Page 16 - BİOMEDYA SAYI 35
P. 16

16                    BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ  KASIM - ARALIK        2021         www.biomedya.com








              DİNOZORLAR


              HAKKINDAKİ


              EFSANELER VE GERÇEKLER


             FİLMLERDE GÖRDÜKLERİMİZ


             NE KADAR DOĞRU?







            Bilim insanları, dinozorlar

            hakkındaki yanlış bilgileri on
            yıllardır çürütmeye çalışıyor.





            Bilim insanları Jurassic Park   2. T-Rex'den kıpırdamadan durarak   müzesi Peabody'den doğa koruma   dinozorların klonlanabileceğini
            gibi popüler kültür yapımlarının   saklanabilir misiniz?      uzmanı Dr. Mariana Di Giacomo'ya   düşünmediğine dikkat çekiyor.
            dinozorlar hakkında yanlış bilgilerin                         göre, bir canlının ulaşabileceği en
            dolaşmasına neden olduğunu     Kısaca T-Rex olarak bilinen    yüksek hız ile daha uzun sürede   "Jeolojik dönem olarak bizden bu
            söylüyor. Ancak dünyaca ünlü   Tyrannosaurus rex türü dinozor,   rahat bir şekilde koşabileceği hız   kadar uzakta olan türleri klonlamak
            Jurassic Park serisi gibi dinozorlarla   1993 yapımı Jurassic Park'ın ilk   arasındaki ayrımı unutmamak gerek:  oldukça karmaşık bir konu, çünkü
            ilgili Hollywood yapımlarında ve   filminin de yıldızıydı. T-Rex'in ana                       bilmediğim çok fazla değişken
            popüler kültürde yer verilen bazı   karakterleri dehşete düşürdüğü   "Maraton koşucuları kısa mesafe   var" diye konuşan doğa koruma
            yanlış bilgiler, araştırmacıların işini   sahneler hafızalara kazınan başlıca   koşucuları kadar hızlı değil ve   uzmanı, klonlama konusundaki etik
            zorlaştırıyor. İşte dinozorlarla ilgili   sahnelerdendi. Ancak filmde T-Rex   daha uzun süreyle yüksek bir hızda   tartışmalara da değiniyor:
            günümüze kadar gelen 6 efsane:  dinozorlar, yalnızca hareket ettikleri   koşmak insan vücudu için zor olduğu
                                           takdirde avını tespit edebilen ve   için, atletizmde koşular çok kısa   "Jurassic Park ve Jurassic World
            1. Dinozorların tamamı asteroit   görüşü zayıf olan dev canavarlar   sürüyor. "Belki T-Rex de kısa mesafe   gibi filmler bize neden dinozorları
            çarpması sonucu mu öldü?       olarak tasvir edilmişti.       koşucuları kadar hızlı koşardı ama   klonlamamamız gerektiğini, bunun
                                                                          hareket eden bir arabayı arkada   insanlar için yaratabileceği kötü
            Yaklaşık 66 milyon yıl önce dinozorlar   Prof. Barrett ise, günümüzde hem   bırakacak kadar hızlı koşamazdı."  sonuçlar üzerinden gösteriyor. Ancak
            için trajik bir gün yaşandı. 10 km   karada hem suda yaşayan bazı                             bu canlıları kendi dönemlerinden
            çapındaki dev bir asteroit Dünya'ya   canlıların sahip olduğu bu özelliğin,   4. Bir dinozoru klonlayabilir miyiz?  tamamen farklı bir dünyaya
            çarptı ve Meksika'nın Yucatan   T-Rex'ler için geçerli olmadığını                             getirmenin ne kadar acımasız olduğu
            Yarımadası yakınlarında dev bir   vurguluyor. "Dinozorların görüş   T-Rex on milyonlarca yıl önce bu   pek tartışılmıyor."
            krater oluşturarak canlıların kitlesel   keskinliği büyük ihtimalle bundan   gezegeni terk etti ve Jurassic Park'taki
