bu kedilerin suyun yakınında veya
getirebilecek ve eski hallerine döndüre- sayesinde, protein yapılarının hücrelerin ıslanmaktan nefret etmeleridir. Küvette içinde avlanmalarıyla pek tanınmadıkla-
bilecek hücreler üretmeyi umuyor. içindeki sitoplazmaya kıyasla farklı optik yıkanmaktan, herhangi bir yerden gelen rını söylüyor.
özelliklere sahip olduğunu belirleyebil- buhardan korkmaya kadar kediler ve su
Nature Communications dergisinde dik. Diğer bir deyişle, bu yapılar optik açı- her zaman birbirine zıt kutuplarda bulu- Afrika yaban kedisinin beslenmesinin
yayımlanan makaleye göre Kaliforniya dan kafadan bacaklıların lökoforlarında nur. Her ne kadar bazı kediler yüzmekten büyük bir kısmını kemirgenler gibi kara
Üniversitesi’nden Alon Gorodetsky’nin olduğu gibi davrandılar” açıklamasında hoşlanmasa da bazı kedi ırkları yüzmeyi hayvanları oluşturuyor. Bu göz önüne
öncülüğündeki bir grup bilimci, deniz- bulundu. sever. Örneğin Van kedileri ve Maine Coon alındığında, evcil kedilerin su aramaması
lerdeki tehlikeli hayvanlardan korun- gibi türler. şaşırtıcı değil. Bu, türün doğasında olan
mak için bir süreliğine şeffaflaşabilen Hücrenin rengini ve şeffaflığını etkileyen bir şey değil.
Doryteuthis opalescens türünden dişi proteinleri sentezlemesinin yetersiz ol- Peki bazı istisnalar dışında kediler neden
kalamarlardan etkilendi ve bu özelliği duğunu bilen araştırmacılar, söz konusu bu kadar sudan nefret ederler? Islak olmak fiziksel olarak rahatsız edici
insan hücresinde denemeye karar verdi. proteinlerin optik özelliklerini kontrol olabiliyor.
etmek için uyarıcı olarak sıradan sofra Uzmanlara göre kedilerin biyolojisi ve
Hücrelerin şeffaflığını kontrol etme siste- tuzu (NaCl) kullandı. Yapılan deneyler, tuz evrimsel tarihine ek olarak bireysel ye- Oakland Üniversitesinde hayvan bilişsel-
minin araştırmacılar için harika bir araç konsantrasyonunun reflektinlerin ve do- tiştirilme tarzlarında da bazı potansiyel liği uzmanı olan Jennifer Vonk, ev kedi-
olabileceğini düşünen uzmanlar, çalış- layısıyla hücrelerin şeffaflığını etkilediği- ipuçları bulunuyor. lerinin sudan hoşlanmamasının olası bir
manın üzerine yoğunlaştı. Doryteuthis ni, şeffaflığı arttırmak için sitoplazmadaki başka nedenini ortaya attı: Islaklık, fizik-
opalescens türünün temsilcilerinde tuzun konsantrasyonunun düşürülmesi Hayvan davranış bilimci ve Maueyes Kedi sel olarak rahatsız edicidir ve potansiyel
‘leucophores’ diye adlandırılan özel renk gerektiğini ortaya koydu. Hücreyi eski Bilimi ve Eğitimi'nin kurucusu Kristyn Vi- olarak koku alma duyularını bozabilir.
kontrol hücreleri yer alıyor, bu hücrelerde haline getirmek için de tuz konsantras- tale, ev kedilerinin atası olan Afrika ya-
ise ‘reflektinler’ olarak bilinen proteinleri yonunun arttırılması gerekiyordu. ban kedisinin yani latince Felis silvestris Tüyleri su ile doluyor ve hareket etmeyi
içeren lökozom organelleri bulunuyor. lybica, modern ev kedilerinin sudan ka- zorlaştırıyor, bu da muhtemelen kendi-
Söz konusu organeller kimyasal uyarıcıla- Araştırmacıların ürettiği hücreler kafadan çınmasında büyük rol oynayabileceğini lerini savunmasız hissetmelerine neden
rın etkisiyle optik özelliklerini değiştiriyor. bacaklılardaki hücrelere nazaran şeffaf- düşünüyor. oluyor.
lığını değiştirme açısından şimdilik geri
Araştırmacılar, genetik olarak modifiye kalıyor; fakat uzmanlar, ileride bu özellik- Kaplanlar, balıkçı kediler ve jaguarlar Sonuç olarak, kedilerin sudan nefret
edilmiş insan böbrek hücreleri oluştu- lerini daha verimli hale getirmeyi umuyor. gibi bazı vahşi kediler böceklerden kaç- etmesinin tek bir nedeni olmayabilir;
rarak DNA’larına reflektin sentezinden mak, serinlemek ve hatta avlarına pusu muhtemelen birden fazla faktörün bir
sorumlu genleri dahil etti. Çalışmayı Kaynak: Sputniknews kurmak için yüzmeyi tercih ederler. Öte karışımı.
değerlendiren grubun başındaki Goro- yandan Afrika vahşi kedisi çoğunlukla
detsky, “Hücrelerin sadece reflektin eks- çöl ortamlarında yaşar ve bu ortamlarda Kaynak: cumhuriyet.com.tr
nadiren büyük su kütleleriyle karşılaşır