Page 16 - BİOMEDYA SAYI 58

16 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ EYLÜL - EKİM 2025 www.biomedya.com

ra ağırlık veren Debater, ayrıca çarpıcı
bir şekilde, “daha az şanslı olanlara
fırsat vermek her insan için ahlaki bir
yükümlülük olmalıdır.” gibi ahlaki ar-
gümanlar kullanarak izleyiciyle bağ-
lantı kurmaya çalıştı.

“Yoksulluğu doğrudan deneyimleye-
mem ve kendi yaşam standartlarımla
ilgili hiçbir şikâyetim yok” cümlesiyle
ise seyircileri ve rakibini güldürmeyi
başardı.

İnsanın Zaferi
2012 Avrupa Münazara şampiyonu Ha-
rish Natarajan ise insanları fazlasıyla
iyi temsil ediyordu. Konuşmasına; iki
taraf arasındaki boşluğu kapatarak,

rakibini kendi savını desteklemek için
giderek daha ince argümanlar bulma-
İNSANLARLA TARTIŞMAK İÇİN ya zorlayan akıllı bir taktikle başladı.
Ayrıca, sınırlı kaynaklar nedeniyle okul
öncesi eğitim için sübvansiyon veril-
TASARLANMIŞ BİR YAPAY ZEKÂ: mesinin en iyi yatırım olmadığına da
değindi; bu konu Debater’ın nispeten
görmezden geldiği, ancak izleyicilerde
oldukça yankı uyandıran bir noktaydı.
PROJECT DEBATER Münazarayı sonunda Natarajan kazan-
dı. Ancak Debater, IBM Research’ün
belirlediği hedef kitlenin bilgisini daha
da zenginleştiren taraf olarak tacı aldı.
Yapay zekâ (AI) tarafından desteklenen bir önceden oluşturulmuş argümanlardan Sonuç
makine, bir insanla tartışmasında izleyicileri oluşan bir çerçeve kullandı. Bir yapay Teknoloji, henüz yapay zekâların bu
zekanın büyük miktarda farklı bilgi-
başarılı bir şekilde ikna edebilir mi? yi ayrıştırıp ilgili bölümleri birbirine tarz akıl yürütme becerisini insanlar-
bağlamaya çalıştığı bu yönteme “argu-
dan daha iyi gerçekleştirebilecekleri
ment mining” yani “argüman maden-
Münazara, bir noktada bir sanat ola- rajan’ın karşı karşıya geldiği münaza- bir noktada olmasa da, Project De-
ciliği” adı veriliyor. bater ileriye doğru atılmış önemli bir
rak kabul edilir. Münazaralarda çoğu rada, tartışılması istenen konu; “Okul
zaman, gerçekten inanılan bir konu öncesi eğitimler için ailelere devlet adımı temsil ediyor.
Debater, daha ilk dakikadan seyirciyi
savunulmaz. Rakiplerin veya izleyici-
ve rakibini kendine referans veren bir
lerin duygularına hitap ederken aynı tarafından mali yardım sağlanmalı Debater, bir bakıma IBM’in, yapay
cümleyle büyüledi: zekânın biz insanların “yerine geçmek”
zamanda rakibin argümanlarının man- mı?” idi. Her birinin Oxford formatında
tığı dikkatlice incelenir ve karşı savlar yapılacak tartışmaya hazırlanmak için yerine, bizi güçlendirdiği ve destek-
üretilir. Bu beceri, benzersiz bir şekil- sadece 15 dakikası vardı. lediği bir insan-makine geleceği inşa
de sadece insana ait, bilişsel-duygusal etme felsefesini takip ediyor. IBM, şu
bir eylem olarak kabul edilir. Bu münazara formatı, her iki taraf- anda Debater’ın sistemini girişimler
için ticarileştirme üzerinde çalışıyor.
tan gelecek 4 dakikalık bir açılış ko-
Peki, yapay zekâ (AI) tarafından des- nuşmasından, bir dizi yanıttan ve bir Örneğin; Debater gibi yapay zekâlar,
teklenen bir makine, bir insanla tartış- kapanıştan oluşur. Her bölümün katı gazetecilerin ve hatta hükümetlerin
