Page 14 - BİOMEDYA SAYI 51

14 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ TEMMUZ - AĞUSTOS 2024 www.biomedya.com

ORMANLARA

YASAL HAKLAR VERİLEBİLİR Mİ,

TÜZEL KİŞİLİĞİ OLAN

ORMANLAR VAR MI?

Ekvador'daki bir bulut ormanı, tüzel kişiliğe sahip bir kurum
olarak tanındıktan sonra ormansızlaşmaya ve madenciliğe
karşı korunur hale geldi.

José DeCoux 30 yıldan uzun süredir her Bölgedeki yoğun ormansızlaşmaya rağ- ediyor, ve bu büyük ölçüde güçlü ve etkisi olarak yeniden canlandırmaya ve yeniden
sabah sağır edici bir sesle uyanıyordu. men, Los Cedros'taki 11 bin 681 dönümlük giderek artan bir küresel hukuk hareketi konumlandırmaya yönelik bir hareketti"
Ekvador'un Los Cedros ormanındaki (4 bin 800 hektar) arazi yaşamla dolup sayesinde oluyor. diye ekliyor.
evinde maymunların sesleri, sincaplara taşıyor.
ve 400 farklı türde kuşun ayrı ötüşlerine Ekvador, 2008 yılında anayasasında doğa- Ona göre bu anlayış, Batı'nın doğaya dair,
karışıyor. Ağaçların etrafı puslu ve yeşilin Biyolojik çeşitliliği inanılmaz: Los Cedros'u nın insanlarla aynı haklara sahip olduğu- "insanın faaliyetlerini sürdürdüğü cansız
sayısız tonundaki eğrelti otları ve yosun- evi olarak gören mantarlardan orkidelere, nu tanıyan ilk ülke olmuştu. Ekvador'un bir zemin" algısıyla tezat oluşturuyor.
lar her kayayı ve ağaç gövdesini kaplıyor. salyangozlara, jaguarlara ve ayılara ka- yerli hareketi öncülüğünde sağlanan de-
dar çok sayıda tür hakkında 130'dan fazla ğişim, 'doğa hakları' hareketinin de ilk Bugün Bolivya'dan Brezilya'ya, Ugan-
DeCoux, 1980'lerde ABD'den Ekvador'un bilimsel makale yayımlanmış durumda. önemli kazanımlarından biri oldu. da'dan ABD'ye kadar 44 ülkede doğanın
kuzeyindeki Los Cedros ormanına taşın- haklarını tanımaya yönelik girişimler
mıştı. Nisan ayında BBC Future Planet'a Koruma alanının büyük bir kısmını bulut Bu hareket, doğal dünyanın kendiliğin- devam ediyor.
konuşan DeCoux gülümseyerek "yağmur ormanı oluşturuyor. Bu ormanın özelliği den insanlar ve şirketlerle aynı koruma
ormanlarını kurtarma çağrısı gibi bir şeye yoğun yağmurdan kaynaklanan nem ve haklarına sahip olması gerektiğini savu- Bazı davalarda tek bir hayvan savunu-
yanıt verdiğini" söyledi. kalıcı yoğunlaşma nedeniyle havanın ağır nuyordu. lurken, nehirlerin, dağların ve bütün bir
olması ve bu havanın likenlerle birlikte yeryüzünün haklarını tanıyan hukuki
Arkadaşları ve kâr amacı gütmeyen Frien- farklı orkide örtülerini beslemesi. New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi kararlar da alındı. Yine de bu alandaki
ds of the Earth İsveç ve Avustralya Yağmur Dünya Hakları Savunuculuk Kliniğinden yasal uygulamalar nispeten yeni ve doğa
Ormanı Bilgi Merkezi gibi kuruluşların yar- Minik turuncu Los Cedros yağmur kurba- Jacqueline Gallant, doğa hakları hareke- haklarının gerçekte nasıl uygulandığına
dımıyla DeCoux, Los Cedros ormanında ğası gibi pek çok endemik türe ev sahipliği tinin "mahkemelerde ve kanun önünde dair çok az açık emsal var.
arazi satın aldı. Bunun ardından bölgede yapıyor. doğal varlıkları nesnelerden öznelere
bir koruma ve eko-turizm projesi doğdu. dönüştürmeye yönelik bir hareket oldu- DeCoux'un savunuculuk konusu ilk olarak
DeCoux, kanser teşhisi konulduktan dört 'BATI'NIN DOĞAYA DAİR ALGISIYLA ğunu" söylüyor. 2019 yılında bir madencilik şirketinin böl-
yıl sonra, Mayıs ayındaki ölümüne kadar TEZAT OLUŞTURUYOR' gede keşif yapmaya başlamasıyla mah-
bu koruma alanını yönetti. Gallant, "Fakat çok daha geniş anlamda kemeye taşındı.
Los Cedros'ta yaşam serpilmeye devam bu, doğayı içsel değere sahip bir özne