Page 19 - BİOMEDYA SAYI 21

19
www.biomedya.com Temmuz - Ağustos 2019 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

KÜRESEL ISINMAYLA GELEN TEHLİKE:

ZOMBİ BAKTERİ VE VİRÜSLER

Enis DOKO

İnsanlık, asırlardır bakteri ve virüslerle kaldı. Burada donuk halde duran geyik, yol açan İspanyol gribini oluşturmayı mağaranın 400 metre derinliğinde bir
iç içe yaşıyor. Biz onlara karşı direnç 2016 yazı sıcaklarının etkisi ile serbest başardılar. İspanyol gribi; 100 yıl önce bakteri keşfetti. Bakteri 4 milyon yıldır
geliştirirken onlar da bizi hasta etmenin kaldı ve çevreye su aracılığı ile şarbon dünya çapında 50 ile 100 milyon kişinin yüzey ile temas etmemişti. Söz konusu
yeni yollarını buluyor. Bir asırdır yeni bir bakterisini yaydı. Yani 75 yıldır buzun ölümüne yol açan, bu köyün nüfusunun mağara o kadar izoleydi ki hiç güneş yüzü
silahla onlara saldırdık: Antibiyotik. Onlar altında saklanan şarbon bakterisi serbest yüzde 90’ının canına mal olan çok görmüyor, yağan yağmurun yüzeyden
da yavaş yavaş antibiyotiklere karşı kalarak bu salgına neden oldu. tehlikeli bir virüstü. Bu türünün tek örneği içeri girmesi 10 bin yıl sürüyordu. 4
direnç geliştirdi. Bakteri ve virüslerle de değil. milyon yıldır yüzeyle temas etmeyen,
savaşımız devam ediyor. Buzullardaki Eriyen Bakteriler dolayısıyla insanlarla da teması olmayan
Hastalığın önüne geçilmesi, sizi 8 Milyon Yıl Öncesinden Bakteri bu bakterinin çok güçlü antibiyotikler
Ancak son yüzyılda bu savaşta daha rahatlatabilir. Ama bu olay, bize daha 2005 yılında NASA’lı bilim insanları, 32 dahil; 18 adet antibiyotiğe karşı dirençli
önce karşımıza çıkmayan yepyeni tehlikeli olayların uyarısı niteliğinde bin yıl önce buzul çağda Alaska’da donan olduğu keşfedildi. Bu bakteri zararlı
bir soru ile karşı karşıyayız: Binlerce olabilir. Küresel ısınma sonucunda Carnobacterium pleistocenium isimli bir olmasa da yeraltından çıkacak başka
yıldır karşılaşmadığımız ya da hiç yükselen sıcaklıklar -ki bu yükseliş bakteriyi yeniden hayata döndürmeyi bakterilerin benzer şekilde antibiyotiklere
görmediğimiz zombi virüs ve bakterilerle kutup bölgesinde üç kat daha hızlı başardılar. Mamutlar zamanında yaşayan dayanıklı olup, insanlar için ölümcül
karşı karşıya kalırsak ne olacak? gerçekleşiyor- her yıl 50 cm’lik buzun bu bakteri, bir anda kendini çağımızda olması pekâlâ mümkün.
2016 yazı, Sibirya’nın ücra köşelerinde erimesine neden oluyor. Bunun buldu. İki yıl sonra bilim insanları,
çok daha sıcak geçti. Ağustos 2016’da 2 sonucunda buz altında kalan katmanlar Antarktika’dan çıkarılan buzlardan çeşitli Elbette panik yapmamıza gerek yok.
bin Ren geyiği telef oldu. Önce sıcaklığın açığa çıkıyor. Donmuş toprak, virüs bakterileri canlandırmayı başardılar. Bu Henüz böyle bir virüs ortaya çıkmadı.
buna neden olduğu düşünüldü. Ancak ve bakterileri milyonlarca yıl hayatta bakterilerden bir kısmı 100 bin yıl önceye Ama bu senaryonun bize gösterdiği bir
12 yaşında bir çocuk şarbon vakasından tutabilecek ideal bir ortam. Bu da aitken, biri tam 8 milyon yıl öncesine aitti. nokta, küresel ısınmanın öngörülemeyen
hayatını kaybedince, geyikleri öldürenin 75 yıl önce açığa çıkan Ren geyiği ve çok sayıda felakete yol açabileceği.
şarbon bakterisi olduğu anlaşıldı. En az şarbon hastalığı gibi binlerce hatta belki Elbette bu bakteriler modern Üstelik küresel ısınmanın tek tehdidi
20 kişi şarbon hastalığına yakalandı. milyonlarca yıldır saklı kalmış virüs ve insandan önceki bir tarihten geldikleri bu zombi bakteriler değil. Ilıman iklimin
Şarbon, bölgede yıllardır yoktu; Yamal bakterilerin açığa çıkmasına neden için antibiyotiklerimize karşı direnç hâkim olduğu bölgelerde tropikal
yarım adasının ücralığı göz önüne olabilir. geliştirmemişlerdir diye rahatlayabiliriz sıcakların belirmesi, bu bölgelerde çeşitli
alındığında söz konusu hastalıkların diye düşünenleriniz olabilir. Ancak ne zararlı hastalıklar taşıyan sivrisinek ve
terörist bir saldırı olduğu da iddia Buzulların altından virüs ve bakterilerin yazık ki bu bakterilerin antibiyotiklerimize kenelerin ortaya çıkmasına ve tropikal
edilemezdi. İyi de hastalık nereden canlı bir şekilde çıkabileceği iddiası, içi karşı dirençli olup olmadıklarını salgınların yayılmasına neden olabilir.
gelmişti? boş bir komplo teorisi değil. Mesela bilmemize imkân yok. Bu küresel felaketlerden kurtulmanın en
bilim insanları, Alaska’daki Brevik ucuz ve kestirme yolu ise küresel ısınma
Hastalığın gizemi kısa sürede çözüldü. Mission Köyü’nde 1918 yılında kazılmış Tropikal Salgınlar Yayılabilir ile mücadele etmek.
75 yıl önce hayatını şarbondan kaybeden toplu bir mezardan aldıkları bir akciğer Mesela bilim insanları, ABD’deki New
bir Ren geyiği, donmuş toprak altında dokusundan, bu kişilerin ölümüne Mexico Eyaletine bağlı Carlsbad’deki bir Kaynak: Bilimoloji