Page 12 - BİOMEDYA SAYI 56

12 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ KASIM - ARALIK 2024 www.biomedya.com

İNSANLAR VE SİNEKLER

Yapılan araştırmaya göre; insanlar ve
sinekler beyin gelişimi ve işlevi için çok

benzer bir mekanizma kullanıyor.

Bu yeni bulgularla bilim insanları, anksi- düşünürken ve diğerleri beynin bağımsız benzer davranış sorunları yaşadıklarını Araştırmacılar; bu cis-düzenleyici ele-
yete ve otizm spektrum bozuklukları gibi olarak birçok kez evrimleştiği teorisini göstermiştir. Bu, genlerin aktivitesini mentlerin sineklerde, farelerde ve in-
zihinsel sağlık bozukluklarına yol açabilen destekleyebileceğini düşünmüştür. kontrol eden aynı yapı taşlarının hem sanlarda çok benzer olduğunu ve bu
genlerde ve beyin devrelerinde meydana beyin devrelerinin oluşumu hem de ger- beyin alanlarının geliştiği temel genetik
gelebilecek ince değişiklikleri potansiyel Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri çekleştirdikleri davranışla ilgili işlevler mekanizmayı paylaştıklarını belirttiler.
olarak daha iyi anlayabilirler. (PNAS) dergisinde yayınlanan King’s Col- için gerekli olduğunu gösterir. Araştırma- Sineklerdeki ilgili genomik bölgeleri
lege London, Arizona Üniversitesi, Leuven cılara göre bu, bu mekanizmaların ortak manipüle ederek; genleri uygun şekilde
Fiziksel olarak çok farklı olmasına rağ- Üniversitesi ve Leibniz Enstitüsü DSMZ bir atada kurulduğuna dair kanıtlar sun- daha uzun süreli düzenlemediklerinde,
men araştırmalar sineklerin, farelerin ve arasındaki bu ortak çalışma davranış maktadır. araştırmacılar daha sonra davranışta
insanların beyinlerinin nasıl oluştukları kontrolünde önemli beyin bölgelerini bir bozulma olduğunu gösterdi. Bu; gen
ve nasıl işlev gördükleri ile benzer oldu- oluşumu için oluşumu için gerekli gene- Araştırmanın kıdemli yazarı King’s Col- düzenleyici dizilerdeki veya düzenlen-
ğunu bulmuştur. Veriler, böceklerin ve tik aktiviteyi düzenleyen mekanizmaların, lege London; Psikiyatri, Psikoloji ve Si- miş genlerin, kendilerinin kaygı ve otizm
memelilerin beyin gelişiminin altında böcekler ve memeliler için aynı olduğuna nirbilim Enstitüsü’nden (IoPPN) Dr. Frank spektrum bozuklukları da dahil olmak
yatan genetik mekanizmaların çok benzer dair güçlü kanıtlar sağladı. Hirth şunları söyledi: “Bildiğim kadarıyla üzere davranışsal problemlerle ilişkili
olduğunu ancak bunun iki farklı şekilde bu, insan ve sinek beyinleri arasındaki olduğu insanlarla yapılan araştırmaların
yorumlanabileceğini göstermiştir. Bazıları En çarpıcı şekilde, bu düzenleyici me- benzerliklerin kaynağının, nasıl biçim- bulgularına karşılık gelir.
verilerin, hem memeliler hem de böcek- kanizmalar böceklerde ve memelilerde lendikleri ve nasıl işlev gördüklerinin
ler için tek bir ata olduğunu kanıtladığını engellendiğinde veya bozulduğunda, çok kanıtını sunan ilk çalışma. Araştırmamız, Dr.Hirth, “Araştırmacılar uzun yıllardır
koordineli davranış için gerekli olan beyin davranışların ardındaki mekanik temeli
devrelerinin insanlarda, sineklerde ve fa- bulmaya çalışıyorlar ve orta beyin dev-
relerde benzer mekanizmalar tarafından resi oluşumu ve işlevi için gerekli olan
yerine getirildiğini göstermektedir. Bu, çok bu temel genetik düzenleyici mekaniz-
farklı beyinlerinin evriminin yarım milyar maları belirleyerek yapbozun önemli bir
yıl önce ortak bir ata beynine kadar izle- bölümünü keşfettiğimizi söyleyebilirim.
nebileceğini gösteriyor ”. Bu çok küçük, çok temel yapı taşlarını na-
sıl biçimlendirildiklerini ve çalıştıklarını
Çalışma, beynin sineklerde deutocereb- anlayabilirsek; işler genetik düzeyde bu
ral-tritocerebral sınır (DTB) ve insanlar bozukluklara neden olmada işler yanlış
da dâhil omurgalılarda orta beyin-arka gittiğinde ne olacağına cevaplar bulmaya
beyin sınırı (MHB) olarak bilinen alanla- yardımcı olacaktır ” açıklamasını yaptı.
rına odaklandı. Araştırmacılar, genomik
verileri kullanarak sineklerde DTB’de ve Kaynak: www.bizsiziz.com/hu-
insanlarda MHB’de temel hareketten mans-and-flies-employ-very-simi-
sorumlu beyin devrelerinin oluşumunda lar-mechanisms-for-brain-develop-
önemli bir rol oynayan genleri belirledi- ment-and-function/
ler. Daha sonra genomun, bu genlerin ne
zaman ve nerede ifade edildiğini kontrol
eden kısımlarını, aksi takdirde cis düzen-
leyici elemanlar olarak bilinen kısımlarını
tespit ettiler.