Page 6 - BİOMEDYA SAYI 49
P. 6
06 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ OCAK - ŞUBAT 2024 www.biomedya.com
BALİNALARDA
MENOPOZUN ÖMRÜ UZADI
Bilim insanları, dişileri menopoza giren balina türleri üzerinde
yaptıkları araştırmalarda, bu balinaların diğerlerinden daha
uzun yaşadığını ve bu sayede ailelerine daha uzun süre
bakabildiklerini ortaya koydu.
Bilim insanları yıllardır, sadece insan- Nature dergisinde yayımlanan bu araş- Bilim insanlarının bir diğer tespiti de,
larda ve denizdeki az sayıda memelide tırma, bilim insanlarının on yıllardır bu yalnızca sıkı aile bağlarına ve karmaşık
görülen menopozun evrim sürecinde gizemi aydınlatma girişimlerinin son sosyal yapılara sahip türlerin menopoza
neden ortaya çıkmış olabileceğini an- halkası oldu. Exeter Üniversitesi’nden girmesi oldu.
lamaya çalışıyordu. Evrimsel açıdan ba- bir ekibin yönettiği bilim insanları, 32
kıldığında, ömrün daha yarısındayken balina türünün ömürlerini inceledi.
üremeyi durdurmak sıra dışı bir tercih. Bu araştırmayla bir bağı olmayan Lond-
Doğada pek çok tür ölene kadar üre- Dişileri menopoza giren beş tür olan ra Hijyen ve Tropik Tıp Okulu Nüfus ve
yerek genlerini sonraki nesle aktarma narval (denizgergedanı), beluga (beyaz Sağlık Profesörü Rebecca Seer, araştır-
şansını artırmaya çalışıyor. balina), kısa yüzgeçli pilot balina, katil ma sonucunu yorumlarken “Balinalar
balina ve yalancı katil balinaların diğer üzerinde yapılan bu araştırma, insan-
Yeni araştırmanın başında bulunan, dişli balinalara kıyasla 40 yıl daha uzun larda da aynı seçilim süreçlerinin işle-
Exeter Üniversitesi’nden Sam Ellis, bazı yaşadığı tespit edildi. miş olabileceğini, böylece nesiller arası
balina türlerinde menopozun daha uzun üreme rekabeti ortadan kalkarken yeri-
bir ömür sağladığını, üremeye son ve- Böylece yavrularına ve onların yavru- ne yardımsever büyükannelerin gelmiş
ren anne ve büyükannelerin ailelerine larına daha fazla zaman ayırarak on- olabileceğini gösteriyor” dedi.
bakmaya devam ettiğini söyledi: “Bunun ların hayatta kalma şansını artıyorlar.
insanlarda da benzer olduğunu görüyo- Bir yaştan sonra üremeyi durdurmaları Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/
ruz. Üreme yıllarımız en yakın primat sayesinde daha az boğazı beslemekle articles/c0d3re4jn48o
akrabalarımızla neredeyse aynı fakat uğraşıyorlar.
ömrümüz onlardan çok daha uzun.”
