Page 9 - BİOMEDYA SAYI 30
P. 9

09
             www.biomedya.com                        Ocak - Şubat        2020     BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ






        PLASTİK KATKILARI VE


        STRES, PREMATÜREYE


        YOL AÇABİLİYOR

                                                                                  GÖKKUŞAĞI


                                                                                  GECE DE


                                                                                  ÇIKABİLİR Mİ?



        Hamileliklerinin ilerleyen      çocuğun sağlığına nasıl bir etkisi   Aykuşakları, sadece ışık kirliliğinin   damlacıklarından geçmesiyle
        dönemlerinde strese ve aynı zamanda   olabileceğini belirleyebildiğini belirtti.   uğramadığı yerlerde ve tüm doğru   meydana geliyor. Bu durum, beyaz
        plastik katkılarına* maruz kalan   Araştırmacılar bu açıdan daha az   atmosfer koşulları oluştuğu zaman   dalga boyunun bükülmesine ve
        kadınlar, prematüre doğum yapma   işlenmiş gıda yiyerek, plastikten uzak   ortaya çıkıyor. Yani gece çıkan   birden fazla renge ayrılmasına
        riski altında bulunuyor. Bu buglular   durarak ve kişisel bakım ürünleri   gökkuşağına aykuşağı deniyor.  sebep oluyor.
        Rutgers University öncülüğünde   açısından seçici olarak ve maruziyeti
        gerçekleştirilen ve Environment   azaltarak en azından ftalatlara maruz   Geçtiğimiz aylarda çoğu kişi   Bir Ay gökkuşağına şahit olmak için
        International'da yayımlanan yeni bir   kalma durumunu kontrol altında   gözlerini hayatta bir defa gelen   ışık kirliliğinin uğramadığı bir yerde
        çalışmaya ait.                  tutmalarını hamilelere öneriyor.  Yılbaşı Yıldızı’na (Jüpiter ve   olmanız ve atmosferdeki koşulların
                                                                          Satürn’ün birbirine yaklaşmasına)   da uygun durumda olması
        Araştırmanın, stres ve ftalatlar   Araştırmacılar; kadınların hamilelikleri   dikse de, Irvine – California   gerekiyor. Rood’un yaşadığı bu
        ile prematüre (erken) doğumun   boyunca idrar örneklerini ftalat   Üniversitesi’nde çalışan araştırma   olayda ise kendisinin arka bahçesi
        arasındaki bağıntıları inceleyen ilk   izlerini sürmek için analiz ettiler ve   görevlisi Sicco Rood, geceleyin   mükemmel bir sahne teşkil ediyor.
        bilimsel çalışma olduğu kaydedildi.   hamilelikleri boyunca yaşadıkları iş   nadir görülen başka bir olaya tanık   Uluslararası Karanlık Gökyüzü
        2010 ila 2012 yılları arasında, 783   kaybı, ciddi hastalık, aile bireylerinin   olmuş.         Ağı‘na ait olan bu eyalet parkında,
        kadını hamilelikleri boyunca takip   ölümü, ilişkilerde zorluk ve yasal                         geceleyin zeminde meydana
        eden araştırmacılar hem ftalatlara   ya da maddi problemler gibi stresli   Rood çoğu akşam arka bahçesine   gelen ışık parıltısını dizginlemek
        hem de yüksek seviyede strese   olaylar hakkında hamileliklerinin son   gidip, Samanyolu galaksisinin   amacıyla katı kurallar uygulanıyor.
        maruz kalan hamile bireylerin 37   üç ayında doldurdukları anketleri   Anza-Borrego Çölü Eyalet Parkı   Neredeyse dolunay halindeki bir
        haftalık standart gebelik (gestasyon)   incelediler.              boyunca belli belirsiz uzanan   Ay ile batıdan doğuya eserek,
        süresinden önce doğum yapmaları ile                               hattını görebiliyor. Fakat aralık   olağandışı yoğunlukta yağmur
        ilişkili olduğunu keşfetmişti.  Bu hamile bireylerin yüzde        ayının sonlarında yıldız ve   bulutlarını çöle getiren rüzgarlar da
        Ancak Rutgers School of Public   dokuzunun erken doğum yaptığı    gezegenlerin önüne geçen      eklendiğinde, akşam yemeğinden
        Health and Environmental and    ve erken doğumların yüzde 70'inin   bulutlar, dağlara sadece Ay ışığının   sonra görülen bir gökkuşağı ortaya
        Occupational Health Sciences    de ani ve spontane doğum olduğu   gelmesine izin vermiş.        çıkıyor.