masında izleyicileri başarılı bir şekilde bir zaman sınırı vardır. İzleyiciler hem tartışmalı konuları açıklamalarına yar-
ikna edebilir mi? İsrail, Hayfa’daki IBM dımcı olmak ve böylece halkı daha iyi
tartışmadan önce hem de sonra ken-
Research araştırmacıları, bu sorunun bilgilendirebilmek amacıyla kullanıla-
di bakış açılarına göre oy verir (sup-
cevabının evet olduğunu düşünüyor! bilir.
port (destek), object (itiraz), undeci-
ded (kararsız)) ve kim daha fazla oy
Birkaç yıldır geliştirilmekte olan oto- Kaynaklar:
alırsa o kişi kazanan olarak kabul edi- “Münazara yarışmalarında insanlara
nom bir münazara sistemi olan Pro-
lir. Bu münazarada ek bir önlem ola- karşı kazanılan zaferlerde dünya reko- ↗ Am I arguing with a machine?
ject Debater, insanlara karşı mantıklı
rak, izleyicilerden hangi tarafın daha runu elinde tuttuğunu duydum, ama AI debaters highlight need for
argümanlarıyla tartışabiliyor, seçilen
bilgilendirici olduğuna dair de oy ver- daha önce hiçbir makineyle tartış- transparency, doi: https://doi.
bir konu hakkında bir tartışmada ta-
meleri istendi. madığına emin gibiyim. Geleceğe hoş org/10.1038/d41586-021-00867-6
raf tutabiliyor ve bakış açısının neden
doğru olduğuna dair güçlü kanıtlar su- geldin.” ↗ Shelly Fan, IBM’s ‘Project Deba-
Önerge, belirlenmiş bir listeden gel- ter’ AI Lost to a Human—But Put
nabiliyor.
mesine rağmen, her iki taraf da o konu Sonraki yarım saatte Debater, okul Up Quite a Fight, https://singu-
hakkında özel olarak eğitilmedi. Kalem öncesi eğitimlerin devlet tarafından larityhub.com/2019/02/25/ibms-
Nisan 2021’de Nature’da yayınlanan
ve kâğıtla donanmış Natarajan, kaşla- sübvanse edilmesi gerektiğini savun- project-debater-ai-lost-to-a-hu-
bir çalışmada açıklanan yapay zekâ,
rını çattı ve karalamalar yaparak karşı du. Devlet tarafından verilen bu yar- man-but-put-up-quite-a-fight/
henüz bir insanın mantığını aşabilecek
argümanlarını oluşturdu. Bu sırada, dımın, yoksulluğun olumsuz stresinin
noktada değil, ancak 2019’da yetenek- ↗ Peter Dockrill, This New AI Exists
lerinin halka açık bir şekilde gösteril- zarif, insan boyutunda siyah bir küp üstesinden gelebileceğini, çocukları For The Sole Purpose of Argu-
mesi, yapay muhakeme kabiliyetinin içine yerleştirilmiş Debater, konuyu akademik başarıya hazırlayabileceğini ing With Humans, https://www.
destekleyen argümanları belirlemek ve suç oranlarını azaltabileceğini sa- sciencealert.com/this-new-ai-
ne kadar ilerlediğini açıkça gösterdi.
için on milyar cümle ve yüz milyonlar- vundu. Bu argümanları oluştururken, exists-for-the-sole-purpose-of-
Project Debater ve Harish Natarajan ca belgeden alıntı yapmak için IBM’in Ulusal Erken Eğitim Araştırmaları Ens- arguing-with-humans
Karşı Karşıya bulut bilişim altyapısına sıçradı. Daha titüsü ve Hastalık Kontrol ve Önleme ↗ Zeynep Senis - https://bilimfi-
sonra, bu bilgileri (gerçekler, ista- Merkezleri de dâhil olmak üzere çok li.com/insanlarla-tartismak-i-
Project Debater ve çoğu yarışma za- tistikler ve hatta ahlaki argümanlar) çeşitli kaynaklara atıfta bulundu. Bek- cin-tasarlanmis-bir-yapay-ze-
ferini elinde tutan rakibi Harish Nata- anlamlı noktalara formüle etmek için lendiği gibi istatistiklere ve çalışmala- ka-project-debater