Page 15 - BİOMEDYA SAYI 58

15
www.biomedya.com EYLÜL - EKİM 2025 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ

DÜNYADA

YALNIZ OLABİLİR MİYİZ?

Dünya dışı yaşamla ilgili tartışmalar hayatın var olup olmadığıyla değil, da, gaz halinde bulunan öncüllerden dahi, yıldızlar arasındaki mesafeler
ana akıma doğru kaydı. İnsanların en hangi biçimde var olduğuyla ilgili. Pek amino asitler gibi biyomoleküller neredeyse sonsuz. Işık hızında seya-
nihayetinde uzaylılarla karşılaşacağı çok bilim insanı, en yaygın yaşam biçi- oluşturma konusunda kısmi başarılar hat etseniz bile Proxima Centauri hâlâ
inancı ise iki varsayıma dayanıyor: (a) minin mikrobiyal olduğunu varsayıyor elde ettik; Miller-Urey deneyi bunlar- dört yıldan fazla bir mesafededir ve
Yaşam kolaylıkla gelişir ve (b) yıldızla- -Dünya’da insanların görece modern dan en tanınmış olanı. Buna karşın, galaksinin diğer ucu ise bizden [ışık
rarası yolculuk mümkün ve pratiktir. bir canlı olduğu ve mikropların 3.5 bilim insanları laboratuvar ortamında hızında] 100 bin yıldan daha uzak bir
Ne var ki bu varsayımların hiçbirinin milyar yıldır var olduğu göz önünde yaşamı yeniden üretmeye henüz yak- mesafededir.
doğru olması mümkün görünmüyor. bulundurulduğunda, bu adil bir var- laşamadılar bile. Bu durum, yaşamın
sayım- ve bu yüzden pek çok astro- öyle kolayca gelişmediğini kuvvetli bi- ‘TEORİK OLARAK MÜMKÜN’,
UZAYLI HEYULASI biyolog günlerini ötegezegenlerin at- çimde düşündürüyor. ‘MUHTEMEL’ ANLAMINA GELMEZ
mosferlerini analiz ederek geçirirken,
1990’larda, ülkeyi kasıp kavuran bir bakteri benzeri canlılara dair işaretler Eğer yaşamın yeterince zaman oldu- Bilimkurgu meraklıları, uzay-zaman
uzaylılarca kaçırılma çılgınlığı yaşanı- arıyor. ğunda kolayca evrimleşebileceği iddi- dokusunu bükme ya da bir solucan
yordu. Rağbet gören bir reality-show asını bir kenara bırakacak olsak bile, deliğinden geçme yeteneği gibi henüz
dizisi olan ‘Çözülmemiş Gizemler’ bun- Ve yine de, diğerleri daha cüretkâr ortada başka bir sorun daha var: Öte- bilinmeyen teknolojilerin gelişebilece-
ları aktarıyordu ve gerçek bir TV dizisi davrandı ve şayet varsa, uzaylı akıllı gezegenlerin büyük çoğunluğu yaşama ğini belirtiyorlar. Ama yine de bu öne-
olan ‘The X-Files’, dünya dışı yaşamın yaşamın nasıl olabileceği konusunda elverişli değil. Yapılan yeni araştırma- riler baştan sona spekülasyon. Buna
Dünya’ya karşı açık (ve belki de kötü kafa yordu. Merhum Stephen Hawking, lar, yıldızların büyük kısmının fotosen- benzer manevraların teorik düzlem-
niyetli) bir ilgi duyduğu inancı etra- uzaylılarla iletişime geçmenin akıllıca tez aracılığıyla bitkisel yaşamı destek- de mümkün olabileceğini iddia eden
fında ilerliyordu. (Elbette, uzaylılar da olmadığını, zira büyük ihtimalle ‘In- leyemediğini ortaya koyuyor. Yaşamın süslü matematik haricinde, bunlardan
ABD federal hükümeti ile işbirliği için- dependence Day’ [Bağımsızlık Günü] evrimi için, bir yıldızdan enerji top- herhangi birinin gerçekten mümkün
de çalışıyorlardı.) filminde anlatıldığı gibi Dünya’ya lamak ilk aşamadır ama bu yeterince olup olamayacağı hakkında hiçbir fik-
gelmek, eşyalarımızı parçalamak ve yapılamıyorsa, evrimin başlaması bile re sahip değiliz. Teorik açıdan müm-
Diğer yandan, popüler kültür haricin- kaynaklarımızı çalmak amacıyla bir mümkün olmaz. kün olmaları nedeniyle, tek boynuzlu
