Page 6 - BİOMEDYA SAYI 57

06 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ TEMMUZ - AĞUSTOS 2025 www.biomedya.com

MEMELİLERDEKİ KILLAR

VE KUŞLARDAKİ TÜYLERİN İŞLEVİ

Memeli hayvanları kuşlar ve diğer başka hayvanlardan
ayıran temel karakteristiklerden birisi de kuşlar tüylere
sahipken memelilerin kıllara sahip oluşudur.

Memeli hayvanlar, yaklaşık 315-320 çıplak köstebek sıçanı (Heterocephalus mamen siyah renkteki at türlerinin söz bez, tüy temizleme ve bakımına yardımcı
milyon yıl önce memeli olmayan sinap- glaber), --ismine rağmen-- vücudunun konusu böcekler tarafından zebralara olmak için balmumu benzeri maddeler
sidlerden (Dimetrodon gibi) evrimleş- çeşitli yerlerine saçılmış bazı kıllara kıyasla daha çok ısırıldığını ortaya koy- üretir ve muhtemelen ek bir su geçir-
mişken; kuşlar, yaklaşık 150 milyon yıl sahiptir ve bunları duyu reseptörleri muşlardı. mezlik sağlar.
önce T. rex gibi theropod dinozorlardan aracılığıyla yolunu bulmak için kullanır.
evrimleşmiştir. Dolayısıyla kıl ve tüy ya- Kıllar, aynı zamanda, kirpiler ve dikenli Öte yandan son derece özelleşmiş bir tüy
pıları da farklı hayvan gruplarından ayrı Öte yandan filler, kılsız gibi görünürler karınca yiyenler gibi türler için bir sa-
tipi daha bulunur: Filoplume. Bu tüyler
biçimlerde evrilmiştir. ancak çeşitli uzunluk ve yoğunlukta kıl- vunma işlevi de görür. Örneğin, kirpiler
genellikle erkek kuşların çiftleşme için
larla kaplı bir deriye sahiptirler. Tıpkı ve dikenli karınca yiyenler, dış kısmı
dişilerin dikkatini çekmede kullanılır.
Her hayvan grubu, çeşitli derecede ya- ataları mamutlar gibi, günümüz filleri kalın keratin tabakasından oluşan içi
Bu yüzden, erkek kuşlar, dişilere kıyas-
lıtım ve su geçirmezliğe ihtiyaç duyar- de geniş bir yüzey alanı-hacim oranına boş iğnelere sahiptir. Öte yandan bu
la daha renkli bir tüy yapısına sahiptir.
ken; farklı hayvanlar aynı zamanda da sahiptir. Bu yüzden de günümüz fille- hayvanlar, dikenlerinin arasında, karın
Memeliler ise çiftleşme konusunda part-
çevrenin algılanması, kur yapma gibi ek rindeki kıllar bir yalıtımdan ziyade ısı ve sırt bölgesinde de kıl bulundurur. Sal-
nerlerinin dikkatini çekmek için farklı
amaçlar için kıl ve tüy gibi yapıları da kaybına yardımcı olur ve soğutma sağlar. dırı anında, kirpi kendisini bir top haline
yöntemler kullanırlar. Geyikler; boynuz-
kullanır. Bütün bu roller bir hayvanın ha- getirebilir ve avcısını dikenli bir topla
yatta kalma ve başarılı bir biçimde üre- Tekil olarak kıllar farklı renklere de sa- karşı karşıya bırakarak bir koruma sağlar. ları vasıtasıyla dişilere güç ve çeviklik
yip soyunu devam ettirmesi için gereken hiptir. Örneğin, dış kısmın rengi hayvanın gösterisinde bulunur, balinalar bu gös-
partneri bulabilme şansını etkiler. Hem genel görünümünü belirlerken, iç kısmı Tüy Türleri terişi sesleriyle yaparken kedi gibi diğer
kıl hem de tüyler, vücudun dış kaplaması yalıtımdan sorumludur. Kıl ya da kürk memeliler ise koku kullanırlar.
olan derinin bir parçasıdır. rengi, hayvanın güneş ışığını yansıtma- Peki, tüyler hakkında ne söyleyebiliriz?
sını ya da soğurmasını da etkiler. Koyu Tıpkı memelilerdeki kıllar gibi, kuşlarda- Neslin devamını sağlamak için eş bul-
Isı Kontrolü renk kıllar, açık renklere kıyasla daha ki tüyler de duyu almacı olarak kullanılır. mak, evrimsel süreçte son derece önem-
fazla güneş ısısını daha çok soğurur. Bu durum kuşların ısıran böcekler ve di- lidir ve bazı hayvanlarda tüyler, bazı
Kılları genellikle ısı yalıtımı ile ilişkilen- Farklı çevresel koşullarda yaşayan can- ğer parazitler gibi canlıları hissedebil- hayvanlarda ise kıllar bu gereklilik için
diririz. Yün olarak isimlendirilen koyun lılarda farklı kıl renklerinin görülmesi mesini sağlar.
belirli roller üstlenir.
kılının, ısı yalıtımı konusunda nasıl et- adaptasyonu, bu konuda da hayvanın
kin olduğunu ve insanların bu durumu yaşam koşullarında hayatta kalıp türünü Kanat tüyü ve ince tüy olmak üzere,
Kaynaklar:
kendisi için bir avantaja çevirerek yün devam ettirmesi konusunda bir avan- iki ana tüy tipi vardır. Kanat tüyleri, bir
işlemesi yapan fabrikalar kurduğunu taj sağlar. Bu nedenle kıl rengi, güneş omurgaya (tüy eksenine) ve bu omurga-
I’ve Always Wondered: why did mam-
hepimiz biliyoruz. ışınlarının sağladığı enerjiyi saklamak dan saçılan tarak gibi tüylere sahiptir.
mals go the fur route, rather than deve-
veya kaybetmek için kullanan türler için İnce tüy tipinde ise, kalın bir tüy ekseni
loping feathers? TheConversation/Julie
Elbette ki, kıl sayısı ve rengi gibi özellik- oldukça önemlidir. bulunmaz ve daha kabarık bir yapı gö-
Old&Haylay Stannard (accessed June 14,
ler memeli türleri arasında da farklılık rülür. İnce tüyler yalıtımdan sorumlu-
2020). https://theconversation.com/ive-
gösterir ve bu karakteristikler, belirli bir Savunma Amaçlı dur ve kanat tüyleri ise uçma işlevinde
always-wondered-why-did-mammals-
memelinin ihtiyaçları doğrusunda mil- yardımcıdır. Bazı kuşlarda kanat tüyleri,
yonlarca yıllık evrimin bir sonucu ola- Zebralar, böcek saldırılarını azaltmak ve su geçirmezliğe yardımcı olan bir toz da go-the-fur-route-rather-than-develo-
rak şekillenmiştir. Kıllar aynı zamanda uçan böceklerde “kafa karışıklığı” ya- üretir. ping-feathers
sebase bezler (sebum üreten, su itici ratmak için siyah-beyaz kıl şeritlerine
bir madde) ve duyu reseptörleriyle de sahiptir. Örneğin, Lund University’den Kuşlar, aynı zamanda da kuyruk kısmı- https://bilimfili.com/memelilerdeki-kil-
ilişkilidir. Kör bir yeraltı memelisi olan araştırmacılar, tamamen beyaz ve ta- na doğru üropigial bezi bulundurur. Bu lar-ve-kuslardaki-tuylerin-islevi