Page 8 - BİOMEDYA SAYI 42
P. 8

08                    BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ  OCAK - ŞUBAT          2023         www.biomedya.com

































            KENDİNİ SÜREKLİ


            BAŞKALARIYLA


            KIYASLAMAK





        Yaşamın ilk                      muz bir kültürde hangi davranışımızın sı-  kişilerin bizimle benzerliğidir. Bu ben-  Kendimizi kıyasladığımız kişilerin sayısı

        yıllarından itibaren,            cak ve olumlu kabul edileceğini anlamak   zerlik yaş grubu, cinsiyet, etnik köken   da kıyaslamanın etkileri üzerinde belirle-
                                         için, kendi davranışlarımızla o kültürden
                                                                                                         yici olabilir. Örneğin; kısıtlı bir kontenjanı
                                                                         gibi kişisel özelliklerde aranabileceği gibi
        konuşmayı                        insanların davranışlarını karşılaştırabi-  yapılan bir işteki performans düzeyinde   bulunan bir iş kolundaki başvuru sayısı
                                         liriz veya bir konudaki mesleki etik de-  de bulunabilir. Örneğin; denizde kendi   arttıkça, kişiler kıyaslama yapmaya daha
        öğrenmekten                      ğerlerimizin ne kadar doğru olduğundan   akranlarımızla yüzme yarışı yaparken   az gerek duyabilirler. Başvuran kişi sayısı
        herhangi bir                     emin değilsek diğer meslektaşlarımızın   onları geçmek bizi keyiflendirebilir; ama   azaldığında ise, işe alınacak çalışan sa-
                                         fikirlerini almak isteyebiliriz. Sonuç
                                                                         aynı yarışmayı bizden yaşça daha genç
                                                                                                         yısı aynı olmasına rağmen, kişiler arası
        ortamda nasıl                    olarak bu yolla yeni şeyler öğrenmeye   ve dinamik insanlarla yapmayı tercih   kıyaslama önem kazanabilir ve dolayı-
                                         devam edebilir, bir konuda kendimizi   etmeyebiliriz veya kendimizi başarılı   sıyla kişiler mülakattaki görüşmelerinin
        hareket edeceğimize              geliştirebiliriz.               bir yüzücüyle kıyaslamak aklımıza dahi   iyi geçmesi için daha çok çaba sarf ede-
        kadar pek çok                                                    gelmeyebilir.                   bilirler.
                                         Kıyaslamaya başvurmamızın bir diğer
        davranışımızı                    nedeni de yeteneklerimiz ve performan-  KENDIMIZI DIĞERLERIYLE   Kıyaslamanın etkisini belirleyen bir diğer
        geliştirmek için                 sımızla ilgilidir. Diğerleriyle kendimizi kı-  KIYASLAMANIN ETKILERI  faktör de kıyaslamanın yapıldığı alan-
                                                                                                         daki standarda yakınlıktır. Bir standar-
                                         yasladığımızda hem başarımızı ölçebilir
        başvurduğumuz                    hem de kendimizi geliştirmek için mo-  Bahsedilmesi gereken önemli faktörler-  da yaklaştıkça kıyaslamanın yaratacağı
                                         tive edebiliriz. Örneğin; müzik kulağının   den biri kıyaslamanın yönüyle ilişkili-  endişe de artabilir. Örneğin; birincinin
        yollardan biri                   iyi olmadığını düşünen bir çocuk, bazı   dir. Yaptığımız karşılaştırma yukarı ya   ödüllendirileceği bir spor müsabaka-
        de insanları                     notaları okul korosundaki diğer arka-  da aşağı doğru olabilir. Kendimizi belli   sında, 2. ve 3. sıradaki kişiler arasındaki
