Page 8 - BİOMEDYA SAYI 31

08 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Mart - Nisan 2021 www.biomedya.com

Müdahale Ya Da Homo sapiens

Biyolog Muhyettin ŞENTÜRK

Dünyamız 4,5 milyar yıl önce oluştu. bu yönelimin devam edeceği güçlü Ne Yapabiliriz? beraber diğer canlıların da zarar
Buna karşın canlılığın, dünyada tahminini mümkün kılmaktadır. İnsanoğlu doğayı şekillendirmekte görmeyip aksine fayda gördüğü bir
yaşanabilir ortamın oluşması için en mahir türdür. Bu sebeple doğaya müdahale gereklidir.
dünyanın oluşumundan birkaç yüz Burada insanoğlunun doğayı müdahalelerinde hatalar çoktur.
milyon yıl geçmesi gerekmiştir. Buna biçimlendirmesini ‘müdahale’ terimi Zira müdahalenin her iki yönü ‘Doğru yer’ hususu bu sebeple
göre yeryüzünde yaşam 3,5-4 milyar altında ele alacağız. İnsanın doğaya (olumlu, olumsuz) doğaya negatif önemlidir. Çünkü doğru yere
yıl önce başlamıştır. Bu 4 milyar yıllık (ya da çevreye) müdahalesini ikiye yansımaktadır. Bunun için üç ayrı müdahale insana da diğer canlılara
yaşam tarihinde yaşamış (gelmiş ayırmak mümkündür. Birincisi unsuru ‘doğru’ uygulamak insanın da zararsız hatta faydalı olabilir.
geçmiş) canlıların %99,5 kadarının soyu ‘olumsuz müdahale’, ikincisi ‘olumlu doğaya müdahalesini zararsız Biyolojik çeşitlilik bakımından
tükenmiştir. Günümüzde kalan canlı müdahale’dir. (nötr) boyutuna eriştirebilir. Hatta coğrafik olarak bir geçiş noktasına (ki
türlerinin sayısı ise milyonlarla (8,7 nötr etkilerden pozitif katkılara ekolojide bu bölgelere ‘ekoton’ denir)
milyon olduğu) ifade edilmektedir. Bu OLUMSUZ VE OLUMLU MÜDAHALE dönüştürebilmek bile mümkündür. devasa boyutlardaki (yol, fabrika
rakamların tüm canlıların birey sayısını Bu üç unsur; doğru yer, doğru canlı ve vs.) yapılaşmalar yalnız insanın
değil, tür sayısını verdiğini belirtmek Olumsuz müdahale; muhtevasında doğru zamandır. fayda gördüğü fakat sonunda zarar
gerekir. insanın bilmeyerek ya da bilmezden göreceği bir müdahale örneğidir.
gelerek uyguladığı müdahale vardır. Doğru Yer Bununla beraber bu müdahalede söz
Milyonlarca canlı çeşidi içerisinde Canlı çeşitliliği bakımından nadide bir İnsan türü (Homo sapiens) doğayı konusu noktada diğer çoğu canlı zarar
yalnız bir tür olan Homo sapiens’in bölgede insan yapılaşması, olumsuz şekillendirdiğinde bunu öncelikle görecektir.
(insanın) şu an dünyadaki popülasyonu müdahaleye en basit örnektir. insanlığın faydasını gözeterek
(nüfusu) 7,8 milyardır. Bu rakamın Olumlu müdahale; muhtevasında uygular. Oysa bilim (özellikle ekoloji Olumlu müdahalede doğru yer
gittikçe artacağı tahmin edilmektedir. insanın bilerek (bilinçli, kasten) bilimi) fayda görenin yalnız insan hususu da bir o kadar mühimdir.
İnsanoğlunun yüzbinlerce yıldır uyguladığı müdahale vardır. Step olduğu durumlarda sonuçta (eninde Çünkü insan ‘akıllı’ ya da ‘düşünen’
dünyadaki varlığı doğayı isteklerine bölgelerinde ağaçlandırma (egzotik sonunda) tekrar zarar görenin sıfatını bilimsel anlamda (insanın
göre biçimlendirmesine yol açmıştır. ağaçlarla ‘süsleme’) çalışmaları yapmak insan olacağını vurgulamakta ve bilimsel adı olan; Homo sapiens’teki
Özellikle sanayi devriminden sonra buna örnektir. Özünde ‘müdahale’ öngörmektedir. Çünkü ekosistem ‘sapiens’ akıllı, düşünen anlamına
artan insan faaliyetleri ve nüfusu olduğundan neticesi yine olumsuzdur. bir bütündür ve bu bütün içinde gelmektedir) alsa da bu sıfatı gerçek
bu biçimlendirmeyi çoğu zaman Görüldüğü üzere insanoğlunun doğaya insanoğlu zincirin yalnızca bir anlamda hak etmelidir.
negatif yöne çevirmiştir. Hali hazırdaki müdahalesi her hâlükârda negatif halkasıdır. Bu nedenle fayda görenin Şehirlerimizi binalar, yollar ve
insan nüfusu ve gelecekteki artışı yöndedir. yalnız insan olmadığı, bununla fabrikalar gibi yapılarla doldururken