Page 6 - BİOMEDYA SAYI 30
P. 6

06                    BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ  Ocak - Şubat        2020           www.biomedya.com






                                                                        KANSERİN YAYILMASINI
                SÜRDÜRÜLEBİLİR
                                                                        ÖNLEYEN VE EPİLEPSİYİ

                   BİYO-AMBALAJ                                         TEDAVİ EDEN ANAHTAR



                                                                        MOLEKÜL


                                                                        Bazı bağlayıcı proteinler, kanser   lizozomlara bağlanabilmesini
                                                                        ve gelişimsel beyin bozukluklarına   sağlayan bir çapa oluşturuyor.”
                                                                        sebep olan önemli bir metabolik   diye açıklıyor. Bu çapa işlevi, meme
                                                                        sürücüyü engeller. Bilim insanları,   kanseri hücrelerinde çok önemli bir
                                                                        kanser ve nöronal hastalıklara yönelik   rol oynar. Hücre kültürlerinde G3BP
                                                                        kişiselleştirilmiş tedaviler için yeni   proteinlerinin miktarı azalırsa, bu
                                                                        fırsatlar açabilecek bu moleküler   sadece MTOR aktivitesinde artışa yol
                                                                        mekanizmayı keşfettiler. Sonuçlarını   açmakla kalmaz, aynı zamanda hücre
                                                                        Cell dergisinde yayınladılar.   göçünü de artırır.
                                                                        Sinyal proteini MTOR, amino asitler
                                                                                                        MTOR’u inhibe eden ilaçlar bu
                                                                        ve şekerler gibi besinler için bir   yayılmayı önledi, araştırmacılar hücre
                                                                        sensördür. Yeterli besin mevcut
                                                                                                        kültürlerinde bunu gösterebildiler.
                                                                        olduğunda, MTOR metabolizmayı   Meme kanseri hastalarında,
                                                                        hızlandırır ve yeterli enerji ve   düşük G3BP seviyeleri daha kötü
                                                                        hücresel yapı taşlarının mevcut
                                                                                                        prognozla(Hastalığın tekrarlama
                                                                        olmasını sağlar. MTOR metabolizma   olasılığının yüksek olduğunu gösterir.)
                                                                        için merkezi bir anahtar olduğundan,
        Tek kullanımlık ürünlerin yol   aynı zamanda süreç oldukça karmaşık   aktivasyonundaki hatalar ciddi   ilişkilidir. Kathrin Thedieck, “G3BP
                                                                                                        proteinleri gibi belirteçler, MTOR
        açtığı çevresel kirlilik ile mücadele   ve pahalı. Baştan sona zorlu bir iş   hastalıklara yol açar. MTOR’un arızalı
        noktasında bazı tasarımcılar israfı   olan gerçek geri dönüşüm, bir kez   olmasının sonucunda davranış   inhibisyonuna dayalı tedavileri
                                                                                                        kişiselleştirmek için yardımcı olabilir.”
        önlemenin ustaca yollarını bulmuş   daha piyasaya geri taşınacak olan   bozuklukları ve epilepsiye yol açan
                                                                        sinir sistemi kanserleri ve gelişimsel
        durumda. Bu tasarımlardan biri   malzemelerin taşınması, sıralanması,
                                                                        bozuklukları ortaya çıkabilir.  diye açıklıyor. İşin iyi yanı, MTOR’u
        Yunan tasarımcı George Bosnas   işlenmesi ve yeni ürünlere                                      inhibe eden ilaçların zaten kanser
        tarafından dizayn edilmiş bir biyo-  dönüştürülmesi dahil olmak üzere
        ambalaj olan yumurta viyolleri.  çok sayıda organizasyonu içeriyor.
        Tamamen doğal ve organik       Bu mantık ile hareket eden tasarımcı;
        malzemeler ile donatılmış Biopack   en gerçek, en ekolojik geri dönüşüm
        markası ile tanıtımı yapılan   biçiminin, tek kullanımlık doğal bir
        viyollerin üretiminde; kağıt hamuru,   ürün almak ve onu çevre için ekolojik
        un, nişasta ve baklagil tohumları   olarak yararlı bir şeye dönüştürmek
        kullanılmış. Yumurta viyollerinin   olduğunu düşünmüş. Yenilikçi
        tasarımında doğaya bırakıldığında   Biopack; dört yumurtayı bir arada
