Page 4 - BİOMEDYA SAYI 52

04 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ EYLÜL - EKİM 2024 www.biomedya.com

10 MİLYAR KAR YENGECİNİN

ÖLÜMÜNÜN NEDENİ:

İNSANLAR

Alaska’nın kar yengeçleri son yıllarda değişikliğinin doğrudan bir sonucu ol- lüyor ve popülasyon üzerinde büyük ve yengecin hayati soğuk havuzlarının
popülasyonlarında bir çöküş yaşadı, duğunu buldular. bir baskı oluşturuyor. Isınan sıcaklıklar, azaldığının kesin bir işareti olduğunu
sayıları 2018 ile 2021 arasında şok edi- çevrelerinin bir borealizasyon sürecin- iddia ediyor. Ayrıca, ikisi de okyanus
ci bir şekilde 10 milyar azaldı ve daha Kar yengeçleri, soğuk Arktik koşulla- den geçmesine neden oluyor; bu, Arktik ısınmasına olumlu yanıt veren önemli
fazla kayıp bekleniyor. Yeni bir çalışma- rında yaşamaya mükemmel bir şekilde koşullardan, genellikle iğne yapraklı or- bir yırtıcının (Pasifik morinası) ve acı
da, bilim insanları kitlesel ölüm olayı- adapte olmuş, soğuğa adapte olmuş bir manların bulunduğu kuzey bölgelerinde yengeç hastalığının bolluğunda bir artış
nı incelediler ve bunun %98’den fazla türdür. Genç yengeçler, eriyen deniz bu- görülen boreal koşullara geçiş anlamına buldular.
olasılıkla insanlar tarafından meydana zunun geride bıraktığı deniz tabanında geliyor.
gelmiş olduğu sonucuna vardılar. bulunan ve sıcaklığı 2°C’den (35,6°F) Kar yengeçleri “diri diri pişirilmiyor”.
düşük olan bir su tabakası olan “soğuk Alaska Balıkçılık Bilimi Merkezi Kodiak Termal şok, çöküşte doğrudan önemli
NOAA Fisheries’ten araştırmacılar, havuzlarda” olgunlaşır. Donmaya yakın Laboratuvarı’nın baş yazarı ve yöneti- bir faktör gibi görünmüyor. Daha sıcak
Bering Denizi’ndeki kar yengeçlerinin su tabakası, yırtıcılara karşı bir bariyer cisi Mike Litzow bir bildiride, “Özellikle sıcaklıklar metabolizmalarını etkiliyor
(Chionoecetes opilio) ani çöküşünün, görevi görerek genç yengeçlerin huzur dikkat çekici olan, kar yengeci çöküşüy- olsa da, laboratuvar testleri genç kar
güneydoğu Bering Denizi’nde Arktik’ten içinde gelişmesini sağlar. le ilişkili bu boreal koşullarının, sanayi yengeçlerinin 8°C’ye (46,4°F) kadar olan
sub-Arktik koşullara ekolojik bir kay- öncesi döneme kıyasla mevcut iklimde sıcaklıklardan nispeten etkilenmediğini
maya neden olan insan kaynaklı iklim Ancak, bu soğuk havuzlar hızla küçü- (1,0°–1,5° ısınma oranı) [1,8-2,7°F] mey- gösteriyor.
dana gelme olasılığının 200 kattan fazla
olmasıdır” dedi. Litzow, “Daha da endişe Ancak yengeçlerin, kırılgan ekosistem-
verici olanı, kar yengeçlerinin güneydo- leri üzerindeki dramatik etkisi nedeniy-
ğu Bering Denizi’ndeki baskın rollerini le ısınan sıcaklıklardan etkilendikleri
sürdürmeleri için elverişli olan Arktik aşikar. Litzow, “Kar yengecinin çöküşüne
koşullarının gelecekte de azalmaya neden olan şey aslında birlikte çalışan
devam etmesinin beklenmesidir” dedi. bu faktörlerin birleşimidir,” dedi.

Düşüşün boyutu, geçen yıl yapılan bir “Tüm bu faktörler, 1900’lerin başında
çalışmayla vurgulandı. Bu çalışmada, Sanayi Devrimi’nin başlangıcından bu
kar yengeçlerinin popülasyonunun 2018 yana insan faaliyeti tarafından getiri-
ile 2021 yılları arasında bir dizi deniz len iklim değişikliğinin bir sonucudur.
sıcak hava dalgasının ardından yaklaşık Bunlar, bu sıcak yıllarda güneydoğu Be-
10 milyar azaldığı bulundu. Önümüz- ring Denizi’nde boreal koşullara doğru
deki birkaç on yılda daha fazla ısınma toptan bir geçiş olduğunu gösteriyor,”
beklendiğinden, kar yengeci stoklarının diye ekledi.
zarar görmeye devam etmesi muhte-
meldir. Kaynaklar: https://www.iflscience.com
-https://www.bizsiziz.com/ Figen Ber-
Yeni araştırma, bu keskin düşüşün ber
deniz tabanındaki daha yüksek yaz sı-
caklıklarıyla yakından ilişkili olduğunu