Page 16 - BİOMEDYA SAYI 29

16 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Kasım - Aralık 2020 www.biomedya.com

PİNUS PİNEA

Çam fıstığı, Bilim dilinde “Pinus Çam fıstığı bitki kökenli bir gıda
pinea” olarak bilinen fıstık maddesidir. Günlük hayatta sıkça
çamının kozalaklarından çıkarılan tüketilen çam fıstığı içerisinde
sert kabukların kırılması sonucu esensiyal mineraller, vitaminler vardır.
elde edilen ve besin değeri oldukça Ayrıca kandaki kolesterol seviyesini
yüksek bir gıda maddesidir. Tüm düşürmede faydalı olan kalp dostu
Akdeniz ülkelerinde yetişebilen bu tekli doymamış asitlerin önemli bir
ağaç şemsiye görünümünde olup kaynağıdır. Sağlık açısından bir çok
20 metreye kadar uzayabilen geniş faydalı etkisi mevcuttur.
tepeli bir çam türüdür. Kozalak
üretimi genellikle 20 yaşından sonra Çam fıstıkları, vücudunuza enerji
başlamaktadır. vermek için seçebileceğiniz sağlıklı
bir yemiştir. Bir avuç dolusu çam
Çam fıstığı, yenilebilir ve yüksek fıstığı yemek, bütün gün boyunca
ticari değeri olan bir tohumdur. yüksek enerji sağlayacaktır. Çam
fıstıkları mükemmel bir doymamış
Türkiye’de Aydın, Muğla ile İzmir ili
yağ deposudur ve kandaki kolestrol
Bergama ilçesine bağlı Kozak yöresinde
seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
üretimi yapılmaktadır. Türk mutfağında
Düzenli çam fıstığı tüketimi, kandaki
pilav, dolma ve helvanın bir malzemesi
iyi kolestrolü arttırarak, kötü kolestrol
olarak kullanılmaktadır. Üretimi bir
seviyesini düşürür. İçerdiği oleik asit
hayli meşakkatli olan fıstık çamının
sayesinde ise karaciğeri destekleyerek,
kozalakları olgunlaşınca ağaçtan bir
vücuttaki trigliseritleri atmasını sağlar.
sopa yardımıyla düşürülmekte ve
Ayrıca, sağlıklı bir kan lipit profili
güneş alan bir yere serilmektedir.
oluşturarak, atar damar hastalıklarını
Kozalaklar sıcağın yardımıyla açılarak
ve felci önler.
içindeki tohumlar dışarı çıkarılmakta,
tohumlar suda yumuşatılarak içindeki
Bergama kozak çam fıstığı (Pinus
fıstığın ayrılması sağlanmakta,
pinea) fıstık çamının kozalaklarından
tohumu kaplayan ince zar
çıkarılan sert kabukların kırılması
temizlendikten sonra da son olarak
sonucu elde edilen ve besin değeri
fıstık güneşte kurutulmaktadır.
oldukça yüksek bir gıda maddesidir.
Kurutulan fıstıktan çıkan fıstıklar
Genel olarak Akdeniz ikliminin
çuvallanıp satışa hazır hale
olduğu bölgelerde yetişir. Ülkemizin
getirilmektedir.
koşulları, çam fıstığının yetişmesine
için çok uygundur. Bu fıstık türü
Fıstık çamı dışında dünyada
yemeklerin, özellikle de dolmaların
bazı Pinus cinsi üyelerinden de
vazgeçilmez bileşenlerden biridir.
çam fıstığı elde edilmektedir.
O nedenle dolmalık fıstık olarak da
Asya’da Kuzeydoğu Asya’da Kore
bilinir. İçeriği protein ve yağ açısından
çamı (Pinus koraiensis) , Batı zengin, E, K, B1, B3 ve B2 vitaminleri,
Himalaya’daki Chilgoza çamı (Pinus çinko, bakır, molibden, potasyum gibi
gerardiana) az miktarda
mineralleri barındırır. Bu nedenle
üretilen Sibirya çamı (Pinus oldukça besleyicidir. Besin değeri çok
sibirica), Japon fıstık çamı (Pinus yüksek olan bir kuruyemiş türü olan
pumila), Çin beyazçamı (Pinus çam fıstıkları, enerjiyi arttırır, iştahı
armandii) ve Bunge çamı (Pinus azaltır, şeker hastalığını kontrol altına
bungeana); alır, kalp ve damar sağlığını korur,
Kuzey Amerika’da ise Kolorado psikolojik sağlığı destekler, kemikleri
çamı (Pinus edulis), tek yapraklı güçlendirir ve bağışıklık sistemini
çam (Pinus monophylla) ve Meksika güçlendirir. Bunların yanı sıra, görüş
çamı (Pinus cembroides) sıklıkla çam yeteneğini geliştirir, kilo vermeye
fıstığı üretimi için yetiştirilir. yardımcı olur, cildi güzelleştirir ve saç
Diğer bilinen türler Sabin çamı (Pinus derisi sorunlarını yok eder.
sabineana) Torrey çamı (Pinus
torreyana) ve şeker çamı (Pinus Bergama kozak çam fıstığı bileşimi
lambertiana). Çizelge 1 de verilmiştir.