            yok oluşuna sebep oldu. Ancak bilim   çok daha güçlüydü. Hatta 15 yıl önce   hikayenin aksine yakın gelecekte   5. Dinozorlar 'aptal yaratıklar' mıydı?
            insanları asteroit çarpması sonucu   yapılan bir araştırma, T-Rex'lerin   bu dinozorlarla bir daha karşılaşma
            Dünya'daki hayvanların "yalnızca"   yaşayan tüm hayvanlar arasında   ihtimalimiz düşük. Bilim insanlarına   Bilim insanlarının teknolojik
            yüzde 75'inin öldüğünü ve bazı   en güçlü görüşe sahip olduğunu   göre dinozorların klonlanması için   ilerleme sayesinde dinozorların
            dinozorların da hayatta kalan canlılar   ortaya koymuştu" diyen Barrett, şöyle   henüz erken. Bunun en önemli   nasıl yaşandığı ve davrandığı
            arasında olduğunu ortaya koydu.  devam ediyor: "Bir T-Rex'in karşısında   nedeni de dinozor DNA'sının yıllara   hakkında daha çok bilgiye sahip
                                           hareketsiz durmak, herhalde    karşı koyamaması.               olduğunu söyleyen Dr. Di Giacomo,
            BBC'ye konuşan Londra Doğa     yapabileceğiniz en aptalca şeylerden                           "Dinozorların hepsi müthiş zekiydi ya
            Tarihi Müzesi'nden paleontolog   biri olurdu."                "Dinozor DNA'sının uzun süre hayatta   da tüm dinozorlar zeka yoksunuydu
            (taşılbilimci) Prof. Paul Barrett,                            kalamayacağını biliyoruz" diyen   diyemeyiz" şeklinde konuşuyor:
            "Asteroid çarptığında çok sayıda   3. T-Rex hareket halindeki bir aracın   Barrett, fosil kayıtlarına göre bilinen   "Hepsi, yaşadıkları dünya ne kadar
            dinozor öldü ancak aşırı küçük ve   önüne geçebilir mi?       en eski DNA'nın yaklaşık 2 milyon   gerektiriyorsa, o düzeyde zekaya
            tüylü yapıya sahip önemli bir grup                            yıllık olduğunu ve bakteri, toprak ve   sahipti."
            dinozor hayatta kaldı ve bugün de   Jurassic Park'taki bir başka sahnede   mantar parçalarından oluştuğunu
            bazılarını görebiliyoruz" diyor.  T-Rex hareket halindeki aracın önüne   belirtiyor. Barrett "Kendi türümüzün   Prof. Barrett, bazı dinozorların,
                                           geçiyor. Daha önce yapılan bazı   tükenmesi için vakit yaklaşırken,   özellikle de etobur ve daha küçük
            Kuşlar hayatta kalan aynı dinozor   araştırmalarda T-Rex'in saatte 50 km   nesli tükenen herhangi bir diğer   olanların "aslında oldukça zeki"
            ailesinin doğrudan üyeleri. Prof.   hızla koşabileceğine işaret edilse   hayvan ya da bitki türüne ait hiçbir   olduklarını belirtiyor. "Bazıları
            Barrett "Kuşlar yaşayan dinozorlar   de, daha güncel ve ileri teknolojiyle   DNA elimizde yok" diye de vurguluyor.  daha büyük hayvanlar ile rekabete
            aslında. Dünyada yaşayan kuş türü   yapılan çalışmalar, bu dinozorların                       girmemek adına geceleri yaşamını
            sayısını düşünürsek, 66 milyon   hızının saatte 20-29 km seviyesinde   Bu görüşe katılan Dr. Di Giacomo,   sürdürüyor olabilir. Eğer bu doğruysa,
            öncesine oranla günümüzde çok   olduğunu gösteriyor.          dinozorlar konusundaki genetik   ihtiyacınız olan ek bilgiler ve daha
            daha fazla dinozor türü yaşıyor" diye                         çalışmalarda büyük bir buluşa   güçlü duyma, koku alma ve görme
            açıklıyor.                     ABD'deki Yale Üniversitesi'nin tarih   imza atılsa dahi, başarılı bir şekilde   duyularını taşıyabilecek, daha büyük
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21