Page 19 - BİOMEDYA SAYI 46
P. 19
19
www.biomedya.com EYLÜL - EKİM 2023 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ
Profesör Frank, “Biyosfer, nitrojenin
etrafında hareket ederek ve karbonu
taşımak için sistemler kurgulayarak
milyarlarca yıl önce yaşamı nasıl ba-
rındıracağını anladı” diyor. “Şimdi tek-
nosferle aynı tür kendi kendini idame
ettiren özelliklere nasıl sahip olacağı-
YASTIKTA
mızı bulmamız gerekiyor.”
DÜNYA DIŞI YAŞAM ARAYIŞI
ÜREYEN BAKTERİLER
Frank, çevreye zarar veren belirli kim-
yasalların küresel olarak yasaklanması
KLOZETTEKİNDEN
ve daha fazla güneş enerjisi kullanımına
yönelik teşvikler dahil olmak üzere bazı
çabalara rağmen, “henüz gezegensel ze-
17 BİN KAT FAZLA!
kaya veya olgun bir teknosfere sahip
değiliz” diyor. “Fakat bu araştırmanın
ana amacı nereye gitmemiz gerektiğini
belirtmek.”
Bir haftadır yastık kılıfınızı değiştirmediyseniz bu
Frank, bu soruları gündeme getirmenin,
yalnızca Dünya’daki yaşamın geçmişi, bilgiden sonra hemen değiştirmek isteyeceksiniz!
Anlaşıldığı üzere, bir hafta içinde yastık kılıfında, klozet
şimdisi ve geleceği hakkında bilgi sağ-
lamakla kalmayıp aynı zamanda güneş
sistemimiz dışındaki yaşam ve me- kapağında bulunabilenden 17.000 kat daha fazla
deniyetlerin aranmasına da yardımcı bakteri kolonisi birikiyor.
olacağını söylüyor. Örneğin Frank, uzak
gezegensel zeka sorununun bilimsel yıldızların yörüngesindeki gezegenler-
olduğu kadar etik ve ahlaki bir soru deki medeniyetlerin tekno-imzalarını Şok edici sürüntü testleri, pamuk enfeksiyonlarına yol açan Staphy-
olduğunu not ediyor. Gezegensel zeka, araştırmak için verilen bir NASA hibe- ve ipek gibi malzemelerin ölü cilt lococcus aureus’tur.
küresel dinamik süreçler ölçeğinde, sinin baş araştırmacısı. hücreleriniz, ter, dışkı ve tükürük ne-
kolektif iyilik için işleyebilecek kolektif deniyle mantar ve mikroplarla dolu AmeriSleep, bu ay bir araştırma ya-
eylemin var olduğunu varsayıyor. “Görebileceğimiz tek teknolojik uygar- olduğunu ortaya koyuyor. Deneyler yımladı ve bir hafta içinde bir yastık
lıkların – görmeyi beklememiz gere- yıkanmamış yastık kılıfı örnekleri kılıfında üç milyon bakteri kolonisi-
GEZEGENSEL ZEKANIN kenlerin – kendilerini öldürmeyen, yani topladı ve yedi güne kadar cilt en- nin yaşadığını gösterdi. Yatak şirketi,
KARMAŞIK SİSTEMİ gerçek bir gezegensel zeka aşamasına feksiyonlarına ve iltihaplanmaya sonuçları ortaya çıkarmak için arka
ulaşmış olmaları gerektiğini söylüyoruz” neden olabilecek bakterileri orta- arkaya dört hafta boyunca her hafta
Henüz gezegensel zekanın kendini nasıl diyor Frank ve ekliyor: ya çıkardı. başında üç gönüllünün yıkanmamış
gösterebileceğini tam olarak bilmesek yastık kılıflarını test etti.
