Page 20 - BİOMEDYA SAYI 42

20 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ OCAK - ŞUBAT 2023 www.biomedya.com

LUPUS HASTALARINA

UMUT VEREN YENİ

DENEYSEL TEDAVİ

Otoimmün bir hastalık çeşidi olan lu- hücreleri, bağışıklık sisteminin önemli Lupus, ömür boyu süren ve şu an te- Üniversitesi’nde araştırma başkan yar-
pusta, vücudun doğal savunma sistemi bileşenlerinden). Araştırmacıların bu ça- davisi olmayan bir hastalık. Birleşik dımcılığı görevini yürüten Georg Schett,
kendi hücreleriyle yabancı hücreleri ayırt lışmasında ise hedef B hücreleri olmuş. Devletler’de 1,5 milyon kişiyi ve dünya “Kanser ve otoimmünite arasındaki fark,
edemiyor ve bu yüzden yanlışlıkla kendi B hücreleri sağlıklı insanlarda antikor çapında 5 milyon kişiyi etkilediği tahmin kanserde genel olarak daha fazla hücre-
doku ve organlarına saldırıyor. Saldıran- üretirken, lupuslu kişilerde ise vücuda ediliyor. Amerikan Lupus Derneğine göre nin işe dahil olması” diyor. Mühendislik
lar ise otoantikor adı verilen ve vücudu saldıran otoantikor üreten bağışıklık bu kişilerin birçoğu genç kadınlar. Çoğu uygulanan T hücreleri tek seferde çok
işgalcilerden korumak yerine normal hücreleri. hastaya, iltihaplanmayı yatıştırmak için fazla miktarda tümör hücresinin peşine
antikorların yaptığı gibi ona cephe alan steroid veriliyor. Bağışıklık baskılayıcı- düştüğünde, bağışıklık sistemini aşırı
moleküller. Vücut genelinde ardışık bir Alman araştırma takımı, geçtiğimiz yıl lar da kullanılıyor fakat bunlar vücudu harekete geçirebiliyor ve yaşamı tehdit
iltihaplanmayı tetikleyerek eklem ve cilt bir kadına CAR-T terapisi uygulandıktan enfeksiyona karşı daha hassas hale edebilen sitokin fırtınasına sebep olabi-
sorunlarına, ağrıya, bitkinliğe ve hatta sonra kadının geçirdiği şiddetli lupusun getirirken, sıklıkla da hoş olmayan yan liyor. “Ancak otoimmünitede, B hücrele-
organ hasarına yol açabiliyorlar. remisyona girdiğini göstermiş. Yeni ma- etkilere sebep oluyorlar. Vücudun ken- rinin sayısı çok daha düşük ve bu yüzden
kalede ise terapinin uygulandığı dört kişi disine saldırmasını önlemeyi hedefleyen CAR-T hücre terapisi ile otoimmünitenin
Şimdiyse Alman araştırmacılar, ufak daha gösteriliyor. yeni antikor ilaçları, hepsi olmasa da bazı güvenlik profili, kansere göre çok daha
miktarda katılımcının yer aldığı bir de- hastalara yardımcı olabiliyor. iyi görünüyor” diyor.
neyde lupus hastalarının hücrelerini Doktorlar bu özel tedaviyi geliştirirken,
kullanarak hastalığı tedavi ettiklerini hastalardaki T hücrelerini kaldırıp la- Yeni çalışma, şu an kullanılan ilaçların Schett’in araştırma takımı, pota deney
aktarıyor. Çalışmada kullanılan örnek boratuvarda genetik mühendislik uygu- fayda sağlamadığı lupus hastaları için adı verilen ve eklem iltihabı ile sklero-
boyutu küçük olsa da sonuçlar dikkat layarak hücrelerin CD19 adı verilen bir olası bir tedavi sunabilir. Pennsylvania dermi gibi farklı tip otoimmün durumlar
çekici: Süper yüklü bağışıklık hücreleri- proteini tanımalarını sağlamışlar. Bu Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi’nde yaşayan hastalara CAR-T terapisi uygu-
nin damardan verildiği beş kişi, şiddetli protein, otoantikor üreten B hücrelerinin baş bilim görevlisi ve dekan yardımcısı layacakları daha büyük bir çalışma yü-