        Institute'ta Doçent olarak görev   tespit edildi. Erken doğuma en meyilli
        yapan Dr. Emily Barrett; daha önce bu   bireylerin, idrarlarında diğerlerine
        ilişkinin alt gerekçelerinin daha önce   göre daha yüksek ftalat bulunan ve
        incelenmemiş olduğunu kaydetti.   aynı zamanda yüksek strese maruz
        Yapılan araştırmada ise, hamileliğin   kalan kişiler olduğu bunun muhtemel
        son üç aylık döneminin bu tip riskler   sebebinin de ftalatlar dolayısıyla
        için kritik bir zaman olduğunu ortaya   vücudun stresin olumsuz etkilerine
        koyuldu.                        karşı daha korumasız ve açık hale
                                        gelmesi olabileceği değerlendirildi.
        Ftalatlar, bu kimyasalları içeren   *Plastiklere belirli özellikleri kazandırabilmek
        kap veya bardaklardan yiyip içtikçe;   için maddesel bileşen olarak eklenen veya
        kişisel bakım ürünlerinden derimiz   kompozisyona katılan, plastikleri oluşturan
        yolu ile ve paketlerden yine ellerimiz   maddeler ile bağ yapabilen eklentiler
        ile ve son olarak havadan soluyarak   kastedilmektedir.
        kolaylıkla maruz kalabildiğimiz zararlı
        bileşenlerdir.                  Kaynaklar:
                                        •  Kelly K. Ferguson, Emma M. Rosen, Emily
        Bu plastik eklentilerine maruz kalmak   S. Barrett, Ruby H.N. Nguyen, Nicole Bush,
        ile stresin direkt bir bağlantısı   Thomas F. McElrath, Shanna H. Swan,
        bulunmamış olsa da; stresin bağışıklık   Sheela Sathyanarayana. Joint impact of
        sistemini çok kolay etkileyebildiğini,   phthalate exposure and stressful life   Ancak akşamleyin saat 7’de   Rood; “Anza-Borrego’da birçok
        inflamasyona neden olabildiğini   events in pregnancy on preterm birth.   ufkun batısına doğru bakan   ilginç şey görüyoruz, yukarı
                                          Environment International, 2019; 133: 105254
        ve hormon seviyelerinde değişime                                  Rood, tuhaf bir prizmanın     baktığım kadar aşağıya da
                                          https://www.sciencedirect.com/science/
        neden olarak ftalatların sebep olduğu                             gökyüzünde kavis çizdiğini    bakıyorum. Her zaman dağlarda bir
                                          article/pii/S0160412019321786?via%3Dihub
        olumsuz etkilere karşı çok daha açık                              görmüş. Pentax K-50 makinesini   karkuşağı görmeyi hayal etmiştim
                                        •  Patti Verbanas, Rutgers University Rutgers
        ve potansiyel olarak daha korumasız                               üç ayaklı sehpaya yerleştiren   ama bir aykuşağını hiç hayal
                                          Today Website, Stress, Plastic Additives in
        hale getirdiği tahmin ediliyor.                                   Rood, görüntüyü yakalamak için   etmemiştim” açıklamasıyla dikkat
                                          Late Pregnancy Raise Risk of Premature
                                                                          iki saniye uzunluğunda bir poz   çekiyor.
                                          Birth, 14 Kasım 2019" https://news.rutgers.
        Barrett yaptığı açıklamada; hamile   edu/research-news/stress-plastic-  çekmiş. Ortaya çıkan görüntü, bir
        bireyin stresi nasıl işlediği, sosyal   additives-late-pregnancy-raise-risk-  Ay gökkuşağıymış. Görmesi zor   Yazar: Purbita Saha/Popular Science.
        destek ile stresini ne kadar      premature-birth/20191114#.XdBidC17HfZ  olan bu olay, Ay’dan yansıyan   Çeviren: Ozan Zaloğlu.
        azaltabildiği ve hayatında stres   •  https://bilimfili.com/plastik-katkilari-ve-  Güneş ışığının havadaki su
        nedeni olacak olayların sayısı ve   stres-premature-doguma-yol-acabiliyor
        yaşanma sıklığı gibi tüm diğer
        faktörlerin hamilelikteki stresin
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14