Page 12 - BİOMEDYA SAYI 26
P. 12

12                    BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ  Mayıs- Haziran        2020         www.biomedya.com










































                                                                        KÜRESEL ISINMA İLE


                                                                        NELER DEĞİŞİYOR?




           Harvard University'den bilim   adapte olabileceklerdir fakat   Dünya’nın sıcaklığındaki artışın çok   Geçtiğimiz 10 yılda da bu denge
           insanlarının yaptığı ve Science   özellikle Güney Doğu Asya gibi   yüksek bir hızda gerçekleşmesi,   geçmişe nazaran biraz daha farklı
           Advances dergisinde yayımlanan   daha sıcak bölgelerdeki insanlar   Dünya’nın ve Dünya üzerindeki   kurulmuştu. Pasifik Okyanusunun
           bir çalışma, gezegenimiz ısındıkça   üzerindeki bu sıcaklık artışının   canlıların geleceği için oldukça   soğuması, Atlantik Okyanusunun
           birçok insan için geceleri iyi bir   etkisi çok daha ağır olabilir. Eğer   korkunç. Fakat Dünya’nın   ısınmasına karşı üstün gelmişti.
           uyku çekmenin daha da zorlaştığını   ki bu etkinin önüne klimalarla   sıcaklığının daha yavaş artması,   Bu da geçtiğimiz 10-15 yıllık süreç
           gösteriyor.                   geçmeye çalışırsak, bu sefer karbon   keskin artışa göre daha tolare   içerisinde, küresel ısınmayı bir
                                         emisyonlarında olağan dışı bir   edilebilir bir durum.       nebze olsun yavaşlatabilmişti.
           ABD'de yaşayan 750.000 kişinin   yükselişe sebep olabiliriz.
           verilerine dayanan bu araştırmada,   Sanayileşme öncesi çağlardan   Peki, sıcaklıktaki artış hızının   Science dergisinde yayınlanan
           sıcaklıkların yüksek olması   beri gezegenin 1°C'den daha fazla   yavaşlaması ne anlama geliyor?  çalışmada küresel ısınmanın
           durumunda insanların daha az   ısındığı göz önüne alındığında, iklim   Bilim insanları bu durumu analiz   yeniden yüksek hızda artış trendine
           uyku çektiğine işaret ediliyor.   değişikliği sonucunda zaten uyku   etmek için, 1880’den 2010’a kadar   gireceğiyle ilgili bir tahminde
           Özellikle yaşlılar ve görece düşük   sürelerimiz azalıyor. Hayvanların da
                                                                        olan ısınma verilerini analiz ettiler.   bulunulmamış. Fakat tarihsel
           sosyal statüye sahip bireylerin   bu artıştan etkilendiğini biliyoruz.
                                                                        Önermelere göre duraklama     süreçte bu durumun 130 yıllık bir
           sıcak gecelerde uyumaya       Bazı hayvanlar artık kış uykularına
                                                                        döneminin oluşmasının sebebi   döngüde gerçekleştiği de rahatlıkla
           zorlandığı görülüyor. Harvard   daha az zamana harcıyorlar ya da
                                                                        okyanus döngüleri. Pasifik onlarca   okunabiliyor. Bu da demek oluyor
           Üniversitesi'nden Nick Obradovich   artık hiç kış uykusuna yatmıyorlar.
                                                                        yıllık salınımından ve Atlantik   ki, küresel ısınmanın duraklama
           ve çalışma arkadaşlarının
                                                                        onlarca yıllık salınımından   döneminden çıkıp yeniden süper
           tahminlerine göre, gezegenin   Küresel Isınmadaki ''Duraklama''
                                                                        kaynaklanan bu duraklama dönemi   hızda ısınmaya geçmesine çok az
           sıcaklığı artmaya devam ettikçe   Döneminin Sebebi Ne?
                                                                        ise önümüzdeki 10 ila 20 yıl   bir süre kaldı.
           uyku kaybındaki artış da daha   Dünya’nın ortalama sıcaklık seviyesi
                                                                        içerisinde yerini tekrar hızlı artışa
           büyük olacak. Bu çıkarıma göre her   hala artmaya devam ediyor. Fakat
                                                                        bırakacak.                    Kaynaklar:
           100 kişi için, küresel ısınma mevcut   geçmişten farklı olarak bu dönem
                                                                                                      •  Science Advances, DOI: 10.1126/
           hızında devam ederse 2050'de yılda   küresel ısınmada bir ‘’duraklama’’
                                                                        Pasifik ve Atlantik okyanuslarının   sciadv.1601555
           altı ekstra uykusuz gece olacak.  dönemi olarak adlandırılıyor.
                                                                        sıcaklıkları, özellikle de üst   •  Hot, sleepless nights will get more
           İnsan vücudunun sıcaklıktan   Peki, bilim insanlarının bu    katmanlarındaki sıcaklıkları, doğal   common with climate change, New
           korunmasının yolu iyi bir     dönemi duraklama dönemi olarak   bir döngüde sürekli değişiyor. Bu   Scientists, Retrieved from https://www.
           gece uykusudur. Ayrıca, uyku   adlandırmalarının sebebi ne?  döngünün kaynağı da dünyanın   newscientist.com/article/2132843-
           yoksunluğunun insanın çalışabilme   15 yıl önce Dünya’nın ortalama   geriye kalan bütün denizlerindeki   hot-sleepless-nights-will-get-more-
           yetileri ve sağlığı açısından sayısız   sıcaklığındaki artış, şimdiki döneme   sular. Analizler gösteriyor ki, Kuzey   common-with-climate-change/
           olumsuz etkisi olduğu biliniyor.   kıyasla oldukça hızlıydı. Fakat   Pasifik Okyanusu ısındığında Kuzey   •  Atlantic and Pacific multidecadal
           Küresel ısınmadan kaynaklı sıcaklık   10-15 yıllık bir süre zarfı içerisinde   Atlantik Okyanusu soğuyor ya da   oscillations and Northern Hemisphere
           artışları da gündüze kıyasla gece   gezegenimizin sıcaklığının   tam tersi şekilde Kuzey Atlantik   temperatures Byron A. Steinman,
           daha yoğun hissediliyor.      artışındaki ivme azaldı. Bilim   ısındığında Kuzey Pasifik soğuyor.   Michael E. Mann, and Sonya K. Miller
                                         insanları bu yüzden son 10-15 yıllık   Bu denkleştirme, kuzey yarım   Science 27 February 2015: 347 (6225), 988-
           Dünya’nın birçok bölgesinde   dönemi duraklama ‘’pause’’ dönemi   kürenin sıcaklığını da doğal olarak   991.
           insanlar bu sıcaklık artışına   olarak adlandırıyorlar.      etkiliyor.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17