lupus yaşamalarına rağmen bu deney- yüzeylerinde görülüyor. Bilim insanları olan Jonathan Epstein, Wired dergisine rütmeyi planlıyor. Schett, bu terapinin
sel tedavi uygulandıktan sonra iyileşme laboratuvarda değiştirdikleri bu T hüc- gönderdiği bir e-postada “Bu etkileyici gerçek anlamda bir tedavi olup olmadı-
dönemine girmiş. Bilim insanlarının elde relerini terapi için yeterli bir doza ulaşa- çalışma, CAR-T terapisinin kanser dışın- ğının belirlenmesi için daha büyük klinik
ettiği sonuçlar, Nature Medicine bilim na kadar çoğaltarak, hastanın kilosuna daki hastalıklar için bir tedavi seçeneği deneylerde daha uzun süreli takibin yü-
bülteninde yayımlandı. Çalışmada yer göre 50 ila 100 milyon hücre meydana olabileceğini gösteriyor. Söz konusu rütülmesi gerektiğini söylüyor.
almayan ve Lupus Araştırma Birliğinde getirmişler. Değiştirilen bu T hücreleri hastalıklar arasında lupus gibi otoim-
kıdemli bilimsel program yöneticisi ola- sonrasında hastalara yeniden enjekte mün bozukluklar da var. Bu tür bilimsel Bu erken dönemli sonuçlar umut vadet-
rak görev yapan Hoang Nguyen, “Gördü- edilerek, hastaların hatalı B hücrelerini çalışmaların sayısı giderek artıyor.” diyor. se de CAR-T’nin karmaşıklığı ve maliyeti
ğüm kadarıyla bu, tedaviye oldukça yakın bulup yok etmeleri sağlanmış. öngörülebilir gelecekteki kullanımını
bir gelişme. Vücudun kendi dokularına CAR-T terapisinin uygulandığı kanser sınırlı tutabilir. Şu an kansere yönelik
karşı antikor üreten hücreleri düzeltmiş- Yaklaşık 100 gün sonra, hastalar yeni B hastalarında, tam iyileşme oranla- CAR-T terapileri, tek seferlik enjeksiyon
ler.” diyor. hücreleri üretmeye başlamışlar ve üre- rı yüzde 68 ila 93 kadar yüksek. Fakat için 400.000$ civarı tutuyor. Her hastaya
tilen yeni hücreler, zararlı otoantikorlar nüksetme de yaygın görülüyor ve has- özel olarak hazırlandıklarından, karma-
CAR-T terapisi şeklinde bilinen bu yak- oluşturmamış. Hatta bu otoantikorlar taların yüzde 40 ila 50’sinde meydana şık bir yapım süreçleri var ve özel üretim
laşım, daha önce tedavisi epey zor olan tamamen ortadan kaybolmuş. Tedavi geliyor. CAR-T terapisi uygulanan kanser kabiliyetleri gerektiriyorlar. Nguyen bu
bazı kanserlere karşı başarılı şekilde uygulanan hastalardan birinde 17 aydır hastaları, sitokin salınım sendromu adı etmenler sebebiyle terapiyi, evvela di-
kullanılmış. Fakat araştırmacılar birkaç belirti görülmemiş. Bu süre, şimdiye ka- verilen şiddetli bir iltihaplanma tepkisi ğer ilaçlara yanıt vermeyen ağır lupus
yıldır bu terapinin otoimmün hastalık- dar kaydedilen en uzun takip dönemi. de gösterebiliyor. Yeni lupus çalışmasın- hastalarında son çare olarak kullanılan
ların tedavisi bakımından potansiyel Diğerlerinde de beş ila 12 ay boyunca da ise hastalar sadece hafif yan etkiler bir yöntem olarak gördüğünü söylüyor.
taşıdığını düşünüyormuş. Terapide bir iyileşme görülmüş. Hastaların tamamı, yaşamış (ateş dahil).
hastanın T hücreleri değiştirilerek, vü- bağışıklık baskılayıcı ilaçlar da dahil
cuttaki özel bir hedefi etkili biçimde olmak üzere hastalığı kontrol altında Araştırma takımının parçası olan ve
arayan suikastçilere dönüştürülüyor (T tutmak için aldıkları ilaçları bırakmış. Almanya’daki Erlangen-Nuremberg