Page 18 - BİOMEDYA SAYI 35

18 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ KASIM - ARALIK 2021 www.biomedya.com

NEDEN ÖLMEK

ZORUNDAYIZ?

Salgın hastalıkların insanı
ölüm hakkında meraklandıran

bir yönü vardır. Hepimiz bir
noktada şöyle düşünmedik
mi; "Neden? Neden bu şekilde
olmak zorunda?"

Albert Camus'nün bir Cezayir şehrinde varlıklarda gözlemlediğimiz ve hayran kişide sabit tutuluyor. Dolayısıyla, genomunda bulunan diğer kopyayla
yaşanan baş belası hastalıkları olduğumuz, çevreye tam uyum, yeni mutasyonu taşıyan fazladan bir uzlaşmaya varılır. Popülasyon
anlatan romanı Veba'da, sadık bir yapının karmaşıklığı, şaşırtıcı ve çeşitli bireyin popülasyona dâhil olabilmesi genetiğinin kurucularından olan
Cizvit (merkezi Roma'da bulunan bir yetenekler gibi niteliklerin hepsinin için, yeni mutasyonu taşımayan J.B.S. Haldane, yeni bir avantajlı
Katolik Kilisesi tarikatının üyesi) olan belirli sayılarda ölüm gerektiren fazladan bir bireyin ölmesi, deyim mutasyonun diploid bir organizmanın,
Peder Paneloux kürsüye çıkar ve şöyle bir süreç tarafından inşa edildiği yerindeyse “iyileşmeye” yer açması tüm popülasyona yayılması için
der; anlamına gelmektedir. gerekir. Daha da genele vurursak, kaç ekstra ölümün gerekli olacağını
“faydalı mutasyon”un sıklığındaki tahmin etmek için basit bir
"Sizi yaralayan, sizi yücelten ve size Hatta makul varsayımlar altında her kademeli artış için fazladan matematiksel model yazdı. Yarı baskın
yol gösteren, işte bu ta felaketin ne kadar sayıda ölüm gerektiği bile bir ölüm gerekir. Yani, 100.000 mutasyonlara sahip diploid modelinde
kendisidir." der. Başka bir vaazında ise, hesaplanabilir. Darwin'in teodisesini kişilik popülasyonumuzda, yeni Haldane, sayının herhangi bir nesilde
daha da ileri gidip: “Çocukların acısı formüle ederken fark etmediği şey, mutasyonun %1 artması için 1000 popülasyon boyutunun 30 katı kadar
bizim acı ekmeğimizdi, ama bu ekmek cinsiyet faktörünün hesaplamaları ekstra ölümün gerçekleşmesi gerekir. olduğunu buldu.
olmaksızın ruhumuz kendi ruhsal güçlü bir şekilde lehimize çevirmesidir. Yeni mutasyonun sabitlenmesi ve tüm
açlığının içinde ölüp gidecekti.” popülasyon tarafından paylaşılması Burada bahsedilen ekstra ölümler,
Senaryo teorisyenlerinin oyuncak için, evrimci biyologların dediği gibi "faydalı ölümler” olarak da
Genç Charles Darwin de bu sorunu modeli dediği türden bir örnekleme 100.000 ekstra ölüm meydana gelmesi adlandırılabilir, çünkü yararlı bir
merak etti ve bir süre belki de bir yapalım. 100.000 bireyden oluşan ve gerekir. Böylece evrimin bedeli ölümle mutasyonun yaygınlığında bir artışa
cevap bulduğunu düşündü. Aslında kaynaklarıyla adil bir denge içinde ödenir. neden olan; evrimsel bir bakış
Darwin’in argümanının Paneloux'nun olan bir tür düşünelim. Her birey, açısından ise, boşuna olmayan
vaazıyla ortak bir yanı vardı: popülasyonda kendisinin yerini tam Bu teoriye biraz nüans eklememiz ölümlerdir.
Paneloux'unkinden farklı olsa da, olarak alabilecek bir yavru üretebilir. gerekirse, yararlı mutasyonun
ölüm ve ıstırap kaçınılmaz olarak daha Peki ya işin içine evrim girerse durum sıklığındaki her kademeli artış için, Gelin, 100.000 bireylik idealize edilmiş
yüksek bir faydaya bağlıydı. nasıl değişir? teknik olarak gerekli olan bir ölüm bir popülasyon yerine gerçek bir örnek
değil, sadece bir bireyin hayatta üzerinden ilerleyelim. Şempanzelerin
Cizvitin ruhsal yön ve beslenmeyi Bu popülasyondaki bir bireyin, kalamaması ve ürememesidir. Belki ve insanların en son ortak atası, dört
yerleştirdiği yere, Darwin, canlıların DNA’sında oluşan faydalı bir genetik birey, bir yavruya sahip olamıyordur. ayak üzerinde hareket eden, modern
evrimini yerleştirdi. Türlerin Kökeni mutasyonla doğduğunu ve bu Buradaki mesele sadece, ebeveynin bir şempanzeninkine çok benzeyen
Üzerine'nin son paragrafı şu dikkate mutasyonun, onu tüm yaşıtlarından genetik soyunun sona ermesi bir iskelete sahip olan ve belki de
değer cümleyi içerir: çevreye daha iyi adapte eden bir gerektiğidir. Ancak doğada, bu hepsinden önemlisi, şempanze beyni
değişiklik olduğunu varsayalım. genellikle ya müstakbel ebeveyn büyüklüğünde bir beyne sahip olan
"Böylece, doğanın savaşından, açlıktan Mutasyon ne olursa olsun, birey ya da yavrular için ölüm anlamına bir maymundu. Çok yakın bir tahminle,
ve ölümden, düşünebildiğimiz en daha iyi saklanabilecek veya daha geldiğinden, makul özet ölüm şempanze-insan atamızı modern
yüce ereğe, daha yukarı hayvanların hızlı yiyecek arayabilecek; bunun olacaktır. insanlara dönüştüren tüm evrimsel
oluşmasına varılır.” sonucunda daha etkili bir şekilde değişiklikler, ön-insan (İng: proto-
avlanacak ve daha güçlü bir şekilde Oyuncak modelimize biraz daha human) popülasyonunda sıklığı artan
Geniş, spiritüel soruları bir kenara savaşacak duruma gelir. biyolojik gerçekçilik eklediğimizde genetik mutasyonları içeriyordu.
bırakırsak, Darwin'in tamamen haklı durum daha da iç karartıcı görünüyor.
olduğu bir anlayış vardır: Evrim Bu yeni mutasyonun frekansının Hatırlayabileceğiniz gibi, neredeyse Peki, şempanze-insan atasının Homo
teorisinde, doğal seçilim yoluyla, 100.000'de 1'den 100.000'de 2'ye tüm hayvanlar diploiddir, yani sapiens'e dönüşmesi için kaç yararlı
yaşamın bedelinin ölümle ödendiği çıkması için, onu taşıyan bireyin genomlarının iki kopyasını taşırlar. ölüm gerekti?
fikri yatmaktadır. Bu, dünyada bir değil iki yavru üretmesi gerekir. Birçok yeni mutasyon yalnızca yarı
geçirdiğimiz zaman için ödediğimiz Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi baskındır, yani konağın görünüşünü Şempanze-insan atası, modern
bedelin hüznünden çok; canlı nüfus, sınırlı bir kaynakla 100.000 veya hareket etme şekli belirlenirken, Homo sapiens'e dönüşürken,