de, çok az sayıdaki ciddi entelektüel, komplo kuracaklarını savunuyordu. atların ve denizkızlarının da var olma-
uzaylılar kavramına ciddiyetle yaklaştı. Hawking, “Bir gün Gliese 832c gibi bir “Yıldızlararası seyahat mümkün ve ları gerekmiyor.
Kesinlikle önem arz eden bir akademik gezegenden bir sinyal alabiliriz ama pratik olabilir” fikri, şahsi düşünce-
mesele değildi. Yaygın olan görüş, ya- cevap verme hususunda dikkatli dav- me göre, yaşamın kolayca evrildiği Peki ya kara delikler? Belki bir tanesi-
şamın evrende nadiren bulunduğu ve ranmalıyız” diyerek bizleri uyardı. düşüncesinden bile daha olanaksız. ne dalıp farklı bir yere gidebiliriz. Tar-
Dünya’nın yaşama ev sahipliği yapa- Yaşamın (burada, Dünya’da) en az bir tışmanın iyiliği için, bunun kesinlikle
cak kadar şanslı olan yegâne gezegen TARTIŞMALARI TEKRAR GERÇEKLİĞE kez evrimleştiğini biliyoruz fakat yıl- doğru olduğunu bildiğimizi varsaya-
olabileceğiydi. TAŞIMAK dızlararası yolculuğun mümkün olup lım. Mesele şu ki, var olduğunu bildi-
olmadığına dair en ufak bir fikrimiz ğimiz ve Dünya’ya en yakın olan kara
Günümüzdeyse, bunun tam aksi bir Sanırım bunların tamamı da üzerinde yok. Tabii ki, bugün bir uzay gemisine delik, bizden 1500 ışık yılı uzaklıkta
görüş hâkim. Astrofizik alanında ya- düşünmek ve konuşmak için eğlenceli binebilir ve en yakın yıldız olan Proxi- bulunuyor.
şanan gelişmeler sayesinde, artık sa- şeyler ama uzaylı tartışması ciddi bir ma Centauri’nin yörüngesinde dönen
dece Samanyolu’nda bile milyarlarca bakış açısı eksikliğinden muzdarip bir gezegene gidebiliriz ama yanımıza Bütün bunları bir araya getirince, bizi
ötegezegenin var olduğunu biliyoruz; durumda. İnsanların uzaylı yaşamla bir sürü eğlenceli kraker paketi alma- bu düşlerden uyandıracak olan sonuç,
evrenin farklı bölgelerinde zeki bir
bu bilgi de bilim camiasının büyük kıs- karşılaşma ihtimali mevcutsa, en az iki mız iyi olur, çünkü oraya ulaşmamız
uzaylı yaşamın var olup olmadığının
mının, yaşamın muhtemelen evrenin tane son derece olasılık dışı şey doğru yaklaşık 6300 yıl sürer.
diğer bölgelerinde de mevcut olduğu olmalı: önemli olmadığı. Onları hiçbir zaman
bulamayacağız, onlar da bizi bulama-
neticesine ulaşmasına neden oluyor. Galaksiyi zahmetsizce geçebilme be-
yacaklar. Farklı biçimde söylersek, ev-
Buna inanmayanlar artık aptal sayılı- “Hayat kolayca evrilir.” Onlarca yıldan cerisini geliştireceğimiz (ya da bazı
rende tartışmasız biçimde yalnızız.
yor. Ve artık uzaylılar tarafından kaçı- beridir yürütülen araştırmalar, haya- gelişmiş yabancı uygarlıkların bunu
rılma olayları ana akım medyada yer tın abiyogenez* mekanizması yoluyla zaten kullandığı) fikri de baştan sona
Kaynaklar :
almasa da UFO’lar yer alıyor; öyle ki cansız maddelerden ortaya çıkışını bir spekülasyon. Işık hızının belirli bir
ABD istihbarat kurumları onlarla ilgili tespit etme hususunda çok az sonuca seviyesinde yolculuk yapmak mümkün https://big think.com/surpri -
bir rapor yayınladı. ulaştı. Yaşamın kökeniyle ilgili birkaç olsa bile ışık hızında yolculuk yapmak sing-science/we-are-effectively-alo-
farklı teori mevcut ve bunların hiçbiri fiziksel açıdan olanaksız. Buna karşın, ne-universe - www.gazeteduvar.com.
Şu anda süren akademik tartışmalar de yeterli değil. Laboratuvar ortamın- ışık hızında yolculuk mümkün olsa tr/evrende-yalniziz-haber-1532383