Page 17 - BİOMEDYA SAYI 27

17
www.biomedya.com Temmuz - Ağustos 2020 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

Parazit, bir başka türün üzerinde temasları ve sağlıksız yaşam de olduğu gibi genellikle zayıf kene, bit, pire gibi organizmaları
veya içinde yaşayan ve konak koşulları da bu geçişe neden sanitasyon ve kalabalık yaşam tanımlamak için kullanılır.
olarak kullandığı canlıya zarar olabilir. Giardiya semptomları ortamlarıdır.
veren organizmadır. İnsanlarda genellikle ciddi veya kronik Örneğin; kaşıntı ve küçük kırmızı
hastalıklara neden olan üç ana ishal, karın bölgesinde kramplar, Helmintlerin bir diğer yaygın lekeler şeklinde karakterize edilen
parazit sınıfı bulunmaktadır: halsizlik, yorgunluk ve kilo kaybı görülen türü ise yuvarlak uyuz (skabi), bir uyuz böceğinin
Protozoalar, Helmintler ve biçiminde olabilir. kurtçuklar olarak bilinen neden olduğu bulaşıcı bir cilt
Ektoparazitler (dış parazitler). nematodlardır. Nematodlar hastalığıdır. Uyuz, genellikle
Protozoa ailesine üye bir diğer dünyadaki en çok sayıda bulunan uzun süreli deri-deri temasıyla
Protozoalar ve helmintler, büyük önemli parazit ise plazmodyum çok hücreli hayvanlardır ve hemen doğrudan insandan insana bulaşır.
oranda bağırsakları etkileyen türleridir. Plazmodyum, hemen her ortamda bulunabilirler. Öte yandan saç bitleri de, insan
parazitlerken; bit ve kurtçukları sivrisineklerde gelişen ve Yassı kurtçukların aksine saçında yaşayan ve üreyen
içeren dış parazitler ise deriye enfekte dişi sivrisineğin insanları nematodların, ağızdan anüse kanatsız böceklerdir. Bir dış parazit
tutunarak ya da deride delik ısırması sonucunda insanlara doğru uzanan bir sindirim sistemi olan bitler, kafa derisindeki kanı
açarak yerleştiği bölgede uzun geçer. Plazmodyum, kırmızı vardır. emerek beslenir. Benzer şekilde
süre boyunca kalabilir. Protozoa kan hücrelerini yıkarak organ keneler ise memelilerin yaydığı bir
ve hemintlerin büyük bir kısmı fonksiyonlarını bozar ve insanlarda İnsan nüfusunun yarısından koku olan butirik asitin kokusunu
patojenik değildir veya çok hafif sıtma olarak bilinen bir hastalığa fazlasının, hayatının bir noktasında almaya duyarlı parazitlerdir.
atlatılan hastalıklara neden olur. neden olur. Sıtma, bütün parazitik altı temel grubu bulunan Yumuşak deride kan damarlarının
Ancak bazı türler ise, insanlarda hastalıklar içerisinde –hâlâ– en nematodlardan en az birine yüzeye yakın olduğu yerlerde
ciddi hastalıklara neden olabilir. fazla ölüme neden olan hastalıktır. maruz kaldığı tahmin ediliyor. Bu yarıklar açarak kan ile beslenen
2017 yılında, küresel çapta büyük nematodların yumurtaları veya parazit türüdür.