        çözünmesi ve çevresel kirliliğe yol   tutan basit bir kutu. Sadece kağıt
        açmayacak şekilde toprağa karışması   hamuru, un, nişasta ve tohumlardan
        hedeflenmiş.                   yapılan sürdürülebilir ambalaj,
                                       yumurtaları kırılmaktan korumak için
        Biopack bununla da sınırlı     de oldukça sert bir malzeme.
        kalmayarak toprağa ekildiğinde
        yeşil bitkiler filizlendiren tohumlar
        barındırıyor. Kısaca bir taşla iki kuş
                                                                        Bu nedenle hücre, baskılayıcılar   ilaçları olarak onaylanmış olması ve
        vuran bu yaratıcı tasarım çevreyi
                                                                        yardımıyla MTOR aktivitesini çok   daha ileri çalışmalarda özel olarak
        kirletmemek ile kalmıyor aynı
                                                                        hassas bir şekilde kontrol eder.   test edilebilmesidir.
        zamanda yeşil yaşamı da destekliyor.
                                                                        Baskılayıcılar, bir proteini inhibe
                                                                        eden(baskılayan) ve aktivitesini   G3BP proteinleri ayrıca beyindeki
        Bosnas’a göre Biopack’in                                        düzenlemeye yardımcı olan       MTOR’u da inhibe eder. Araştırmacılar,
        tasarlanması aşamasında kendisine                               moleküllerdir. TSC kompleksi, MTOR   önemli bir hayvan modeli olan zebra
        ilham olan en önemli etken, geri   Yumurtalar kullanıldığında kutusu,   için böyle bir baskılayıcıdır. Adını,   balıklarında G3BP olmadığında beyin
        dönüşüm ve uygulama aşamaları.   geri dönüşüme verilmesinin yerine   yokluğuna neden olan hastalık   gelişiminde bozukluklar gözlemlediler.
        Tüm dünyadaki topluluklar ve   toprağa ekilebiliyor. Yaklaşık 30 gün   tüberosklerozdan (TSC) alır. TSC   Bu, insanlarda epilepsiye benzer
        vatandaşlar her ne kadar geri   boyunca biraz su verilerek doğal   kompleksi, MTOR’u kontrol altında   nöronal hiperaktiviteye yol açar. Bu
                                                                        tuttuğu hücrede lizozom adı     nöronal deşarjlar, MTOR’u inhibe eden
        dönüşümün faydalarından        olarak parçalanan biyo-ambalajın
                                                                        verilen küçük yapılarda MTOR ile   ilaçlarla bastırılabilir. Christiane Opitz,
        yararlanmaya çalışsalar da, atık   tohumları yeşil bitkilere dönüşüyor.
                                                                        birlikte bulunur. TSC kompleksi,   “Bu nedenle, G3BP proteinlerinin rol
                                                                        bileşenlerinden birindeki değişiklikler   oynadığı işlev bozuklukları ve nadir
                                       Sürdürülebilir ambalaj sadece
                                                                        nedeniyle artık lizozomda kalmazsa   kalıtsal nörolojik hastalıkları olan
                                       bir ürünü bitkiye dönüştüren tam   bu ciddi sağlık sonuçlarıyla birlikte
                                       zamanlı bir sistem oluşturmakla   aşırı MTOR aktivitesine yol açabilir.  hastaların, MTOR’a karşı ilaçlardan
                                       kalmıyor, aynı zamanda yeni bitkiler                             fayda görebileceğini umuyoruz.” diyor.
                                       yetiştirilerek toprak verimliliğini de   Çapa işlevi olan protein
                                                                                                        Derleyen: Simge KARA
                                       artırıyor. Kısacası Biopack dünyamız   Araştırmacılar, TSC kompleksinin   Kaynak: Mirja Tamara Prentzell et al, G3BPs
                                       için tam bir kazan-kazan örneği.  lizozomlara nasıl bağlandığını   tether the TSC complex to lysosomes and
                                                                        araştırdı. G3BP proteinlerinin TSC
                                                                                                        suppress mTORC1 signaling, Cell (2021). DOI:
                                                                        kompleksi ile birlikte lizozomlar
        yönetiminde birincil hedef atık   Kaynak: http://ekolojist.net/surdurulebilir-                  10.1016/j.cell.2020.12.024    https://www.cell.
                                                                        üzerinde bulunduğunu keşfettiler.   com/ https://www.bizsiziz.com / https://www.
        oluşumunu önleme ve azaltma. Geri   biyo-ambalaj-yumurta-viyolleri/ Pınar
                                                                        Mirja Tamara Prentzell “Orada,   dkfz.de/en/index.html
        dönüşüm birincil hedefimiz değil ve   Özurgancı Eşkin
                                                                        G3BP proteinleri TSC kompleksinin
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11