Page 7 - BİOMEDYA SAYI 14
P. 7

07
              www.biomedya.com                       Mayıs - Haziran        2018     BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ






          ÇİPTEKİ BAKTERİ


          (BACTERİA ON A CHİP) HASTALIKLARIN



          TESPİTİNDE YARDIMCI OLABİLİR




          Sinem Solak, MSc
          Genetik olarak özel tasarlanmış, çok düşük   problemleri tespit etmede kullanılabilen,   sensörlerin, düşük güçlü elektronik   chip’ uygulamalarını incelemek fayda
          güçte çalışan sensörler mide kanamalarını   genetik olarak tasarlanmış bakteriler   cihazlarla birleştirilmesini sağlıyor.   sağlıyor.
          tespit edebiliyor.             içeren, sindirilebilir sensörler tasarladılar.  Bakteriden insan vücuduna dair elde
                                         “Bacteria-on-a-chip” uygulamaları son   edilen bilgi, kablosuz olarak aktarılıp   LAB ON A CHIP NEDIR?
          MIT (Massachusetts Institute of   zamanlarda önem arz eden araştırma   akıllı telefondan veya bilgisayarlardan
          Technology) araştırmacıları, mide   konularının başında geliyor. Bu yaklaşım,   görüntülenebiliyor. Bu araştırmaları   Lab-on-a-chip (LOC) farklı işlevlere
          kanamalarını ve diğer gastrointestinal   yaşayan canlı organizmalar içeren   yakından takip edebilmek için ‘lab on a
                                                                                                       sahip birçok laboratuvar ve test
                                                                                                       cihazının özelliklerinin birleştirilerek
                                                                                                       milimetrekareden birkaç
                                                                                                       santimetrekareye uzanan boyutlarda
                                                                                                       çiplere sığdırılmasıdır. Otomasyon
                                                                                                       ve High-throughput screening (HTC)
                                                                                                       alanlarında kullanılır. Özellikle küresel
                                                                                                       sağlık ve point of care (hasta başında,
                                                                                                       anında test sistemleri) uygulamalarında
                                                                                                       sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır.
                                                                                                       Bu gelişmeler, insan vücudundan
                                                                                                       gelen biyolojik sinyallerin neredeyse
                                                                                                       yakın zamanlı tespiti sayesinde sağlık
                                                                                                       uygulamalarında yeni tanı yöntemlerinin
                                                                                                       gelişmesine imkân veriyor.

                                                                                                       Araştırmacılar yeni çalışmalarında,
                                                                                                       24 Mayıs Science dergisinin online
                                                                                                       versiyonunda yayınlan, kanda bulanan
                                                                                                       bir madde olan Hem’e (Hemoglobinde
                                                                                                       bulunan demirli-porfirin protein)
                                                                                                       tepki veren bir sensor tasarladılar.
                                                                                                       Aynı zamanda iltihap bulgusu olan
                                                                                                       molekülleri tespit eden farklı sensörler
                                                                                                       de design ettiler.

                                                                                                       İlk uygulamada araştırma ekibi,
                                                                                                       gastrointestinal kanama takibi
                                                                                                       üzerinde yoğunlaştı. Araştırmacılar,
                                                                                                       öncelik olarak E. coli bakterisinin
                                                                                                       probioyotik bir türünü tasarladılar.
                                                                                                       Bu genetik döngü bakterinin kandaki
                                                                                                       ‘hem’ maddesiyle karşılaştığında ışık
                                                                                                       yaymasına imkân verdi. Sensor, içinde
                                                                                                       bulunan fototransistorler sayesinde
                                                                                                       bakteriden yayılan ışığı ölçerek bilgiyi
                                                                                                       mikroişlemciye aktarmayı başardı.
                                                                                                       Mikroişlemci, bilgiyi kablosuz olarak
                                                                                                       bir bilgisayara veya akıllı telefona
                                                                                                       gönderiyor. Araştırmacılar, bu datayı
                                                                                                       analiz edebilen bir Android uygulama da
                                                                                                       geliştirdiler.

                                                                                                       Sensor, domuzlar üzerinde test edilerek
                                                                                                       midedeki her türlü kanamayı doğru
                                                                                                       tespit etmeyi başardı. Tek kullanımlık
                                                                                                       olabilen ya da belli bir süre midede
                                                                                                       kalarak sürekli takibe imkân veren bu
                                                                                                       uygulama, kanama riski taşıyan ülser
                                                                                                       hastalarının endoskopi uygulamasına
                                                                                                       girmeden takip edilebilmesine imkân
                                                                                                       veriyor.
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12