de araştırmacılar olgun bir teknosfe- “Bu sorgulamanın gücü bu: İklim kri- Araştırmalar; ortalama bir kişinin
rin, karmaşık bir sistemi oluşturan bir zini aşmak için bilmemiz gerekenleri, yastık kılıfını 24 günde bir değiştir- “Bir hafta sonraki sonuca göre,
geri bildirim döngüsü ağı aracılığıyla yaşamın ve zekanın geliştiği herhangi diğini veya yıkadığını gösterirken, yastık kılıfları 2.5 cm kare başına
teknolojik sistemleri Dünya ile bütün- bir gezegende olabilecek şeylerle bir- dermatologlar bunu haftada en az üç milyon ila beş milyon CFU (ko-
leştirmeyi içerdiğini belirtiyorlar. leştiriyor.” iki kez yapmayı öneriyor. loni oluşturan birim) içeriyor.” Yas-
tık kılıflarında hem basil hem de
Basitçe söylemek gerekirse, karmaşık Kaynaklar: Dermatolog ve klinik dermatoloji gram pozitif koklar bulundu. Basil
bir sistem, etkileşime giren daha küçük eğitmeni olan Dr. Hadley King, ya- oküler enfeksiyonlara, endokardit,
parçalardan oluşan ve sistemin genel ↗ https://www.rochester.edu/ tağa girdiğinizde yatak çarşaflarınızı bakteriyemi ve septisemi, pnömo-
davranışının tamamen bu etkileşime newscenter/planetary-intelli- ölü deri hücreleri (günde yaklaşık 50 ni, menenjit ve kas-iskelet sistemi
bağlı olduğu sistemlerdir. Yani, toplam, gence-evolution-thought-experi- milyon), ter, makyaj, losyonlar, saç enfeksiyonlarına neden olabilir. Ve
parçaların bütününden daha fazlasıdır. ment-510542/ ve polen ve evcil hayvan kepeğinden gram-pozitif koklar, toksik şok send-
Karmaşık sistemlere örnek olarak or- mantara kadar gün içinde topladı- romuna ve antibiyotiklere direnç
manlar, internet, finansal piyasalar ve ↗ https://iklimgazetesi.com/ ğınız diğer her şeyle kirletirsiniz. gösterebilen diğer enfeksiyonlara
insan beyni verilebilir. bir-dusunce-deneyi-gezegenimi- Aynı zamanda küf ve kir parçacık- yol açabilir.
zin-kendi-akli-olabilir-mi/ ları, bakteri ve viral parçacıkları da
Doğası gereği, karmaşık bir sistem, tek bunlar arasındadır. Yastık kılıfınız sadece bakteri dolu
tek parçalar etkileşime girdiğinde or- ↗ https://www.cambridge.org/ değil, aynı zamanda yatak tomur-
taya çıkan tamamen yeni özelliklere core/journals/internatio- ‘Ölü deri hücreleri ve ter, toz akarları cukları da barındırıyor olabilir. Bu
sahiptir. Örneğin sadece beynindeki nal-journal-of-astrobiology/ için yiyecek sağlar, onları yatağını- yaratıklar yastık dolgusu yerine kılıf-
nöronları inceleyerek bir insanın kişi- article/intelligence-as-a-plane- za çeker ve çoğalmalarına yardımcı ları tercih ediyor, bu nedenle tahta-
liğini ayırt etmek zordur. tary-scale-process/5077C784D- olur.’ kurularından şikâyet eden insanlar
7FAC55F96072F7A7772C5E5 yüzlerinde, boyunlarında ve omuz
Bu, bireyler bir gezegensel zeka oluştur- King, bir hafta boyunca aynı yas- bölgelerinde çok kaşıntılı ve tahriş
duğunda tam olarak hangi özelliklerin tık kılıfında uyumanın alerjiye, cilt olmuş ısırık izleriyle uyandıklarını
ortaya çıkabileceğini tahmin etmenin enfeksiyonlarına veya cilt iltihap- söylediler.
zor olduğu anlamına geliyor. Bununla lanmalarına neden olabileceğini
birlikte, araştırmacılara göre, gezegen- açıklamaya devam etti. Örtülerde Kaynaklar: bizsiziz.com- https://
sel zeka gibi karmaşık bir sistemin iki büyüyebilen bir bakteri türü, derinin www.dailymail.co.uk/sciencetech/
tanımlayıcı özelliği olması gerekir: Bir daha derin katmanlarının ve altın- article-12239271/Revolting-experi-
davranışla ortaya çıkması ve kendi ken- daki dokunun bir durumu olan çıban ments-reveal-bacteria-fungus-hi-
dini idame ettirmesi. ve selülit gibi cilt ve yumuşak doku ding-unwashed-pillowcase.html