Bir kişinin dışkısında bulunan ve çoğunluğu Sahra altı Afrika’dan larvaları genellikle insan konakçıya
kişinin kendisi veya başka bir kişi küçük yaş grubundaki çocuklardan bulaşmadan önce toprakta gelişir. Korunma ve Tedavi
tarafından yutulan parazitlerin oluşan 435.000 insanın ölümüne Bazı parazitler, uzun süreler
geçişi olarak bilinen fekal-oral neden olmuştur. Bu nedenle bu nematodlara boyunca uyku halinde kalabilir. Hiç
transmisyonlar, parazitik protozoa genellikle toprakla bulaşan semptom olmayışı ya da belirsiz
ve helmintlerin en yaygın geçiş Helmintler helmintler denir. İyi bir örnek, ve spesifik olmayan belirtilerin
yaptığı biçimdir. Bu tür bulaşların Sıklıkla kurt olarak da kontamine topraktan deriye nüfuz görülmesi nedeniyle, bu durum
ilk semptomları genellikle isimlendirilen helmintler, ederek insanları istila eden kanca parazitik bir istilanın tanısını
ishal gibi gastrointestinal genellikle yetişkin aşamalarında kurtlarıdır. Toprak zeminlerde zorlaştırmaktadır.
semptomlardır. Parazitler, kırmızı çıplak gözle görülebilecek uygun ayakkabı kullanmak bu
kan hücrelerini veya organları işgal kadar büyük hale gelebilen çok parazitlerin bulaşını önlemede İyi haber şu ki, teşhis edildikten
ettiğinde ise, sonuçlar çok daha hücreli organizmalardır. Ancak önemlidir. sonra birçok farklı paraziti tedavi
ciddi olabilmektedir. helmintler insan vücudu içerisinde etmek için kullanabileceğimiz
çoğalamazlar. Öte yandan, kıl kurdu etkin ilaçlara sahibiz. Bu
Protozoalar Enterobius vermicularis‘in ilaçların yan etkileri de vardır
Protozoalar, insan vücudu Helmintlerin ana gruplarından diğer nematodlardan farklı bir ancak genellikle oldukça etkin
içerisinde çoğalabilen tek hücreli birisi de düzleşmiş, yumuşak bir yaşam döngüsü vardır. Kıl kurdu ilaçlardır. Parazitlerin tedavisine,
organizmalardır. Örneğin, protozoa gövdeye sahip olan yassı kurtlardır. larvaları anüs yakınındaki veya sanitasyonun iyileştirilmesi ve
giardiyanın klasik bir iki-aşamalı Bu kurtlar, besin alımı yaptıkları ve tırnakların altındaki deriye etkilenen bölgelere uygun kıyafet
yaşam döngüsü vardır. Trofozoit dışkıladıkları yalnızca bir açıklığa yerleşen yumurtalarda gelişir. ve ayakkabıların giyilmesi gibi
olarak isimlendirilen ilk aşamada sahiptir. Yassı kurtların %80’inin Anüs çevresinde kaşıntılar koruyucu stratejiler de eşlik
parazit, ince bağırsak içerisinde parazitik olduğu düşünülmektedir. görünmesi, kıl kurdunun en etmelidir.
yüzerek buradaki besinlerle yaygın semptomlarındandır. Kıl Dünya Sağlık Örgütü, endemik
beslenir. İkinci aşamada ise Tenyalar da bir yassı kurt tipidir. kurtları, insandan insana çok kolay bölgelerde yaşayan risk altındaki
parazit, hareketsiz bir kist haline İnsanlara bulaşması, cüce tenya bulaşabilir ve bütün bir aileye tüm kişilere periyodik tıbbi tedavi
gelir. yumurtalarının yutulmasıyla yayılabilir. öneriyor, ancak bu öneri hâlâ
gerçekleşir. İnsandan insana yeterince uygulanmamaktadır.
Dışkılama yoluyla atılan bu geçiş, fekal-oral yolla meydana Dış Parazitler
kistler, su kaynaklarına kontamine gelmektedir. Semptomları ishal, Ektoparazit ya da dış parazit Kaynak: https://bilimfili.com/
olabilir ve bu suyun tüketimi veya karın ağrısı, kilo kaybı ve halsizlik ifadesi; genellikle deriye tutunarak hastalik-yapici-parazitler-ve-
kontamine gıdalar vasıtasıyla olan bu parazit bulaşının, temel ya da deride delik açarak yerleştiği bulasma-yollari
vücuda alınır. İnsan-insan yakın risk faktörleri; diğer parazitlerde bölgede uzun süre kalabilen