                                                                                                         gerilim sıralamanın sonundaki kişilere
                                                                         bir alanda bizden daha iyi performansa
                                         daşlarından daha iyi yakalayabildiğini
        gözlemlemektir.                  fark ederse; bu, onun çok sevdiği koroya   sahip kişilerle kıyaslayabileceğimiz gibi   oranla daha yüksek olabilir. Standart
                                         devam etmesini ve daha güzel şarkı söy-  daha zayıf performans gösterenleri de   noktadan uzaklaştıkça kişilerin başarı
                                         leyebilmek için daha istekli bir şekilde   tercih edebiliriz. Bu iki durumun bizde-  motivasyonları zayıflayabilir.
        Kişiliğimize, yeteneklerimize ve başarı-  çalışmasını teşvik edebilir.  ki etkileri bireysel farklılıklarımıza göre
        mıza yönelik kendi öz değerlendirmemizi                          değişebilir. Örneğin; kendimizi daha iyi   Kıyaslamanın etkisi, bağlama göre de
        yapabilmek için de yine başkalarına bak-  KENDIMIZI KIMLERLE KIYASLARIZ?  bir performansa sahip kişilerle kıyasla-  değişebilir. Örneğin; ortalama başarıya
        mayı; onlarla kendimizi kıyaslamayı ter-                         mayı tercih ettiğimizde, eğer o alandaki   sahip bir öğrenci, görece daha başarılı
        cih edebiliriz. Örneğin; bir iş ortamında   Öncelikle kendimizi kıyaslamayı tercih   becerilerimizi geliştirmeye yönelik bir   öğrencilerin olduğu bir okulda eğitim
        ne kadar işbirlikçi olduğumuzu, kendi-  ettiğimiz kişiler, bizim önemli bulduğu-  hedefimiz ve inancımız varsa, bu kişiler   gördüğünde akademik olarak kendini
        mizi diğer çalışma arkadaşlarımızla kı-  muz alanlarla ilgilenen insanlardır. Ör-  bize ilham ve motivasyon kaynağı ola-  daha yetersiz hissedebilir. Buna karşılık
        yaslayarak öğrenebiliriz ya da yaptığımız   neğin; bizim için cesaret sahibi olmak   bilir. Eğer değişim için çok geç olduğunu   ortalamanın altında başarıya sahip öğ-
        bir yemeğin ne kadar lezzetli olduğunu   fiziksel olarak çekici olmaktan daha   düşünüyorsak da örneğin; ehliyet alabil-  rencilerden oluşan bir okulda ise, aynı
        başkaları tarafından yapılan yemekleri   önemliyse, her ne kadar iki özellik de   mek için yaşımızın çok büyük olduğu gibi   öğrencinin akademik doyumu artabilir.
        de tadarak anlayabiliriz.        genellikle olumlu kabul görse de ken-  bir fikre sahipsek, bu kıyaslama başarısız   Tüm bunları değerlendirdiğimizde kı-
                                         dimizi cesaretli davranışlarıyla bilinen   veya değersiz hissetmemize neden ola-  yaslama yapmanın sadece olumlu ya da
        KENDIMI HERKESLE KIYASLIYORUM    kişilerle kıyaslarız. Ya da örneğin; sporla   bilir. Benzer şekilde daha zayıf perfor-  olumsuz bir davranış olduğunu söyleye-
                                         hiç ilgilenmiyorsak, bu konuda başarılı   mansa sahip kişileri gözlemlediğimizde   meyiz.  Bu yüzden kıyaslama yaparken
        Özellikle iki durumda kendimizi diğerle-  bir kişiyle kendimizi karşılaştırmaya da   ise, bulunduğumuz pozisyondan mem-  bunun sizi nasıl etkileyeceğini değerlen-
        riyle karşılaştırma ihtiyacını duyabiliriz.   gerek duymayız.    nuniyet duyabileceğimiz gibi; o kişileri   dirmek önemli olacaktır.
        Bunlardan birisi kendi değerlendirme-                            küçümseyici davranışlar da gösterebi-
        mizden emin olamadığımız zamanlarda   Kendimizi kıyasladığımız kişileri seçer-  liriz. Görüldüğü gibi her iki tercihin de
        gerçekleşir. Örneğin; yabancısı olduğu-  ken dikkat ettiğimiz bir diğer şey ise, o   olumlu ve olumsuz sonuçları olabilir.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13